Valideyinlər üçün ölümü uşağa izah etmək çox vaxt çətin olduğu üçün ümumiyyətlə gerçək olmayan hekayələrə müraciət edilir. Bu tərz davranışın uşaqlar üçün faydalı olmayacağını ifadə edən mütəxəssislər, uşağa ölümü anlatma üsulunda uşağın yaşı və ruhi inkişaf səviyyəsinə rəhbərlik etməsi lazım olduğunu bildirib. Ölən adamın geri gəlməyəcəyi gerçəyinin uşağa, yaşı nə olursa olsun, hiss etdirilməsi lazım olduğunu söyləyədilər.
"Ölümün təhlili olduqca çətin və qarışıq bir faktı uşaqlara ötürmək çətin lakin öhdəsindən gəlinəbilir bir prosesdir. Beş yaşından kiçik uşaqların, tez-tez xəyallar və həqiqətləri qarışdırdıqlarını, məcazdan anlamadıqlarını bilirik. Beş yaş yalnız başlama nöqtəsidir. Anlamak qabiliyyəti buluğ çağına qədər artacaqdır.
Uşaq ətrafındakı böyüklər daha hələ ona bir şey açıqlamadan onların bədən dillərindən, mimikalarını, göz yaşlarından, danışma tonlarında, mühitdən xoşuna gəlməyən bir hadisə ilə qarşı-qarşıya qaldığını hiss edir. Bu bir yarım, iki yaşındakı çox kiçik uşaqların belə bacara biləcəyi bir şeydir. Bu səbəbdən ölüm haqqında uşağa məlumat verməsi lazım olan böyüyün uşağın onsuz da pis bir xəbərə hazırlıqlı olduğunu bilməsi işini asanlaşdıra bilər. Yəni uşağın ruhi quruluşu pis xəbəri almaq üçün, tamamilə özbaşına, sanki bir hazırlıq etmişdir. Uşağa məlumat verən adam, mümkünsə birinci dərəcədən, ona ən yaxın böyük olmalıdır. Seçilən məkan təravətli, işıqlı və səssiz bir mühit olmalıdır. Anlatma əsnasında yetkin soyuqqanlı olmağa diqqət göstərməli lakin duyğularını basdırmaq üçün həddindən artıq bir səyə da girməməlidir.
Belə həssas bir mövzu söylənilərkən insanların səsi titrəyəbilir, gözlərindən yaşlar süzüləbilər. Beş yaşından kiçiklərə ölümü və səbəb olan prosesi bütün açıqlığıyla izah etməyə çalışsanız da, o, öz hekayəsini yazacaq, fantastika-xəyal dünyasında bir yerə oturdacak, sizin söylədiklərnizlə çox maraqlanmadığını görə bilərsiniz. Bu vəziyyətdə israrlı olmaq, onun özünə yaratdığı hekayənin düzgün olmadığının söyləməyin heç bir faydası yoxdur. Tək əhəmiyyətli nöqtə, ölən adamın geri gəlməyəcəyi gerçəyinin uşağa, yaşı nə olursa olsun, hiss etdirilməsidir. Xariciə getdi, uzun bir tətildə, səmadan bizi seyr edir kimi hekayələr uşağın başını qarışdıracağı üçün qətiliklə təklif edilməz. Beş yaş və yuxarı uşaqlar qəbiristanlıq səfərinin mənasını, əhəmiyyətini hiss edə bilərlər və arzu etsələr böyüklərin müşayiəti altında mərasimlərdə iştirak edə bilərlər.
Mütəxəsislər,ölən şəxsin ardından böyüklərin tutacağı yas dövrünün əhəmiyyətli bir pillə olduğunun vurğulayaraq, "Şişirdilmiş və uşağı qorxuda biləcək yas xaricində uşaq da yas mühitində ola bilər.
Böyüklər kimi uşaqların da sevdiklərinin arxasından bu sağlam duyğunu yaşamaları lazımdır. Hər bir uşaq üçün fərqli olmaq şərtilə, altı ay qədər keçə biləcək müddətdə yuxu, iştah kəsilməsi, tündxasiyyətlik, inadçılıq, məktəb uşaqlarında isə, diqqət dağınıqlığı, problemlər tez-tez müşahidə olunur. Ailələr bu həssas keçiş dövründə zorlanma yaşaya bilərlər. Bu hallarda uşaq psixoloqundan kömək almaları məsləhətdir .
XƏBƏR LENTİ
Çində məktəb binası yerdən götürülərək 62 metr kənara çəkildi - VİDEO
Hitlerin görülməmiş FOTOları
Lada Niva 2021-ci ilədək...
Gül dükanlarında canlanma var
Təhsillə bağlı yeni sərəncam imzalandı
Britaniyalı deputatlar Dağlıq Qarabağın separatçı rejiminin nümayəndəsi ilə görüşüblər
Çaylı bisküvit (foto resept)
Aytən Cavanşirin tərcüməsində “Tikanlıqda şərqi deyənlər” - FOTOLAR
Leyla Əliyeva film təqdimatında - FOTO
Nazir karantin rejimi ilə bağlı əhaliyə MÜRACİƏT ETDİ
Pensiya yaşı 65-ə çatdırılacaq
Uşaqlara xarici dili hansı yaşda tədris etmək lazımdır? - Alim cavab verib
Dahilərdən gözəl sözlər - 8
2019-un ən yaxşı 15 filmi
Disney şirkətinin 10 idarəçilik prinsipi(1)
Körpə qızlar üçün saç düzümü(2)
Qocalma əleyhinə preparat hazırlandı
Azərbaycanda valideynlərə müraciət: "Onları almayın!"
Uşağın düşüncələrini oxumağın ən rahat yolu
Şəkidə şagirdlərə həblər paylanır
Bakılılar donurlar: xətti çəkdilər, istilik yaddan çıxdı
Ziyafət üçün yay donları
Hava haqqında
NATO və Azərbaycan arasında əməkdaşlığın yeni mərhələsi müzakirə ediləcək
Azərbaycan alimləri zəfəranın süni yolla çoxaldılmasının yeni metodunu əldə ediblər
İnsanların boş qoyduğu küçələrdə marallar gəzir - VİDEO
Kəfən olan gəlinlik
Nanə çayının faydaları
Həyata sarıl
Künc dekorasiyası
Azərbaycanda hava isinəcək
Gündəlik C vitamini qəbulu nə qədər olmalıdır?
Qarderob otağı dekorasiyası
Sonsuzluqdan əziyyət çəkən kişilər bu yazını mütləq oxusunlar
Bu qızlar 15 dəqiqəyə 1,1 milyon qazanırlar
Maksim Şevçenko ermənilərin 1828-ci ili niyə unuda bilməməsindən danışıb - VİDEO
Ombudsman beynəlxalq ictimaiyyətə çağırış etdi
BMW M235i-ə əlavələr olundu
Revmatizm üçün sınanılmış üsul
Toy Tortları
Azərbaycanlı qadın Rusiyada deputatlığa namizəd oldu
Faydalı dizayna malik əşyalar
Yerliləri Ronaldunu sevindirdilər
Hamiləlik
Məzəli portağal
Kendall geyimi ilə təəccübləndirdi-FOTO
Bu şəhərdə iftar vaxtı 2 dəfə azan oxunur
Koronavirusun qalıcı ZİYANLARI
ÜST: “Koronavirus adi fövqəladə vəziyyət olmaqdan çıxıb”
Bəs pulu kim ödəyəcək?
- ŞƏRHLƏR