Valideyinlər üçün ölümü uşağa izah etmək çox vaxt çətin olduğu üçün ümumiyyətlə gerçək olmayan hekayələrə müraciət edilir. Bu tərz davranışın uşaqlar üçün faydalı olmayacağını ifadə edən mütəxəssislər, uşağa ölümü anlatma üsulunda uşağın yaşı və ruhi inkişaf səviyyəsinə rəhbərlik etməsi lazım olduğunu bildirib. Ölən adamın geri gəlməyəcəyi gerçəyinin uşağa, yaşı nə olursa olsun, hiss etdirilməsi lazım olduğunu söyləyədilər.
"Ölümün təhlili olduqca çətin və qarışıq bir faktı uşaqlara ötürmək çətin lakin öhdəsindən gəlinəbilir bir prosesdir. Beş yaşından kiçik uşaqların, tez-tez xəyallar və həqiqətləri qarışdırdıqlarını, məcazdan anlamadıqlarını bilirik. Beş yaş yalnız başlama nöqtəsidir. Anlamak qabiliyyəti buluğ çağına qədər artacaqdır.
Uşaq ətrafındakı böyüklər daha hələ ona bir şey açıqlamadan onların bədən dillərindən, mimikalarını, göz yaşlarından, danışma tonlarında, mühitdən xoşuna gəlməyən bir hadisə ilə qarşı-qarşıya qaldığını hiss edir. Bu bir yarım, iki yaşındakı çox kiçik uşaqların belə bacara biləcəyi bir şeydir. Bu səbəbdən ölüm haqqında uşağa məlumat verməsi lazım olan böyüyün uşağın onsuz da pis bir xəbərə hazırlıqlı olduğunu bilməsi işini asanlaşdıra bilər. Yəni uşağın ruhi quruluşu pis xəbəri almaq üçün, tamamilə özbaşına, sanki bir hazırlıq etmişdir. Uşağa məlumat verən adam, mümkünsə birinci dərəcədən, ona ən yaxın böyük olmalıdır. Seçilən məkan təravətli, işıqlı və səssiz bir mühit olmalıdır. Anlatma əsnasında yetkin soyuqqanlı olmağa diqqət göstərməli lakin duyğularını basdırmaq üçün həddindən artıq bir səyə da girməməlidir.
Belə həssas bir mövzu söylənilərkən insanların səsi titrəyəbilir, gözlərindən yaşlar süzüləbilər. Beş yaşından kiçiklərə ölümü və səbəb olan prosesi bütün açıqlığıyla izah etməyə çalışsanız da, o, öz hekayəsini yazacaq, fantastika-xəyal dünyasında bir yerə oturdacak, sizin söylədiklərnizlə çox maraqlanmadığını görə bilərsiniz. Bu vəziyyətdə israrlı olmaq, onun özünə yaratdığı hekayənin düzgün olmadığının söyləməyin heç bir faydası yoxdur. Tək əhəmiyyətli nöqtə, ölən adamın geri gəlməyəcəyi gerçəyinin uşağa, yaşı nə olursa olsun, hiss etdirilməsidir. Xariciə getdi, uzun bir tətildə, səmadan bizi seyr edir kimi hekayələr uşağın başını qarışdıracağı üçün qətiliklə təklif edilməz. Beş yaş və yuxarı uşaqlar qəbiristanlıq səfərinin mənasını, əhəmiyyətini hiss edə bilərlər və arzu etsələr böyüklərin müşayiəti altında mərasimlərdə iştirak edə bilərlər.
Mütəxəsislər,ölən şəxsin ardından böyüklərin tutacağı yas dövrünün əhəmiyyətli bir pillə olduğunun vurğulayaraq, "Şişirdilmiş və uşağı qorxuda biləcək yas xaricində uşaq da yas mühitində ola bilər.
Böyüklər kimi uşaqların da sevdiklərinin arxasından bu sağlam duyğunu yaşamaları lazımdır. Hər bir uşaq üçün fərqli olmaq şərtilə, altı ay qədər keçə biləcək müddətdə yuxu, iştah kəsilməsi, tündxasiyyətlik, inadçılıq, məktəb uşaqlarında isə, diqqət dağınıqlığı, problemlər tez-tez müşahidə olunur. Ailələr bu həssas keçiş dövründə zorlanma yaşaya bilərlər. Bu hallarda uşaq psixoloqundan kömək almaları məsləhətdir .
XƏBƏR LENTİ
Duyğu Çağatar Ulusoyun evinə köçdü-FOTO
Çiyələkli tort(foto resept)
Böyük zəfərin 100 illiyidir
Günün qoroskopu: yalnız öz marağınızı düşünün
Xoşbəxt münasibətləri öyrədən 10 şey (2)
48 yaşlı Cennifer Lopes cavan qalmaq üçün bunu etdi - FOTO
Gözəl dırnaqlar
Bu mesajları yazsanız, WhatsApp-ınız bağlanacaq
Ən ucuz internetli telefon buraxıldı
Şokoladlı dondurma banan (foto resept)
10 illik koma: sərxoşa elə dərs verdilər ki...
Kıvança söz atmağına peşman etdilər
Şəhərini gözəlləşdirən rəssam
Bu günün tarixi (14.05.2015)
Bir neçə rayonda qaz problemi olacaq
Göz laynerini asan çəkmə üsulları
Duzun keyfiyyətini necə yoxlayaq?
Həbsxanadan belə qaçış ancaq filmlərdə olur - FOTO
Pinar da makiyajsız FOTOsunu paylaşdı
Mesut və Aminenin toyu oldu-FOTO
Ronaldo uşaqları ilə
Lolita makiyajsız halı ilə TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Uşaqlara bunları demək olmaz!
Kartoflu jülyen(foto-resept)
Azərbaycanda tibb təhsilli bəzi şəxslər üçün təyinat sistemi bərpa edilib
"Miss Universe" iştirakçılarının milli kostyumları
Boşanmış qadınlar ona tapınırlar
Meyvələrin tərkibində hansı vitaminlər var?
Eşq dəryası
Saçlarınızı qışın soyuğundan qorumağın 4 yolu
Bakıda uzun müddətdən sonra kafe və restoranlar açılışa hazırlaşır - VİDEOREPORTAJ
Avropa Oyunlarının Açılışına gədənlər üçün – Təlimat
Qozlu kabak salatı (foto resept)
Yeni il ilə əlaqədar silah satışı çoxalıb
Sürücülər bu xəbərə mütləq baxsınlar
Səhiyyə Nazirliyindən əhaliyə VACİB XƏBƏRDARLIQ
Emilidən gözlənilməz Addım-FOTO
Rusiyalı alimdən yeni xəbərdarlıq
Bakıda iki avtobusun toqquşması ilə bağlı rəsmi məlumat
Evliliyinizi monotonluqdan xilas edin
Ermənistan öz vətəndaşlarından imtina etdi
HAVA necə olacaq?- 2 MART
İpdən atlamaq arıqladır
Azərbaycanda koronavirusdan sağalanların sayı yoluxanları üstələdi: Üç nəfər vəfat etdi
Azərbaycanda yüksək nəticə göstərən gənclər hansı universitetləri seçirlər?
Sirr saxlamağı bacarırsanmı?
Avropa çempionatında inanılmaz dəyişiklik
Borca görə qaz, su və işıq kəsilə bilərmi? - VİDEO
Emin Əmrullayev özəl təhsil müəssisələrinin tədris ilinə hazırlığı ilə maraqlanıb.
Nənələrimizin cehizi - hörgülər
- ŞƏRHLƏR