Valideyinlər üçün ölümü uşağa izah etmək çox vaxt çətin olduğu üçün ümumiyyətlə gerçək olmayan hekayələrə müraciət edilir. Bu tərz davranışın uşaqlar üçün faydalı olmayacağını ifadə edən mütəxəssislər, uşağa ölümü anlatma üsulunda uşağın yaşı və ruhi inkişaf səviyyəsinə rəhbərlik etməsi lazım olduğunu bildirib. Ölən adamın geri gəlməyəcəyi gerçəyinin uşağa, yaşı nə olursa olsun, hiss etdirilməsi lazım olduğunu söyləyədilər.
"Ölümün təhlili olduqca çətin və qarışıq bir faktı uşaqlara ötürmək çətin lakin öhdəsindən gəlinəbilir bir prosesdir. Beş yaşından kiçik uşaqların, tez-tez xəyallar və həqiqətləri qarışdırdıqlarını, məcazdan anlamadıqlarını bilirik. Beş yaş yalnız başlama nöqtəsidir. Anlamak qabiliyyəti buluğ çağına qədər artacaqdır.
Uşaq ətrafındakı böyüklər daha hələ ona bir şey açıqlamadan onların bədən dillərindən, mimikalarını, göz yaşlarından, danışma tonlarında, mühitdən xoşuna gəlməyən bir hadisə ilə qarşı-qarşıya qaldığını hiss edir. Bu bir yarım, iki yaşındakı çox kiçik uşaqların belə bacara biləcəyi bir şeydir. Bu səbəbdən ölüm haqqında uşağa məlumat verməsi lazım olan böyüyün uşağın onsuz da pis bir xəbərə hazırlıqlı olduğunu bilməsi işini asanlaşdıra bilər. Yəni uşağın ruhi quruluşu pis xəbəri almaq üçün, tamamilə özbaşına, sanki bir hazırlıq etmişdir. Uşağa məlumat verən adam, mümkünsə birinci dərəcədən, ona ən yaxın böyük olmalıdır. Seçilən məkan təravətli, işıqlı və səssiz bir mühit olmalıdır. Anlatma əsnasında yetkin soyuqqanlı olmağa diqqət göstərməli lakin duyğularını basdırmaq üçün həddindən artıq bir səyə da girməməlidir.
Belə həssas bir mövzu söylənilərkən insanların səsi titrəyəbilir, gözlərindən yaşlar süzüləbilər. Beş yaşından kiçiklərə ölümü və səbəb olan prosesi bütün açıqlığıyla izah etməyə çalışsanız da, o, öz hekayəsini yazacaq, fantastika-xəyal dünyasında bir yerə oturdacak, sizin söylədiklərnizlə çox maraqlanmadığını görə bilərsiniz. Bu vəziyyətdə israrlı olmaq, onun özünə yaratdığı hekayənin düzgün olmadığının söyləməyin heç bir faydası yoxdur. Tək əhəmiyyətli nöqtə, ölən adamın geri gəlməyəcəyi gerçəyinin uşağa, yaşı nə olursa olsun, hiss etdirilməsidir. Xariciə getdi, uzun bir tətildə, səmadan bizi seyr edir kimi hekayələr uşağın başını qarışdıracağı üçün qətiliklə təklif edilməz. Beş yaş və yuxarı uşaqlar qəbiristanlıq səfərinin mənasını, əhəmiyyətini hiss edə bilərlər və arzu etsələr böyüklərin müşayiəti altında mərasimlərdə iştirak edə bilərlər.
Mütəxəsislər,ölən şəxsin ardından böyüklərin tutacağı yas dövrünün əhəmiyyətli bir pillə olduğunun vurğulayaraq, "Şişirdilmiş və uşağı qorxuda biləcək yas xaricində uşaq da yas mühitində ola bilər.
Böyüklər kimi uşaqların da sevdiklərinin arxasından bu sağlam duyğunu yaşamaları lazımdır. Hər bir uşaq üçün fərqli olmaq şərtilə, altı ay qədər keçə biləcək müddətdə yuxu, iştah kəsilməsi, tündxasiyyətlik, inadçılıq, məktəb uşaqlarında isə, diqqət dağınıqlığı, problemlər tez-tez müşahidə olunur. Ailələr bu həssas keçiş dövründə zorlanma yaşaya bilərlər. Bu hallarda uşaq psixoloqundan kömək almaları məsləhətdir .
XƏBƏR LENTİ
Geyim kombinasiyaları
Balıq yedikdən sonra süd içmək olarmı?
Can Yamanın Saç Stili TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Cəbhədə güclü atışma başladı
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-30 dekabr
Evdə işləmək...
Yeni ildə maraqlı anlar şəkillərdə
Tarixin ən bahalı 5 telefonu - SİYAHI
Nə üçün xiyar yeməliyik?
HAVA necə olacaq?- 7 MART
Pulu uşağa necə tanıtmalı?
"İşğal olunmuş torpaqların geri qaytarılmasına ümidlər artıb"
Vanqanın xəbərdarlığı şok yaratdı
Almaniyada Xocalı abidəsi ucaldılacaq
Qızı ilə eyni yaşda görünən qadının gözəllik sirləri
Azərbaycanda ali məktəbə yeni rektor TƏYİN EDİLDİ
DİN-dən hərbi vəziyyət və komendant saatı ilə bağlı ÇAĞIRIŞ
Gündəlik dəri təmizləyici maskalar
Balaca mələklərimiz üçün...
Dünyada ilk elastik smartfon yaradıldı - VİDEO
Hava Nəqliyyatında polis işləmək istəyənlərin nəzərinə
Məişət zəmnində baş verən cinayət hadisələrinin qarşısı necə alınmalıdır?
Kreditlə həyat: yaxşıdır, yoxsa pis?
Qazi ananın şəhid oğlu - VİDEO
Günün ulduz falı
Serenaydan sevənlərinə pis xəbər
Həftənin ilk iş günü Azərbaycanda hava necə olacaq?
Danimarkada qəribə hadisə: Koronavirusa görə öldürülən su samurlarının cəmdəkləri basdırıldıqları yerdən çıxdı
"Spartak" tortu (foto resept)
Məşhur endokrinoloqdan CİDDİ XƏBƏRDARLIQ
"Miss Pakistan-2012" qəzada öldü-FOTO
Birlikdə və ya ayrı?
Cütlüklər arasında güclü bağlılıq olduğunu göstərən əlamətlər
Məktəbəqədər idrak inkişafı standartları(3-4 yaş)
Cennifer Lopez öz kosmetik brendini yaradıb
Azərbaycanda 28 min uşaq bu xəstəlikdən əziyyət çəkir
Dünyaca məşhur cütlük boşanır
Böyrəyinizi itirmək istəmirsinizsə, oxuyun
Ordumuzda yenilik
Olimpiya oyunlarından YENİLİK
Kədərli qadının əhvalını yüksəldəcək 5 məsləhət.
Məişət tullantılarından inqubator icad edən azərbaycanlı-FOTO
Dünyanın ən rəngli yerləri
Qızılı xətli dırnaq boyasının hazırlanması
Putin 14 generalını işdən qovdu
Ayağı yaralamayan ayaqqabını necə seçməli?
Kökəlmək üçün sınanmış məsləhətlər
Ərzaqların kaloriya miqdarı
Evə qulluqçunu necə tapmalı?
Pəhriz saxlamaq nə üçün çətindir?
- ŞƏRHLƏR