Zülallar
Bədənin bütün hüceyrələrinin quruluşunda rol alan zülalların ən kiçik vahidi aminoasitlerdir. Amin turşularının bir qismi bədəndə olmur və çöldən alınmaq məcburiyyətindədir. Bu əhəmiyyətli maddələrin kafi miqdarda alınması hamiləlikdə çox əhəmiyyətlidir.
Zülal alınması çox əhəmiyyətlidir
Şəkərlər və yağlar: bütün şəkərli qidalar bədəndə qlükoza, frukoz və galaktoz olmaq üzrə üç ayrı hissədən birinə parçalanır. Şəkərli qidaların əsas funksiyası bədəni enerji ilə təmin etməkdir. Bədəndə şəkər anbarları qaraciyərdə olur. Şəkərlər qidalarda geniş şəkildə olduqda şəkər əskikliyi əlamətləri görülməsi çox nadirdir və hamiləlik dövründə şəkərli qidaların çox miqdarda alınmasının sizə və körpənizə faydası yoxdur. Bütün yağlar parçalandıqda yağ turşuları adı verilən maddələrə çevrilir. Bu yağ turşuları enerji anbarı yaratmaq funksiyaları ilə yanaşı, hüceyrə pərdəsinin quruluşunda da əhəmiyyətli rol oynayır.
Kalsium
Kalsium sümük və dişlərin möhkəm olmasında və qorunmasında əsas maddədir. Ayrıca, əzələ toxumalarının sıxılma funksiyalarının yerinə yetirilməsində əhəmiyyətli rolu vardır. Qanın laxtalanmasının təmin edilməsində də əhəmiyyətli vəzifələri var. Qanda hər zaman müəyyən sərhədlər içərisində kalsium var. Ehtiyac olduqda lazım olan kalsium sümüklərdəki anbarlardan təmin edilir. Bətninizdəki körpənin skelet sistemi və dişlərinin inkişafı baxımından kafi dərəcədə kalsium almaq vacibdir. Bu ehtiyacı qarşılamaq üçün nizamlı qidalanmadan əlavə gündə ən azı bir stəkan süd içməniz lazımdır. Süd içə bilməyən ana namizədləri kalsiumu pendir, qatıq ya da digər süd məhsullarından ala bilərlər. Xüsusilə üçüncü trimesterdə körpə skelet sistemi və dişlərinin inkişafının ən sürətli mərhələsindədir və kalsiuma ehtiyacı əhəmiyyətli dərəcədə artır. Bu dövrdə kalsium ana namizədinin sümüklərində süd istehsalında istifadə edilmək üçün yığılır. Balanslı qidalanan ana namizədində kalsium əksikliyi əlamətləri nadir olaraq müşahidə edilir. Hamiləliyin son dövrlərində ayaqlarda görülən sıxılmalar kalsium tərkibli dərmanlarla müalicə edilə bilir. Günəş şüalarından faydalanma fürsəti çox olmayan (qapalı yerlərdə işləyən), D vitamini və kalsiumu ala bilməyən ana namizədlərində ağır hipokalsemi (qanda kalsium düşmə) və buna bağlı olaraq bədəndə istəksiz tetanik sıxılmaların ortaya çıxması mümkündür. Ancaq hal-hazırda bu faktlara çox nadir hallarda rast gəlinir.
Dəmir
Dəmir qırmızı qan hüceyrələrinin içində olan və hemoqlobin (həm dəmir) molekulunun əsas hissələrindən biridir. Hamiləlik vaxtında qan həcminin 50 % artdığı nəzərə alınsa, nizamlı dəmir qəbulunun nə dərəcə əhəmiyyətli olduğu aydın olar. Xüsusilə hamiləliyin son 6 həftəsində körpə həyatının ilk 6 ayında ehtiyacı olan dəmiri almaqdadır. Bunun əhəmiyyəti böyükdür, çünki ana südü körpənin bütün dəmir ehtiyacını qarşılaya bilmir. Ana namizədlərinin hamiləliyin ilk yarısından sonra nizamlı olaraq gündə 30-60 mq elementar dəmir almaları tövsiyə edilir. Hamiləlik əsnasında istifadə edilən dəmir dərmanları bəzi ana namizədlərində ürək bulanması, mədə yanması ya da qəbizliyə səbəb ola bilər. Bu mənfi təsirlərin daha yüngül yaşanması üçün dəmir dərmanlarını yatarkən almaq lazımdır. Dəmir dərmanları bəzi ana namizədlərinin nəcisinin qara rəngdə olmasına səbəb ola bilər. C vitaminindən zəngin qidalar (pomidor, sitrus bitkiləri) ya da süd məhsulu olmayan, kalsiumdan zəngin qidalar (brokkoli, badam kimi) dəmirin sorulmasını artırır. Dəmirlə zəngin qidalar qaraciyər və böyrək, qırmızı ət, yumurta sarısı, quru meyvələr, alma suyu, göy noxud, ispanaq, paxla, mərcimək, badam, qoz kimi qidalardır. Ancaq yenə də bu qidalar hamiləlikdəki gündəlik dəmir ehtiyacını tam olaraq qarşılaya bilmir, bunun üçün də hamiləlikdə dəmir müalicəsi almaq məsləhət görülür.
XƏBƏR LENTİ
- ŞƏRHLƏR