Yağsız nə şirniyyatları, nə xörəkləri, nə də salatları hazırlamaq olar. Yağın insan orqanizimində böyük rolu vardır. Əsasən də bizim xalq yağa çox meyillidir. Hədsiz yağ qəbul etmək də piylənməyə səbəb olur.
Qida məhlulu kimi yağlar gündəlik qida rasionunda ümumi enerjinin 30%-ə qədərini təşkil etməlidir. Tövsiyyə olunmuş normaya əsasən orta yaşlı insan gündə 80-100 qr yağ yeməlidir, o cümlədən kərə yağı 20 qr, bitki yağı 25 qr, heyvan yağı 20 qr, marqarin və mətbəx yağları 30 qr. Yaşlıların daha çox bitki yağlarından istifadə etmələri məsləhətdir.
Yeyinti yağları kimyəvi tərkibcə üçatomlu spirt olan qliserinlə müxtəlif yağ turşularının birləşməsindən əmələ gələn mürəkkəb efirlərdir. Yağların tərkibində onları müşayiət edən maddələr - sərbəst yağ turşuları, sterollar və steridlər, fosfaditlər, mumlar, boya maddələri, vitaminlər, fermentlər, karbohidratlar və s. vardır.
Yeyinti yağları mənşəcə bitki və heyvan yağları qrupuna bölünür. Hər iki qrup konsistensiyasına görə maye və bərk yağlara ayrılır. Marqarin, mayonez və qənnadı yağlarının əsasını bitki və heyvan mənşəli yağlar təşkil edir.
Bitki yağları
Bitki yağları bitkilərin yağlarından alınır. Əsasən günəbaxan, pambıq, soya, kətan, çətənə, zeytun, qarğıdalı, xardal, küncüt yağları istehsal olunur. Bitki yağları presləmə və ekstraksiya üsulu ilə istehsal olunur, müxtəlif üsulllarla saflaşdırılır. Qida məqsədi üçün,əsasən presləmə üsulu ilə alınır.
Qarğıdalı yağı
Qarğıdalı yağı qarğıdalı tullantısı olan qarğıdalı nüvəsindən presləmə və ekstraksiya üsulu ilə alınır. Qarğıdalı yağı əmtəə sortuna ayrılmır.
Zeytun yağı
Zeytun yağı da soyuq və isti presləmə üsulu ilə alınır. Yüksək keyfiyyətli yağın rəngi açıq sarıdan qızılı sarıya qədər, aşağı keyfiyyətli yağın isə yaşıl çalarlı olur. Zeytun yağı pəhriz qidası üçün və yüksək keyfiyətli konserv istehsalında istifadə olunur. Zeytun yağı müalicə üsulu ilə də işlədilir, qəbizlik zamanı, kosmetologiyada. Əsasən də zeytun yağını salatlarda istifadə edirik. Zeytun yağı mədəni yumşaldır, öd daşı, böyrək və qaraciyər sancmaları zamanı işlənir. Onu su ilə qatıb, 1 ədəd yumurta sarısı çalmaqla işlədirlər. Zeytun yağının köhnəsinə üstünlük verilir. Çirkli yaralar üçün məlhəm hazırlayarkən zeytun yağını unutmaq olmaz. Köhnə yağ dedikdə 7 illik yağ nəzərdə tutulur.
Günəbaxan yağı
Günəbaxan və qənnadı yağları üçün salomas istehsalında, həmçinin sabun bişirmək üçün istifadə olunur. Günəbaxan yağında dadlı qızartmalar - peraşki, çipsi, və s. hazırlanır. İnsan orqaniziminə də müsbət təsiri var.
Palma yağı
Tərkibində karotin olduğu üçün tünd sarı-narıncı rəngdədir. Bu yağın əsas xüsusiyəti ondadır ki, özbaşına hidroliz olunur və turşuluq əbədi kalium qələvisinə görə 25-30 mq-ə qədər artır.
Təzə alınmış palma nüvə yağı xoşagələn qoz dadlı, konsistensasiyası ərinmiş kərə yağına bənzəyir, tez xarab olur. Afrikada palma yağıqida üçün, Avropada isə sabun və şampun istehsalı üçün sərf edilir. Qida məqsədləri üçün nəzərdə tutulan palma yağını qənnadı, mətbəx və marqarin yağı əvəzinə xəmirə qatmaq olar.
Gənəgərçək yağı
Gənəgərçək yağı məddəyumşaldıcı xassəyə malıkdir. Dadı pis, iyidə xoşagələn olmadığı üçün, bunu adətən yumurta sarısı ya da heyva şirəsi ilə işlədirlər. Gənəgərçək yağı başda olan kəpəyi aparır, tükləri möhkəmləndirir. İstifadə miqdarı yumşaldıcı kimi 2-10 qram, yüngülləşdirici kimi 10-6 qram qəbul olunur. Zəhərli olduğu üçün uşaqlara məsləhət görülmür. Təpitməsi ziyil, oynaq şişləri, sirkə ilə təpitməsi döş şişi hallarında məsləhət görülür. Arpa unu ilə təpitməsi göz şişi, boğaz altı şişlər zamanı işlədilir.
XƏBƏR LENTİ
Azərbaycanın bəzi yerlərində yağış yağacaq
Düşmənin viran qoyduğu Kəlbəcər şəhərinin görüntüləri - VİDEO
Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlılar üçün xoş xəbər
Beyazıt Öztürk villasını bu qiymətə satır
Giləmeyvəli piroq (foto resept)
Dünyanın ən varlı adamı artıq odur-FOTO
Xüsusi təyinatlılarımızın böyük bir bölməsinin məhv edilməsi barədə ermənilərin yaydığı xəbər xülyadır - RƏSMİ
Stillə geyinən məşhurların qarderobları
Nazir məktəblərdəki nöqsanlardan danışdı
Qızarmış ciyər (foto-resept)
Atanın genləri ilə keçən xüsusiyyətlər
Azərbaycan yol polisi sürücülərə xəbərdarlıq etdi
Amerikalı işçilər iki il rahat nəfəs ala biləcəklər, sonra isə...
Məntiqi suallar
Günün ulduz falı
Bakı ilə Nitsa arasında birbaşa aviareys açılır?
Soyuqdəyməni bir günə necə çıxarmalı?
İş xanımlarının nəzərinə
Krım parlamentindən qalmaqallı bəyanat
Yorğunluğun qarşısını alan məhsullar
Mayli Sayrusun fanatı həbs edildi-SƏBƏB
Gürcüstanda seçkilər başa çatdı
Məşhur cütlük haqqında daha bir fakt məlum oldu-FOTO
Ermənistan KİV: “Paşinyan ABŞ səfirliyinin binasında gizlənir”
Yediyimiz çörəkdə nələr var?..
Vannada körpənin təhlükəsizliyi necə təmin olunur?
Kəlbəcərin son görüntüləri yayıldı - VİDEO
9 noyabr Dövlət Bayrağı günüdür!
"Azərbaycan Avropa Oyunlarına uğurla ev sahibliyi edəcək"
Murad və Aslı toy hazırlığına başladılar-FOTO
Azərbaycanda "JEK"lər ləğv olunacaq
Məşhur modelyer həbs oluna bilər-SƏBƏB
Koronavirusdan necə qazanırlar?
Prezidentdən milli mətbuatın 145 illik yubileyi ilə bağlı SƏRƏNCAM
Ağ çayın faydaları
Azərbaycanda ilanlar evə doldu
5 ölkənin gözəllik sirri
Puldan daha əhəmiyyətli olan
2019-cu ilin xüsusi dekorasiya nümunələri
"Qarabağ"ın kapitanı benzinin bahalaşmasından danışdı
Rusiya Ebola əleyhinə peyvənd istehsalına başladı
Abituriyentlərin nəzərinə: Bu gün son gündür
Şimşək çaxacaq, yağış yağacaq
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-16 yanvar
“Survivor”a yeni iştirakçılar gəldi- FOTO
İmmuniteti gücləndirən qidalar
Ermənilər Gəncə şəhərini növbəti dəfə atəşə tutur - RƏSMİ
2 yaşlı uşağı rentgen etdilər-ŞOK NƏTİCƏ
Qoxulu şamlar sağlamlığı təhdid edir
Yataq otağı rəngləri
- ŞƏRHLƏR