Yağsız nə şirniyyatları, nə xörəkləri, nə də salatları hazırlamaq olar. Yağın insan orqanizimində böyük rolu vardır. Əsasən də bizim xalq yağa çox meyillidir. Hədsiz yağ qəbul etmək də piylənməyə səbəb olur.
Qida məhlulu kimi yağlar gündəlik qida rasionunda ümumi enerjinin 30%-ə qədərini təşkil etməlidir. Tövsiyyə olunmuş normaya əsasən orta yaşlı insan gündə 80-100 qr yağ yeməlidir, o cümlədən kərə yağı 20 qr, bitki yağı 25 qr, heyvan yağı 20 qr, marqarin və mətbəx yağları 30 qr. Yaşlıların daha çox bitki yağlarından istifadə etmələri məsləhətdir.
Yeyinti yağları kimyəvi tərkibcə üçatomlu spirt olan qliserinlə müxtəlif yağ turşularının birləşməsindən əmələ gələn mürəkkəb efirlərdir. Yağların tərkibində onları müşayiət edən maddələr - sərbəst yağ turşuları, sterollar və steridlər, fosfaditlər, mumlar, boya maddələri, vitaminlər, fermentlər, karbohidratlar və s. vardır.
Yeyinti yağları mənşəcə bitki və heyvan yağları qrupuna bölünür. Hər iki qrup konsistensiyasına görə maye və bərk yağlara ayrılır. Marqarin, mayonez və qənnadı yağlarının əsasını bitki və heyvan mənşəli yağlar təşkil edir.
Bitki yağları
Bitki yağları bitkilərin yağlarından alınır. Əsasən günəbaxan, pambıq, soya, kətan, çətənə, zeytun, qarğıdalı, xardal, küncüt yağları istehsal olunur. Bitki yağları presləmə və ekstraksiya üsulu ilə istehsal olunur, müxtəlif üsulllarla saflaşdırılır. Qida məqsədi üçün,əsasən presləmə üsulu ilə alınır.
Qarğıdalı yağı
Qarğıdalı yağı qarğıdalı tullantısı olan qarğıdalı nüvəsindən presləmə və ekstraksiya üsulu ilə alınır. Qarğıdalı yağı əmtəə sortuna ayrılmır.
Zeytun yağı
Zeytun yağı da soyuq və isti presləmə üsulu ilə alınır. Yüksək keyfiyyətli yağın rəngi açıq sarıdan qızılı sarıya qədər, aşağı keyfiyyətli yağın isə yaşıl çalarlı olur. Zeytun yağı pəhriz qidası üçün və yüksək keyfiyətli konserv istehsalında istifadə olunur. Zeytun yağı müalicə üsulu ilə də işlədilir, qəbizlik zamanı, kosmetologiyada. Əsasən də zeytun yağını salatlarda istifadə edirik. Zeytun yağı mədəni yumşaldır, öd daşı, böyrək və qaraciyər sancmaları zamanı işlənir. Onu su ilə qatıb, 1 ədəd yumurta sarısı çalmaqla işlədirlər. Zeytun yağının köhnəsinə üstünlük verilir. Çirkli yaralar üçün məlhəm hazırlayarkən zeytun yağını unutmaq olmaz. Köhnə yağ dedikdə 7 illik yağ nəzərdə tutulur.
Günəbaxan yağı
Günəbaxan və qənnadı yağları üçün salomas istehsalında, həmçinin sabun bişirmək üçün istifadə olunur. Günəbaxan yağında dadlı qızartmalar - peraşki, çipsi, və s. hazırlanır. İnsan orqaniziminə də müsbət təsiri var.
Palma yağı
Tərkibində karotin olduğu üçün tünd sarı-narıncı rəngdədir. Bu yağın əsas xüsusiyəti ondadır ki, özbaşına hidroliz olunur və turşuluq əbədi kalium qələvisinə görə 25-30 mq-ə qədər artır.
Təzə alınmış palma nüvə yağı xoşagələn qoz dadlı, konsistensasiyası ərinmiş kərə yağına bənzəyir, tez xarab olur. Afrikada palma yağıqida üçün, Avropada isə sabun və şampun istehsalı üçün sərf edilir. Qida məqsədləri üçün nəzərdə tutulan palma yağını qənnadı, mətbəx və marqarin yağı əvəzinə xəmirə qatmaq olar.
Gənəgərçək yağı
Gənəgərçək yağı məddəyumşaldıcı xassəyə malıkdir. Dadı pis, iyidə xoşagələn olmadığı üçün, bunu adətən yumurta sarısı ya da heyva şirəsi ilə işlədirlər. Gənəgərçək yağı başda olan kəpəyi aparır, tükləri möhkəmləndirir. İstifadə miqdarı yumşaldıcı kimi 2-10 qram, yüngülləşdirici kimi 10-6 qram qəbul olunur. Zəhərli olduğu üçün uşaqlara məsləhət görülmür. Təpitməsi ziyil, oynaq şişləri, sirkə ilə təpitməsi döş şişi hallarında məsləhət görülür. Arpa unu ilə təpitməsi göz şişi, boğaz altı şişlər zamanı işlədilir.
XƏBƏR LENTİ
"İçerde"nin aktrisası Avstriyada toy edəcək - FOTO
"Prezident İlham Əliyev sənət adamlarına, ziyalılara öz diqqətini heç zaman əsirgəmir"
Talassemiya xəstələrinin artmasının SƏBƏBİ açıqlandı
Manikür və pedikür elətdirərkən diqqət!
"Barselona"nın baş məşqçisi: "Xəcalət çəkirəm..."
Pendirli yarım ay (foto resept)
Özofagus (Qida borusu) xərçəngi və müalicəsi
Merve Özbeydən Demet Akalın açıqlaması
Nəm salfetlərin ziyanı
Müdafiə Nazirliyi cəbhədəki son vəziyyət barədə məlumat yaydı
Azərbaycanda sulu qar yağacaq
Gamophobia - evlilikdən qorxma
Yararlı məsləhətlər (3)
Dilbər guşəmiz Şəki şəhəri
Vahid məktəbli forması necə olacaq?
Nazirlik: "Xəzərdən götürülmüş su içməli su kimi istifadə edilir"
D vitaminin bədəndəki rolu
Günün ulduz falı
Tramp və xanımı koronavirusa yoluxdu
Məşhur aktrisa illər sonra etiraf etdi-FOTO
Dəri, göz və saça görə dodaq boyası seçimi
Klassik mətbəx dekorasiyası
Duşlarda yenilik
Ardanın xanımı İlk dəfə AÇIQLAMA verdi
Nənələrimizin cehizi - sinilər
Adobe Photoshop (Dərs7)
Rus Dili dərs-11
Ciyər qovurma (foto-resept)
Noutbuku hara qoymaq olmaz?
Bu iki əsərə 60 milyon getdi
Klassik əsərlərin yazılmış ilk halı
Məşhur cütlük yenidən barışdı
Hər birimiz bir çiçək...
Bu da Bakı-2015-in reklamı-Video
Sentyabr ayı üçün bayramlar və tarixi günlər
Prezident Polad Bülbüloğlunu təltif etdi
Alimlərdən qorxulu açıqlama: Koronavirusun 30 fərqli növü var
SSRİ-nin 10 dəhşətli sirri
Mətbəxdən 6 milyonluq rəsm əsəri tapıldı-FOTO
COVID-19 xəstəsi 14 gündən sonra başqasını yoluxdura bilərmi? - VİDEO
Amerikalı alimdən şok proqnoz:-"Postpandemiya dövründə..."
Dövlət büdcəsində təhsil sahəsi üçün nəzərdə tutulan vəsait artırıldı
Prezidentdən Nazirlər Kabineti ilə bağlı FƏRMAN – Aparatda iki müavin olacaq
Şeron Stoundan yeni fotosessiya - FOTO
Yengə lazımdırmı?
Dəbli çanta modelləri
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-19 Aprel
İsrail və Qəzza atəşkəsi beş gün müddətinə uzatdılar
Təhsil Nazirliyi deputatın iradına cavab verdi
Bütün Kanada bu müsəlmandan danışır (FOTO)
- ŞƏRHLƏR