Qeybətin lüğəti mənası "iştirakı olmadan kiminsə (və ya kimlərinsə) ünvanına xoşagəlməz sözlər demək"dir. Şəri termin olaraq isə “qeybət” – müsəlmanın öz müsəlman bacı-qardaşının iştirakı olmadan onun eyib və nöqsanları haqda danışmasından ibarətdir. Belə ki, əgər həmin səxs onun haqda deyilən sözləri eşitsə, inciyib narahat olar. Eyib və nöqsan deyildikdə istər əxlaqi, istər cismi, istərsə də məişət çatışmazlıqları və s. nəzərdə tutulur.
Peyğəmbər (s.a.s) bu haqda buyurur: “Əgər həmin eyib və nöqsan onda olarsa və onu başqalarına deyəriksə qeybət, əks təqdirdə isə ona töhmət vurmuş olarıq”.
Qeyd etməliyik ki, qeybəti olunan şəxs mömin və müsəlman olsa, onda haram olar. Haqqında danışılan şəxsin kimliyi bəlli olmadıqda isə deyilən sözlər qeybət hesab olunmur.
Qeybətin haram və böyük günahlardan biri olduğunun təsdiqi haqqında bir çox Quran ayələrinə və hədislərə istinad etmək olar. Allah Təala Qurani-Kərimdə buyurur:
“...Bir-birinizin qeybətini etməyin! Sizdən biriniz ölmüş qardaşının ətini yeməyə razı olarmı?! Bu, sizdə ikrah oyadar (qeybət də belədir)...”
Göründüyü kimi, ayədə müsəlmanın qeybəti onun qətlə yetirilməsinə və qeybət edən şəxsin onun ətini yeməsinə bənzədilir. Bu da günahın böyüklüyünə dəlalət edir. Günahsız bir şəxsin qətlə yetirilməsi haram olduğu kimi, onun qeybətini etmək də bir o qədər haram və böyük günahlardandır. Qan tökülməklə bir şəxs qətlə yetirildiyi və onu bir daha həyata qaytarmaq qeyri-mümkün olduğu kimi, qeybəti olunan şəxsin də haqqında xoşagəlməz sözlər deməklə onun şəxsiyyətinə xələl gəlir və mənəviyyatının qorunması qeyri-mümkün olur. Müsəlmanların qanı, canı və malı toxunulmaz olduğu kimi, onların şəxsiyyət və mənəviyyatı da qorunmalı və onlara qarşı hörmətsizliklərə yol verilməməlidir.
Peyğəmbər (s.a.s) buyurur:
“Müsəlmanın canı (qanı), malı və şəxsiyyəti müsəlmana haramdır”.
Hz.Əli (ə.s) buyurur:
“Qeybət etməkdən çəkinin! Çünki o, cəhənnəm itlərinin yeməyidir”.
Ariflərdən birinə: “Filankəs sənin qeybətini etdi” dedikdə, gülümsəyib həmin şəxsin evinə bir qutu şirni aparmalarını və ona belə bir xəbər çatdırmalarını istəyir: “Eşitdim öz xeyirli işlərinin bir qismini mənim əməl dəftərimə göndərmisən. Bunun üçün sənə öz təşəkkürümü bildirib, bu şirni qutusunu sənə hədiyyə göndərirəm”.
Qeybət etmək böyük günahlardan sayıldığı və qeybət edən şəxs Allahın qəzəbinə gəldiyi kimi, qeybətə qulaq asmaq da haram və böyük günahlardan hesab olunur.
“Qeybətə qulaq asan şəxs qeybət edən kimidir”.
“Qeybət etməkdən çəkinin! Çünki, qeybət zinadan daha da pisdir. Çünki, zinakar tövbə etməklə günahlarını bağışlatdıra bilər. Lakin qeybət edən şəxs qeybətini etdiyi şəxsi özündən razı salmayınca (halallıq almayınca) bağışlanmır”.
İslamda zinaya gəldikdə isə o başqa xəbərin mövzusudur.
XƏBƏR LENTİ
Ordumuz şəhid verdi
Qeyri-sabit hava nə qədər davam edəcək?
2019-un trend saç rəngləri
Nəsibə Zeynalovanın 100 yaşı tamam olur
İranın dörd əyalətini sel yudu
Aralıq dənizində raket müharibəsi başladı?
İmmunitet sistemini gücləndirən qidalar
“Məktəblər və universitetlər birmənalı olaraq açılmayacaq” - İlham Əliyev
Ermənilər qoşun yeritdi
Qadın-kosmonavt yadplanetlilərin varlığıdan danışdı
Azərbaycanda daha 438 nəfərdə koronavirus aşkarlandı, dörd nəfər vəfat etdi
Türkiyəyə səyahətim
Bu günün Ramazan təqvimi (13 iyul)
Bu dərmanların koronavirusa təsiri yoxdur
Azərbaycanda daha 19 şagird koronavirusa yoluxdu - RƏSMİ
Leyla Əliyeva “KÜKNAR” Beynəlxalq İncəsənət Sərgisi ilə tanış olub
Azərbaycanın Eurovision2012 mahnısı
Qatıqlı bulka (foto reset)
Azərbaycanda daha dörd nəfər koronavirusdan öldü: 129 yeni yoluxma
120 yaşlı Hunzalılar-FOTO
Koronavirusa qarşı peyvənd kimlər üçün təhlükəli ola bilər? - TƏBİB-dən AÇIQLAMA
Sevdiyiniz insan sizi sevmirsə, nə etməli?
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 23 APREL
2019-un bahar dəbi
Xəbərdarlıq - qar gəlir
Yayda üşümək xəstəlik deyilsə, nədir?
Azərbaycanda informasiya təhlükəsizliyi sahəsində yeni onlayn xidmətlər
Südlü makaron (foto resept)
Uşaqların sosial-psixoloji inkişafı-13
“Nuhun gəmisi” yenidən qurulur
Obyektivlik hissindən məhrum olan müxalifətin acı taleyi
Poğaça (foto-resept)
Fərqli peşə sahiblərinin iş zamanı çəkilmiş şəkilləri
Əfsanəvi muğam ustadımızın ad günüdür
Damağınız qanayırsa...
“İş rejimi oruc üçün üzr sayıla bilməz”
Ərazilərimiz minalardan təmizlənir
Ölkədaxili Qatar Biletləri ilə bağlı YENİLİK- Bu gündən...
Xəzərdə "süd qasırğası" - Alimlər araşdırmaya başladı - YENİLƏNİB
Professor təhlükəli olan qidaları AÇIQLADI
Şəhidliyə doğum günündə ucaldı
Gözəl ayaqqabı modelləri
Gəncə parkları abadlaşdırılır
Tanınmış azərbaycanlı iş adamı ləqəbindən imtina etdi
"Kobra Pərviz" "Survivor" -2020-dən Ayrıldı
Azərbaycanda daha bir bank bağlandı
Limon içlikli peçenye (foto resept)
Ödənişli təhsil alan tələbələrə şad xəbər
Cavanşir
Cəbhə xətti boyu əməliyyat şəraiti qoşunlarımızın nəzarəti altındadır - RƏSMİ
- ŞƏRHLƏR