Bu dəfəki xəbərimdə hər birimizin sevərək istifadə etdiyi, hətta hər gün azı bir ədəd də olsa yediyimiz dadlı banandan bəhs edəcəyəm. Bananı çox zaman bir meyvə olaraq düşünüb istifadə edirik. Halbuki, banan nəinki meyvə, hətta diset sayılır. Adətən arıqlamaq istəyən xanımlar gərgin idman hərəkətlərindən sonra bir ədəd banan yeyirlər. Bununla itirdikləri enerji mənbəyini bərpa etmək və eləcə də bananın tərkibindəki kalsiumdan faydalanmaq istəyirlər. Əslində isə banan şəkər tərkibli disertdir. İdman hərəkətlərindən dərhal sonra onu yeməkdənsə böyürtkən şirəsi və ya kök şirəsi içə bilərsiz. Bu həm itirilmiş enerjini bərpa edər, həm də sağlam şəkildə pəhrizinizi davam etdirməyinizə kömək olar. Bu misalı çəkməkdə məqsədim odur ki, banan haqda hələ bilinməyən çox məlumat var. Hansı ki, o məlumatı hər tərəfli araşdıraraq, vahid şəkildə bizlərə təqdim edən Azərbaycan yazıçı-publisisti, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Nübar xanım Həkimovadır. Elə məhz onun əldə etdiyi nəticələr əsasında sizə bu günkü xəbəri təqdim edirəm. Burada siz bananın kimyəvi tərkibi və faydaları haqda öyrənə bilərsiz.
Banan ot bitkisi olub güclü şirəli kök sisteminə malikdir. Bananı cənnət çörəyi, tərəvəz xörəyi, yol çörəyi, bağ çörəyi və s. adlandırırlar. Çiçək saplağı tüklərlə əhatə olunub, çiçək yanlığı isə tünd qırmızı rəngdədir. Meyvələri uzun olub, yetişən dövrdə uzunsov, üç üzlü olur, özəyi unludur. Toxumu (əgər varsa) çox yastılanmış şəkildə olur. Banan meyvəsinin tərkibində 75-76%-ə qədər su, 15-25%-ə qədər şəkər, 7% nişasta, 1,3% zülal, 0,3-0,6% efir yağı, sellüloza, alma turşusu, ferment, pektin maddələri, kalium duzları, C, B2, PP, E və provitamin A tapılmışdır. Qabıq hissəsində çoxlu tanin və karotin maddələri vardır. Bananın tərkibində olan sulu karbonlu maddələr buğdanın tərkibində olanlardan tez həll olurlar. Meyvənin xoş iyi onun tərkibində olan efir yağının miqdarından asılı olur.
Banandan ən çox təzə halında desert yeməklərində istifadə olunur. Yetişməmişindən isə ədviyyat məqsədləri üçün tərəvəz xorəklərinin tərkibinə əlavə edilir. Ətli hissəsindən un, pudra, cem, həliməşik şirə, marmelad, sirop və s. hazırlanır. Meyvələrindən dərman kimi işlətmə və mədə xəstəliklərində istifadə olunur. Yetişməmiş meyvə və çiçək hissələrindən hazırlanan mürəbbədən şəkər xəstəliklərində istifadə edilir. Meyvələrindən hazırlanan müxtəlif şirələrdən, gərgin əməklə məşğul olan adamlarda əmələ gələn ateroskleroz, hipertoniya, dizenteriya, nazik bağırsaq, mədə iltihabın, böyrək və s. xəstəliklərdə istifadə olunur. Şəkər xəstəliklərində mədədə turşuluq prosesi artdığına görə həmin xəstələrə banan meyvəsindən qəbul etməyə icazə vermirlər. Tərkibində qiymətli fizioloji-aktiv maddələrin: serotin, nerpi-nefrin, dopamin, katexolamin və s. olması ilə əlaqədar olaraq bundan bağırsaq və mədədə əmələ gələn yaraların müalicəsində müvəffəqiyyətlə istifadə edilir. Bunun şirəsi ilə daxili qanaxmaların dayandırılmasında, dizenteriya, onikibarmaq bağırsağın iltihabının əleyhinə, vəba xəstəliklərində istifadə edirlər. Bundan başqa bananın şirəsindən həyəcanlanma, ürək keçmələrində də istifadə olunur. Bitkinin kök hissəsindən alınan küldən qurdsalıcı vasitə kimi istifadə edilir.
Banan kalium elementinin mənbəyidir. İnsan orqanizminin daxili hüceyrələrində toplanan K elementi ürəyin, qaraciyərin, beynin və ən çox isə əzələlərin normal fəaliyyət göstərməsinə xidmət edir. Şəkər xəstəliyinə düçar olan insanların banan yemələri məsləhət görülmür. Banan mədə yaralarını müalicə edir. İnsanların 50%-i mədə yarasından əziyyət çəkirlər. Mədə yarasının müalicəsində banandan hazırlanan sıyıqlardan, cövhər və şərbətlərdən geniş istifadə edilir. Belə ki, banan preparatları mədənin selikli qişasına müsbət təsir edib, onun tez bir zamanda bərpa olunmasına səbəb olur. Mədə yaralarını adi meyvələri yeməklə də müalicə etmək olar. Banan insanın əhval-ruhiyyəsini yaxşılaşdırır. Banan meyvəsinin tərkibində tonuslaşdırıcı təsirə malik efedrin maddəsi olduğundan onu qəbul edən zaman qan təzyiqi aşağı olan insanlarda arterial qan təzyiqi normaya düşür, bunun nəticəsində mərkəzi sinir sisteminin müsbətə doğru fəaliyyəti yüksəlir, sonda şəkərin miqdarı qaydaya düşür, ağciyər bronxlarının əzələlərinə təsir güclənir. Banan qəbul edən insanda tonus artır, iş qabiliyyəti yüksəlir, yorğunluq aradan qalxır.
XƏBƏR LENTİ
Azərbaycanda ən çox yoluxma haradadır?
Əhaliyə qoruyucu maskalarla bağlı xəbərdarlıq edildi
Stil ikonuna çevrilən tayvanlı cütlük
Microsoft rekord vurdu
"Məzarıma bir cüt ayaqqabı qoyun"
"Arvadlarınızın açıq-saçıq şəkillərini saxlamayın"
Növbəli işin zərəri
Günün ulduz falı
Çəkmələrinizdən qoxu gəlməsin deyə...
Dünyada koronavirusa yoluxanların sayı 21 milyonu keçdi
Yanvar ayının seçilmişləri!
Abituriyentlər növbəti sınaqda.
Kəlbəcərdə azərbaycanlı və erməni hərbçilər arasında münaqişə - VİDEO
Britaniyalı deputatlar Dağlıq Qarabağın separatçı rejiminin nümayəndəsi ilə görüşüblər
İnsanlar niyə depressiyaya düşürlər?
İpoteka üçün müraciət edənlərin sayı azalıb
Ucuz maska çəkdi, dərisi soyuldu - FOTO
Bu “qoşa köynək” internet istifadəçilərini çaş-baş qoyub-FOTO
Çimərlik geyimində paylaşımlar etdi, həyatı dəyişdi - FOTO
"Tesla" avtomobillərinin Bakıda satışına başlanılıb
Dağ kəndindəki uşaqlar M.Qorkinin kitabına qovuşdu
Qızılgül xanımlar (Emile Vernon)
Şirin xəmirdən hazırlanan tortlar
Rasputinin 9 öncəgörməsi
Azərbaycanda planşetlər ucuzlaşmağa başlayıb
Cennerin toyu olacaq!
Türkiyədə bələdiyyə seçkiləri keçirilir
Ayna, ayna, söylə, məndən gözəli varmı?
"Xaçapuri" (foto-resept)
Bibərli kələm salatı (foto resept)
Düşmən Göygölü atəşə tutur - RƏSMİ
Türkiyədə korrupsiya ilə bağlı saxlanılanlardan 9 nəfər məhkəməyə çıxarıldı
"Barsa" qışda kimi transfer edəcək?
Tuba Büyüküstün də “Netflix”də
Quru əncir dolması (foto resept)
Devid Rokfeller haqqında yayılmış şəhər əfsanəsi
“WhatsApp”da gizli funksiya tapıldı
Bağça, teatr və kinoteatrlarda qadağa
"Azərbaycanla və Azərbaycan xalqı ilə bir yerdəyik"
Süni mayalanmada ictimai qınağı necə sındırmalı?
Pəhriz yoxsa idman?
Cəbhəyanı ərazilərdə vəziyyət
Bu disklər heliumla işləyir
Qarağatlı - limonlu tort (foto resept)
Sürətli arıqlama insanı nə hala salır?
TƏBİB koronavirusla bağlı bu günə olan vəziyyəti açıqlayıb
Qadin.Netlilərin ixtisas arzuları (2-ci hissə)
Uşaqlar üçün Novruz oyunları
Çində daha bir ölümcül virus qeydə alındı
Ən yaxşı avtomobil seçildi - FOTO
- ŞƏRHLƏR