Bu dəfəki xəbərimdə hər birimizin sevərək istifadə etdiyi, hətta hər gün azı bir ədəd də olsa yediyimiz dadlı banandan bəhs edəcəyəm. Bananı çox zaman bir meyvə olaraq düşünüb istifadə edirik. Halbuki, banan nəinki meyvə, hətta diset sayılır. Adətən arıqlamaq istəyən xanımlar gərgin idman hərəkətlərindən sonra bir ədəd banan yeyirlər. Bununla itirdikləri enerji mənbəyini bərpa etmək və eləcə də bananın tərkibindəki kalsiumdan faydalanmaq istəyirlər. Əslində isə banan şəkər tərkibli disertdir. İdman hərəkətlərindən dərhal sonra onu yeməkdənsə böyürtkən şirəsi və ya kök şirəsi içə bilərsiz. Bu həm itirilmiş enerjini bərpa edər, həm də sağlam şəkildə pəhrizinizi davam etdirməyinizə kömək olar. Bu misalı çəkməkdə məqsədim odur ki, banan haqda hələ bilinməyən çox məlumat var. Hansı ki, o məlumatı hər tərəfli araşdıraraq, vahid şəkildə bizlərə təqdim edən Azərbaycan yazıçı-publisisti, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Nübar xanım Həkimovadır. Elə məhz onun əldə etdiyi nəticələr əsasında sizə bu günkü xəbəri təqdim edirəm. Burada siz bananın kimyəvi tərkibi və faydaları haqda öyrənə bilərsiz.
Banan ot bitkisi olub güclü şirəli kök sisteminə malikdir. Bananı cənnət çörəyi, tərəvəz xörəyi, yol çörəyi, bağ çörəyi və s. adlandırırlar. Çiçək saplağı tüklərlə əhatə olunub, çiçək yanlığı isə tünd qırmızı rəngdədir. Meyvələri uzun olub, yetişən dövrdə uzunsov, üç üzlü olur, özəyi unludur. Toxumu (əgər varsa) çox yastılanmış şəkildə olur. Banan meyvəsinin tərkibində 75-76%-ə qədər su, 15-25%-ə qədər şəkər, 7% nişasta, 1,3% zülal, 0,3-0,6% efir yağı, sellüloza, alma turşusu, ferment, pektin maddələri, kalium duzları, C, B2, PP, E və provitamin A tapılmışdır. Qabıq hissəsində çoxlu tanin və karotin maddələri vardır. Bananın tərkibində olan sulu karbonlu maddələr buğdanın tərkibində olanlardan tez həll olurlar. Meyvənin xoş iyi onun tərkibində olan efir yağının miqdarından asılı olur.
Banandan ən çox təzə halında desert yeməklərində istifadə olunur. Yetişməmişindən isə ədviyyat məqsədləri üçün tərəvəz xorəklərinin tərkibinə əlavə edilir. Ətli hissəsindən un, pudra, cem, həliməşik şirə, marmelad, sirop və s. hazırlanır. Meyvələrindən dərman kimi işlətmə və mədə xəstəliklərində istifadə olunur. Yetişməmiş meyvə və çiçək hissələrindən hazırlanan mürəbbədən şəkər xəstəliklərində istifadə edilir. Meyvələrindən hazırlanan müxtəlif şirələrdən, gərgin əməklə məşğul olan adamlarda əmələ gələn ateroskleroz, hipertoniya, dizenteriya, nazik bağırsaq, mədə iltihabın, böyrək və s. xəstəliklərdə istifadə olunur. Şəkər xəstəliklərində mədədə turşuluq prosesi artdığına görə həmin xəstələrə banan meyvəsindən qəbul etməyə icazə vermirlər. Tərkibində qiymətli fizioloji-aktiv maddələrin: serotin, nerpi-nefrin, dopamin, katexolamin və s. olması ilə əlaqədar olaraq bundan bağırsaq və mədədə əmələ gələn yaraların müalicəsində müvəffəqiyyətlə istifadə edilir. Bunun şirəsi ilə daxili qanaxmaların dayandırılmasında, dizenteriya, onikibarmaq bağırsağın iltihabının əleyhinə, vəba xəstəliklərində istifadə edirlər. Bundan başqa bananın şirəsindən həyəcanlanma, ürək keçmələrində də istifadə olunur. Bitkinin kök hissəsindən alınan küldən qurdsalıcı vasitə kimi istifadə edilir.
Banan kalium elementinin mənbəyidir. İnsan orqanizminin daxili hüceyrələrində toplanan K elementi ürəyin, qaraciyərin, beynin və ən çox isə əzələlərin normal fəaliyyət göstərməsinə xidmət edir. Şəkər xəstəliyinə düçar olan insanların banan yemələri məsləhət görülmür. Banan mədə yaralarını müalicə edir. İnsanların 50%-i mədə yarasından əziyyət çəkirlər. Mədə yarasının müalicəsində banandan hazırlanan sıyıqlardan, cövhər və şərbətlərdən geniş istifadə edilir. Belə ki, banan preparatları mədənin selikli qişasına müsbət təsir edib, onun tez bir zamanda bərpa olunmasına səbəb olur. Mədə yaralarını adi meyvələri yeməklə də müalicə etmək olar. Banan insanın əhval-ruhiyyəsini yaxşılaşdırır. Banan meyvəsinin tərkibində tonuslaşdırıcı təsirə malik efedrin maddəsi olduğundan onu qəbul edən zaman qan təzyiqi aşağı olan insanlarda arterial qan təzyiqi normaya düşür, bunun nəticəsində mərkəzi sinir sisteminin müsbətə doğru fəaliyyəti yüksəlir, sonda şəkərin miqdarı qaydaya düşür, ağciyər bronxlarının əzələlərinə təsir güclənir. Banan qəbul edən insanda tonus artır, iş qabiliyyəti yüksəlir, yorğunluq aradan qalxır.
XƏBƏR LENTİ
Meryem Üzerli təyyarədən endirildi-SƏBƏB
Çində qəribə intihar-FOTO
Özcan Dəniz özünü qoruyur-SƏBƏB
Ən mükəmməl Hellouin makiyajları
Saç uzadan soğan suyu
Ermənistan ordusunun “onurğa sütunu” sayılan xüsusi təyinatlılar darmadağın edilib
Balalarını udan qurbağa
Mağaradan malikanə düzəltdi - Gecəyə 950 dollar qazanır - FOTO
Azərbaycanda daha 39 nəfər koronavirusa yoluxdu, 59 nəfər sağaldı- RƏSMİ
Pişik körpəni ölümdən xilas etdi – VİDEO
Cüdoçumuz Avropa Kubokunun qalibi oldu
Güldürən heyvanlar
Kimlərin təqaüdü artıq olacaq?
Bu səhvi bir çox qadınlar edir - ziyanları
Xəzərdə tornado olub? - Nazirlikdən AÇIQLAMA
Kanadanın baş naziri koronavirusun ikinci dalğasının gəldiyini elan etdi
Döyənək
Gözəllik maskaları necə hazrlanır?
Günün ulduz falı
Ermənilər yenə itkilərini açıqladılar - 50 ölü
Ay ətrafındakı dairənin SİRRİ-FOTO
Uşaqlar üçün böyük xəstəlikləri
Murad Dadaşov, Rafael və Coşqun əməkdar artist oldular
Bu gecə Azərbaycanda saatların əqrəbi çəkiləcək?
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-16 noyabr
Lobyalı ət
Bəzi məktəblərdə şagirdlər niyə dərsliklərlə təmin olunmur? - SƏBƏB
Azərbaycan Ordusu atəşkəs rejimini pozmayıb - RƏSMİ
Günün ramazan təqvimi (6 iyul)
Xəzərdə zəlzələ olub
Conni Deppin qızı hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Səssiz haray
Daha bir rayona qar yağdı
102 yaşlı kişi hamını təəccübləndirdi
Gəlinin əlini xınayla bəzəyək
Ev tikintisi ilə bağlı vacib qərar
Dəhşət: əyyaş və pinti ana, acından ölən uşaq və zibilxana ev
Hər kəsi heyrətə gətirən HADİSƏ-18 ay sonra sağ tapıldı-FOTO
Yumşaq tort keksi (foto resept)
Qadin.Net - 7 YAŞ
Bu gün Siyavuş Aslanın doğum günüdür
NASA Koronavirusun Faydasından Danışdı - FOTO
“İndiana Cons” qayıdır: Harrison Ford yenə baş qəhrəman olacaq
Şokoladlı truffle (foto resept)
Ali məktəblərdə illik təhsil haqları niyə artıb?
Çörək alarkən ehtiyatlı olun!
Şəhid generalımızın anası: “Hərbini ailəsindən çox istəyirdi” - VİDEO
Bill Qeyts: COVID-19 bu müddətdə bitəcək
Məşhur müğənni ərə gedir
"Qarabağ" üçün ölüm-dirim savaşı
- ŞƏRHLƏR