Aqressiya həyatı çətinləşdirən bir hiss olsa da, insan hər zaman onu öz iradəsi altına almağı bacarmır. Nəticədə haqlı olduğu məqamlarda haqsız vəziyyətə düşmək, digər insanlar arasında qaraqabaq və hirsli biri kimi tanınmaq, insanların ünsiyyət çevrəsindən uzaqda qalmaq qaçılmaz olur.
Aqressiv insanlar bəzən başqaları tərəfindən "partlayan bomba" təəssüratı yaradır və onlarla söhbət etmək istəyənlər, demək olar ki, çəkinir. Söhbətə meyl etmir. Bu cür insanlar bir müddət sonra aqressiyaları ilə baş-başa qalır, partlamağa adam tapmadıqları üçün artıq normal hərəkət və hadisələrə qarşı aqressiv çıxışa başlayırlar. Zaman keçdikcə tamamilə dözülməz insan olan aqressivlərin tənha qalması, depresiyaya düşməsi isə an məsələsi olur.
Aqressiya sadəcə insanın özünə ziyan vermir. Eyni zamanda, qarşındakı insanın qırılmasına, münasibətlərin korlanmasına, kütlə arasında seçilib barmaqla göstərilməyə də səbəb olur. İnsan sağlamlığını, bununla yanaşı iş qabiliyyətini zəiflədən aqressiya əslində idarə olunandır. Lakin bunun üçün insan bir növ çalışmalı, özü bunu istəməlidir.
Aqressiya kənardan adi bir əsəb kimi görünsə də, əslində insanın sağlamlığına ciddi ziyan vurur. İlbəil daha da şiddətlənən və davam edən bu hissin nəticəsi olaraq insanda yuxusuzluq, unutqanlıq, normadan artıq qida qəbul etmək və ya tamamilə qidadan kəsilmək, diqqət pozğunluğu, iş və dərs performansının zəifləməsi yaranır. Zehni zərbələrlə yanaşı, fizioloji zərbələr də var ki, bunlar da təzyiqin qalxması, nəbzin sürətli vurması, ağır nəfəs ala bilmək, əzələ ağrıları, baş və boyun ağrılarıdır. Aqressiya eyni zamanda davranış pozğunluqları da meydana gətirir. Siqaret çəkən insanların siqareti daha da artırması, içkiyə qurşanması, hirsini soyutmaq üçün müxtəlif dərmanların istifadəsi, ətrafındakı insanlara qarşı qeyri-ixtiyari kobud və qırıcı olmaq da aqressiyanın verdiyi nəticələrdəndir.
Psixoloq Emil Behrudinin sözlərinə görə, insan aqressiyasını özü idarə edə bilər. Yetər ki, o, aqressiv olduğunun fərqində olsun və onunla mübarizə aparmaq istəsin. Əgər insan öz aqressivliyini hiss etmirsə, ona "çox aqressivsən" demək heç bir işə yaramayacaq: "Aqressiv insanların əksəriyyəti qərarsızdır. Onlar hadisəyəmi, yoxsa hadisənin nəticəsinəmi aqressivdirlər, bunu aydınlaşdıra bilmirlər. Bəlkə də aqressiv davrandıqları, fikir yürütdükləri hər hansı bir məsələ heç də onları qıcıqlandırmır. Səbəb tamamilə başqadır və bunu özləri belə bilmirlər.
Aqressiyanı idarə edə bilməməyin səbəblərindən biri də günahı özündə görə bilməməkdir. Demək olar ki, bütün kəskin aqressiv olan insanlar səbəbi başqalarında, ikiüzlü dostlarında, yalan deyən qohumlarında, səhv hərəkət edən çevrəsində görür. Lakin unutmayaq ki, heç kim insana sən əsəbləş, aqressiv ol deyə təzyiq göstərmir. Hər hansı bir hadisəyə normadan artıq reaksiya veririksə, əsib-coşuruqsa, bu, bizim seçimimizdir və biz özümüzə təlqin edə bilərik ki, sakit olmaq, bu məsələyə başqa prizmadan yanaşmaq olar. Əksər insanlar aqressiyanı boğmağı susmaq, haqqının tapdalanmasına izin vermək, göz görə-görə haqqı nahaqqın ayağına verilməsinə izn vermək kimi başa düşür, halbuki aqressiyanı boğmaq bu deyil. Fikrini və sözünü demək, lakin deyərkən seçilən sözlərə, səs tonuna diqqət yetirməkdir. Belə olan halda insanın dediyi daha çox diqqətə alınır, insan özü dediyi kəlmələrin ağırlığını və mənasını dərk edir, qarşı tərəfə sakit bir tonla müracət etmək daha effektli olur".
Psixoloq deyir ki, aqressiv insanların ən çox yaxınlarını incitdikləri də bir faktdir. Belə insanlar iş mühitində sakit olduqları halda o günün bütün aqressiyasını evə gətirib ən yaxınlarına qarşı silah kimi istifadə etmək aqressivlərin çoxunda görülən bir haldır: "Çox belə insanla qarşılaşmışam, hansı ki, valideyni övladının dikbaşlığından, yersiz aqressiyasından əsəbləşir, amma uşaq mühiti dəyişən kimi tamamilə yenilənir, sakitləşir. Bu, yaşından asılı olmayaraq bütün insanlara aiddir" deyən həmsöhbətimizin sözlərinə görə, buna görə, aqressiv insanlarla münasibət qurmaq da olduqca çətinləşir.
Onların hansı mühitdə necə davranacaqlarını bilmək çox çətin olur. İnsan əsəbi olduğu zaman orqanizmin işləmə mexanizmi tamamilə dəyişir. Düşünmə, qərar vermə, mühakimə etmə qabiliyyəti tamamilə dəyişir. "Buna görə, aqressiv insanlar sakitləşdiyi zaman aqresiyasından geriyə utanc və peşmanlıq duyğuları qalır. Əsəbi insanın əsəbinə əsəblə cavab vermək vəziyyəti daha da gərginləşdirir. Belə olan halda aqressiv insanın sonradan utanc və ya peşmanlıq keçirməsi üçün heç bir səbəb qalmır. Halbuki insanın özünü idarə edə bilməsi, aqresiyasını idarə altına ala bilməsi üçün onun aqresiyasının boşa olduğunu göstərmək lazımdır. Əsəbləşdiyində qarşısında susaraq, dediyi bütün acı kəlmələrə cavab qaytarmayaraq, hərəkətlərindən asılı olmayaraq yenə də ona hər zamanki kimi davranaraq o insanlarda utanc yaratmaq ən doğru yoldur".
Aqressiv insanlar əsəbləri yerində olanlara nisbətən hadisəni ikiqat gec və çətin qavrayırlar. Belə olan halda, onların da hadisənin məğzini düzgün başa düşməsi üçün zaman vermək lazımdır. Haqlı olduğunuz halda bu haqlılığı davamlı ona göstərmək problemi çözsə də, bir müddət sonra mübahisə yenidən baş qaldıracaq. Vacib olan aqressiv insanlarla ünsiyyət zamanı haqlı çıxmaq deyil, onları da haqlı olduğunuza sakit bir formada inandırmaqdır.
XƏBƏR LENTİ
Buraxılış imtahanında iştirak edəcək şagirdlərin NƏZƏRİNƏ
Uşaqlar üçün tortlar
Nəqliyyat dəbi
Polisdən hər kəsi ŞOKA SALAN işıqfor qərarı - Qırmızı işıqda...
Zerrin Tekindor YENİ İMİCDƏ-FOTO
Bəyaz 12 kq arıqladı-FOTO
Günün ulduz falı
Tarixin ən bahalı 5 telefonu - SİYAHI
Dadlı toyuq əti (foto resept)
Dərman qəbul edərkən diqqətli olun!
Şəhid generalı qarşılamaq üçün yüzlərlə insan toplaşıb - FOTO
Qırmızı tuflilərdən qorxmayın!
II və III qrup üzrə qəbul imtahanlarının tarixini açıqladı - CƏDVƏL
Azərbaycanda yaxşı iş tapmaq niyə çətindir?
Şakiranın yeni FOTOları
Məşhur modalar evi "ağıllı" saat buraxdı - 2800 DOLLARA
Qeyri-adi aksesuar trendləri
Azərbaycan və Türkiyə prezidentlərinin təkbətək görüşü oldu
Moskvada Qarabağ xalçaları satırlmasına REAKSİYA
Hazal Kayadan hamiləlik FOTOsu
Ən böyük arzusu Vətən uğrunda döyüşmək olan şəhidimiz - VİDEO
Google Maps-dan Azərbaycana qarşı təxribat - FOTO
Günün qoroskopu: Uğurlu gündür!
Müxtəlif geyim tərzləri
Apple-da nə baş verir?
İdmançımız Avropa çempionu oldu
Daha bir dövlət ərazisinə Azərbaycan vətəndaşlarının daxil olmasına icazə verdi
"Korrupsiyaçının Allah bəlasını versin!"
Beyindən düzgün istifadə
Tarixdə ilk dəfə baş verdi - FOTO
Makiyajsız halda görüntülənən müğənnini tanımaq olmur-FOTO
Toyuqlu rizotta(foto resept)
Toy və nişan buketi
TQDK-da apellyasiya komissiyalarının işi başa çatdı
Azərbaycan milli uşaq oyunları-9
Ayrıldığınız sevgilinizlə yenidən barışmaq istəyirsiniz?
Tər qoxusunun qarşısını necə almalı?
Bakıda icazəsiz küçəyə çıxan COVID-19 xəstəsi aşkarlandı
Mərkəzi Bank kreditlərin sərtləşdirilməsi ilə bağlı açıqlama verdi
Heyli Castin Bieberin soyadını götürdü-FOTO
Qız otaqları üçün dekorasiya nümunələri
Məşhur aktrisa cavabı ilə hər kəsi təəccübləndirdi-FOTO
Bir həftədə 27 milyon insan izlədi
İnsanın daha bir əcdadı tapılıb
"Azərbaycan Türkiyənin və Fransanın yanıdadır"
Nüsret 1 milyonluq gəlirini evsizlərə bağışladı
"Çocuklar duymasın"da sürpriz - FOTO
Dayə seçərkən nələrə diqqət vermək lazımdır?
Milanda gəzməli yerlər
Magiya: həm xoşbəxtlik, həm də bədbəxtlik?
- ŞƏRHLƏR