Bakteriyalar gözlə görünmürlər, ancaq xüsusi hüceyrə quruluşu sayəsində hər cür şəraitə dözümlüdürlər. Bakteriyalar bitkilərdən və heyvanlardan fərqli olaraq sürətli çoxalan və biokimyəvi təsirləri baxımından canlılar aləminin tarazlığını təmin etməkdə çox böyük əhəmiyyət daşıyan bir qrupu meydana gətirirlər. Demək olar ki, hər yerdə yaşaya bilirlər, bu səbəblə də hər hansı bir növ orqanizmdən daha çoxdurlar. Bu canlılar dünyanın sayca ən çox olan üzvləridir. Bütün ekosistem bakteriyaların fəaliyyətlərindən asılıdır və bakteriyalar insan həyatına bir çox şəkildə təsir edirlər.
Bakteriyalar bəzən oksigeni bol olan mühitlərə üstünlük verir, bəzən də oksigensiz torpaq altında yaşaya bilirlər. Bir qismi qidasını fotosintez yolu ilə təmin edərkən, bir qismi də üzvi maddələri tərkib hissələrinə ayıraraq enerji əldə edirlər. Hətta bir-birləri ilə eyni olduğu düşünülən bakteriyaların maddələr mübadilələri araşdırıldıqda belə bunların, əslində, bir-birlərindən fərqli növlər olduqları aydın olur.
Bakteriyalar canlılar aləmində prokaryotlar adlandırılırlar. Sahib olduqları tək hüceyrə içində bir nüvə və sərbəst şəkildə gəzən məlumat bankları -DNT- var. Olduqca kompleks quruluşda hüceyrə pərdəsinə və ribosoma sahibdirlər. Yer üzündəki bütün canlıların həyati funksiyalarının bir çoxu bu prokaryotik hüceyrələrin fəaliyyətlərinə bağlı olaraq reallaşır.
Bakteriyalar olduqca yüksək və ya aşağı temperatura uyğunlaşır, torpaq altına girə bilir, havada uçur, okeanın dibində yaşaya bilir və hətta radiasiyaya qarşı dözümlü hala gələ bilirlər.
Hələ mikroorqanizmlərin quruluşunu izah edə bilməyən təkamülçülər bu canlıların strukturlarında olan estetik görünüşə heç bir məna verə bilmirlər. Uyğun şəraitlərdə bakteriyalar hər 10-30 dəqiqə içində saylarını iki dəfə artırırlar. Tək bir bakteriyanın sayı əvvəl ikiyə, sonra dördə, daha sonra səkkizə çıxaraq çoxalır və bu əməliyyat bu şəkildə davam edir. Bakteriyaların bəzi növləri -271 C soyuqdan və bir neçə saat içində -190 C dərəcədən müsbət 25o C-yə qədər dəyişən sürətli temperatur dəyişikliklərindən təsirlənmirlər. Bəzi növlər isə insan üçün öldürücü olan dozanın 2000 qatdan çox olan bir atom radiasiyasına belə dözə bilir. Bəziləri insan və bitkilərdəki maddələr mübadiləsinin faydalı üzvü olduğu halda, bəziləri də müxtəlif xəstəliklərə səbəb olur. (Böyük Larousse Lüğət və Ensiklopediyası, 3-cü cild, səh. 1237-1238 – 2000 QAT RADİASİYA)
R.Əkbərov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Kıvançın xanımı hərəkəti ilə TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
İşdən qovuldu - Həyatı dəyişdi-FOTO
İsmayıllı meşələri od tutub yanır
Hava haqqında - 08.09.2013
DİQQƏT! Bakının bu hissələrində qaz olmayacaq
Super modellərin yoqa gündəlikləri
Hind mədəniyyəti-2
Pulsuz dərmanla təmin edilən xəstələrin sayı açıqlandı
İspaniya "Facebook"u cərimələdi
Azərbaycanda daha 329 nəfərdə koronavirus aşkarlandı, 7 nəfər öldü
"Şahdəniz"in işlənməsi üzrə müqavilənin müddəti 2048-ci ilə kimi uzadılır
Günün qoroskopu: çətin vəziyyətlərdə özünüzü itirməyin
Paşinyan hansı dünya liderlərinə neçə dəfə zəng edib? - SİYAHI
Qarın yığdırma əməliyyatı haqqında
“Azərbaycanda koronavirusun ikinci dalğası başlaya bilər” - XƏBƏRDARLIQ
Xərçəngdən qoruyan vitaminlər
Eyvanda kabab bişirmək qadağan olunacaq
Unutmamalıyıq...
Günün ramazan təqvimi (28 iyun)
Uşaqlar üçün tapmacalar
Nazirlikdə işləmək istəyirsiniz?
Püstəli keks (foto-resept)
Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Mehriban Əliyeva Novruz bayramı münasibətilə ümumxalq şənliyində iştirak edirlər
Meyvələrin gülməli şəkilləri
Restoranlarda bu qidalardan uzaq durun! - XƏBƏRDARLIQ
Çempionlar Liqasının oyunları telekanallarda
"Qara dul" haqda film çəkildi-VİDEO\FOTO
Uşaqlarda boy uzatma hərəkətləri və üsulları
Bu kişini görən onu öpmək istəyir
Geyim dəstləri
Ayılar 100 ildən sonra Çernobıla qayıtdılar
Bu turist ailəsindən minlərlə şikayət var-SƏBƏB-FOTO
Özəl bağçalarla bağlı açıqlama
Dadlı makaron (foto resept)
Bu qəbiristanlıqda ölülərin yarısı üzü qibləyə, yarısı isə digər istiqəmətə dəfn edilib
Evlənmək kişiləri daha xoşbəxt edir.
Mehriban xanımdan vacib paylaşım
Səudiyyə Ərəbistanı zəvvarlara yeni qaydalar tətbiq etməyi planlaşdırır
Yeni il çox maraqlı keçəcək
Azərbaycanda bələdiyyələrin statusu dəyişdirildi
Qaratərə salatı (foto-resept)
Məşhur tərzi: Camila Morrone
DİN-dən əhaliyə XƏBƏRDARLIQ
Ulduzların qəribəlikləri
HAVA necə olacaq?-28 İyul
Kral ailəsi övladlarını necə BÖYÜDÜR?
Koornavirus mutasiya keçirdi - Amerikalı alimlər kritik dəyişikliyi açıqladı
Bengü ANA OLACAQ-FOTO
Moskvada Qurban bayramında 100 min müsəlman namaz qıldı
DİQQƏT! Bu ərazilərdə su olmayacaq
- ŞƏRHLƏR