Bakteriyalar gözlə görünmürlər, ancaq xüsusi hüceyrə quruluşu sayəsində hər cür şəraitə dözümlüdürlər. Bakteriyalar bitkilərdən və heyvanlardan fərqli olaraq sürətli çoxalan və biokimyəvi təsirləri baxımından canlılar aləminin tarazlığını təmin etməkdə çox böyük əhəmiyyət daşıyan bir qrupu meydana gətirirlər. Demək olar ki, hər yerdə yaşaya bilirlər, bu səbəblə də hər hansı bir növ orqanizmdən daha çoxdurlar. Bu canlılar dünyanın sayca ən çox olan üzvləridir. Bütün ekosistem bakteriyaların fəaliyyətlərindən asılıdır və bakteriyalar insan həyatına bir çox şəkildə təsir edirlər.
Bakteriyalar bəzən oksigeni bol olan mühitlərə üstünlük verir, bəzən də oksigensiz torpaq altında yaşaya bilirlər. Bir qismi qidasını fotosintez yolu ilə təmin edərkən, bir qismi də üzvi maddələri tərkib hissələrinə ayıraraq enerji əldə edirlər. Hətta bir-birləri ilə eyni olduğu düşünülən bakteriyaların maddələr mübadilələri araşdırıldıqda belə bunların, əslində, bir-birlərindən fərqli növlər olduqları aydın olur.
Bakteriyalar canlılar aləmində prokaryotlar adlandırılırlar. Sahib olduqları tək hüceyrə içində bir nüvə və sərbəst şəkildə gəzən məlumat bankları -DNT- var. Olduqca kompleks quruluşda hüceyrə pərdəsinə və ribosoma sahibdirlər. Yer üzündəki bütün canlıların həyati funksiyalarının bir çoxu bu prokaryotik hüceyrələrin fəaliyyətlərinə bağlı olaraq reallaşır.
Bakteriyalar olduqca yüksək və ya aşağı temperatura uyğunlaşır, torpaq altına girə bilir, havada uçur, okeanın dibində yaşaya bilir və hətta radiasiyaya qarşı dözümlü hala gələ bilirlər.
Hələ mikroorqanizmlərin quruluşunu izah edə bilməyən təkamülçülər bu canlıların strukturlarında olan estetik görünüşə heç bir məna verə bilmirlər. Uyğun şəraitlərdə bakteriyalar hər 10-30 dəqiqə içində saylarını iki dəfə artırırlar. Tək bir bakteriyanın sayı əvvəl ikiyə, sonra dördə, daha sonra səkkizə çıxaraq çoxalır və bu əməliyyat bu şəkildə davam edir. Bakteriyaların bəzi növləri -271 C soyuqdan və bir neçə saat içində -190 C dərəcədən müsbət 25o C-yə qədər dəyişən sürətli temperatur dəyişikliklərindən təsirlənmirlər. Bəzi növlər isə insan üçün öldürücü olan dozanın 2000 qatdan çox olan bir atom radiasiyasına belə dözə bilir. Bəziləri insan və bitkilərdəki maddələr mübadiləsinin faydalı üzvü olduğu halda, bəziləri də müxtəlif xəstəliklərə səbəb olur. (Böyük Larousse Lüğət və Ensiklopediyası, 3-cü cild, səh. 1237-1238 – 2000 QAT RADİASİYA)
R.Əkbərov
Bənzər xəbərlər...
![](/sfiles/img/icons/news-icon.png)
XƏBƏR LENTİ
Hamiləlik proqramı
DYP sürücülərə müraciət etdi
Nikol Kidman rahibə olmaq istədi-FOTO
DSMF tərəfindən 356 nəfərə avtomatlaşdırılmış qaydada pensiya təyin olundu
Azərbaycanda radarlarla bağlı yeni qərar verildi
Pakistanda qatar çaya düşdü
Bel bölgəsini incəldən yaşıl ayran detoksu
Prezident İlham Əliyev Cozef Baydeni ABŞ Prezidenti seçilməsi münasibətilə təbrik edib
Bakıda klassik avtomobillərin yürüşü start götürüb
Neftin ucuzlaşması davam edir
Bəsdir oturdun: işçiləri ayaq üstə işləyən ofis
8 May Şuşanın işğalı günüdür!
Cennifer Enistonun keçmiş yoldaşı ETİRAF ETDİ
Özünə güvən hissini necə artırmalı?
Holland pendirli spagetti (foto resept)
HAVA necə olacaq?
Moda şousunda rüsvayçı olay
Yaşlı qadınların gənc kişilərə marağı
Makiyajsız görüntülənən aktrisa qaçdı - FOTO
Şabalıdın qabıqlarını atmayın! Qadınlara lazım olan RESEPT
Aleyna Tilki yenə NARAZIDIR-FOTO
Kələm haqqında bilmədiklərimiz
Dünyada ən populyar brauzer hansıdır?
Azərbaycan "Eurovision-2016"da iştirakın təstiqlədi
Alişan əməliyyat olundu-FOTO
Lazanya (foto resept)
Azərbaycanda şimşək çaxacaq, yağış yağacaq
Mövzular üzrə avatarlar
Qozlu-ananaslı kekslər (foto resept)
Azərbaycan millisində 3 yeni sima
Günün ulduz falı - 19.03.2014
Yeməli xəritədəki ölkələr - FOTO
Bayramqabağı bazarlarda qiymət
Tarkan qızından danışdı: "Gün sayıram"
Həcc ziyarəti qaydaları dəyişir
Xoşbəxt evliliyin sirri
Fransada Wi-Fi yasaqlandı
Asan tort (foto resept)
Deyirlər ki, yağış yağanda dualar tez qəbul olur...
Azərbaycanın dühalarından biri: Altov
“Azad edilən ərazilərin bir qarışı belə itirilməyib” - RƏSMİ
Bu gündən Azərbaycanda qəbul imtahanlarına start verilir
Almaniya kuboku: Türk futbolçu matçın qəhrəmanı oldu, "Bavariya" qalib gəldi
"Brent" və "Layt" markalı neftlərin qiymətləri azalıb
Nilay ana oldu_FOTO
Hülya Avşar gözəlliyi ilə TƏƏCCÜBLƏNDRİDİ-FOTO
Beren Saat və Kənan Doğulu da Bengünün toyunda iştirak edib-FOTO
Şəkərdən ölənlər daha çox qadınlardır
Balaca balalarınıza özəl gəlinliklər(2)
Azərbaycan qadınları Orduya yazılır
![](/sfiles/img/icons/valuable-icon.png)
- ŞƏRHLƏR