Öz-özümə söhbət edirəm, niyə dəli hesab olunmuram?
Öz-özünə danışmaq həmişə dəlilik anlamına gəlməz. Hətta araşdırmaçılar bunun düşünmə və qəbul etmə prosesinə yardım belə ola biləcəyini deyir.
Faydaları
İnsanlar tez-tez özlərinlə danışar. Kimisi bir neçə gündən bir, kimisi də - araşdırmaçıların iddia etdiyi kimi - saat başı öz-özünə danışar. Bu tərz rəftarlar məntiqə uyğun gəlməsə də araşdırmalar ortaya qoymuşdur ki, uşaqların rəftarlarını nizama salmaqda olduqca kömək edən üsuldur. Uşaqlar bu yolla bir prosesi addım-addım öz başlarına tətbiq edə bilər, məsələn, ayaqqabıların ipini bağlayarkən fikirləri əllərinə cəmləşərək...
Təcrübə
Öz-özünə danışmanın yetkin insanlara də faydalı olduğu ilə məlumatlar var. Psixoloqlar bir çox könüllüyə bir əşyanı axtararkən necə davrandıqlarını araşdırmaq üçün müraciət edib. Məsələ tədqiqatçılardan birinin Wisconsin-Madison Universitetinin psixoloqu Gary Lupyanın "Supermarket və ya soyuducuda bir şey axtararkən öz-özümə danışdığımı fərq etdim" deməsi ilə başladı.
Təcrübədən keçənlər
Bir təcrübədə könüllülərə 20 ədəd fərqli şəkil göstərilib və içlərindən müəyyən birini seçmələri (məsələn, bir səbət ) istənilib. Təcrübələrin yarısı səbət axtararkən bir tərəfdən də yüksək səslə düşünən fərdlərlə aparılıb. Digər yarısı səssiz olan fərdlərlə davam etdirilib. Araşdırmaçılara görə, şəkillərə baxarkən bir tərəfdən də öz-özünə danışan fərdlər əşyanı 50-100 millisaniyəlik bir sürət fərqiylə daha tez tapıb (orta tapma sürəti 1.2-2 saniyə idi).
Lupyan düşüncələrini "Mənim təklif etdiyim həll budur: dil yalnız bir ünsiyyət sistemi deyil, ondan daha üstündür, dil bundan başqa düşünməyi və qəbul etməyi da gücləndirən bir sistemdir" kimi ifadə etmişdir.
Digər bir təcrübədə də könüllülərin virtual bir supermarketə girib rəflərdən istənilən əşyanı (məsələn, diş fırçası) almaları və bunu da ən qısa zamanda etmələri istənilıb. Ortaya çıxan nəticələr bu dəfə daha kompleks idi.
Bu dəfə könüllü axtarılan əşyanın adını yüksək səslə öz-özünə təkrarlamışsa, görünür, bir faydası olmuşdur. Məsələn, diş fırçası axtaran birinin "diş fırçası" dediyi zaman digərlərindən daha sürətli nəticəyə çatdığı, ancaq "Kola" dediyində tam tərsi - hər kəsdən daha gec nəticəyə çatdığı ifadə edilib. Yəni diş fırçası axtararkən "Kola" deyib dayanmaq müddəti tam tərsinə - yavaşladıb.
Lupyan bunu "Öz-özünüzə danışmaq hər zaman fayda gətirmir. Əgər necə göründüyünü bilmədiyiniz bir şeyin adını yüksək səslə söyləsəniz, bunun müddətcə ya heç müsbət təsiri olmayacaq, ya da onu yavaşladacaq" deyərək açıqlayır. Lupyan belə davam edir: "Əgər axtardığınız şeyin bir diş fırçası olduğunu bilirsinizsə, şəklinin və necə göründüyünün fərqindədirsinizsə, yüksək səslə "diş fırçası" deyərək beyninizdəki vizual mərkəzləri aktiv edib əşyanı tapmağa köməkçi olmasını təmin edirsiniz".
Gələcəkdəki işlər üçün Lupyan könüllülərlə təcrübələri həyata keçirərkən bir tərəfdən də beyinlərini yoxlamanın hansı beyindaxili dövrələrin müddəti idarə etdiyini anlamaq baxımından faydalı olacağını bildirir.
Lupyan və həmkarı Daniel Swingley bu işdən əldə etdikləri nəticələri 10 apreldə "Quarterly Journal of Experimental Psychology" adlı internet ünvanında əsaslı bir şəkildə təqdim etmişlər.
XƏBƏR LENTİ
Günün qoroskopu: Diqqətli davranın!
Şeyma Subaşı yenə məsxərəyə qoyuldu-FOTO
Sibel Can 49 yaşını belə qeyd etdi - FOTO
190 manatın yenidən verilməsi üçün ƏSAS KRİTERİYALAR
Ebru Şahin məşhur basketbolçu ilə sevgilidir-FOTO
Ramazan orucunun niyyətini nə zaman və necə etmək lazımdır?
Hollivudda COVID-19-la mübarizə aparan həkimlər barədə film çəkiləcək
İranı Azərbaycanla yeni körpü birləşdirəcək
2021 yaz gəlinlik dəbi
Məşhur müğənni dünyasını dəyişdi
Qarın yağlarını əridən 4 ərzaq
Hadisə sinəsini böyüdüb? - FOTO
Koronavirus 7 yaşlı uşağın həyatını alt-üst etdi-FOTO
"Vineqred" salatı (foto-resept)
Souslu badımcan qızartması (foto resept)
Peris Hilton türkiyəli aktyora aşiq olub?
Sadə və gündəlik ayaqqabılar
Koronavirusdan sağalanlarda yeni fəsad müşahidə edilib
Ermənistanda cəbhəyə getməkdən imtina edənlərin övladları girov götürülür
Bir ailədən müharibəyə gedən beş nəfər
Twitter-də "smaylik"lər peyda oldu
Bu ilin ilk Nobel mükafatı verildi
Gərəyiniz olar: smartfonlar üçün GİZLİ KODLAR
"Futbol tarixində hələ belə bir şey olmayıb"
HAVA necə olacaq?-12 İyul
Ərik mürəbbəsi
Hər bürcün öz gizli silahı olduğundan xəbəriniz var?
Sahildə qəribə varlıq tapıldı - Hamı ora axışdı
Afrikada qadın prezident seçildi
Qubadlının igid qəhrəmanı - Əliyar Əliyev
Serenay Sarıkaya və Cem Yılmaz EVLƏNİR-FOTO
Ən gənc tələbə
6 nəfərlik basketbol lövhəsi
Eşitmə testi
Armud və heyvanın faydaları
Samira və qızının Su çərşənbəsi
Günün ulduz falı
Rusiyanın hərbi gəmiləri Bakıda - FOTO/VİDEO
Hava haqqında
Nəhəng şaxta və oradan çıxarılan almaz
Apteklər bağlanır
Sevgini paylaşın ki, evinizə bərəkət gəlsin
Millimizin başına bu məşqçi keçsə, vay futbolçularımızın halına!
Bakının yeni avtobusları xəttə çıxdı
Zərərsiz kontakt linzaları yaradılıb
Azərbaycanlı idmançı dünya çempionu oldu
Pendirə, kəsmiyə də haram qatdılar
Kəlbəcər minalardan təmizlənir? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Ramazan bayramı namazı necə qılınır?
Minlərlə məhkum vaxtından əvvəl həbsdən azad edildi
- ŞƏRHLƏR