Öz-özümə söhbət edirəm, niyə dəli hesab olunmuram?
Öz-özünə danışmaq həmişə dəlilik anlamına gəlməz. Hətta araşdırmaçılar bunun düşünmə və qəbul etmə prosesinə yardım belə ola biləcəyini deyir.
Faydaları
İnsanlar tez-tez özlərinlə danışar. Kimisi bir neçə gündən bir, kimisi də - araşdırmaçıların iddia etdiyi kimi - saat başı öz-özünə danışar. Bu tərz rəftarlar məntiqə uyğun gəlməsə də araşdırmalar ortaya qoymuşdur ki, uşaqların rəftarlarını nizama salmaqda olduqca kömək edən üsuldur. Uşaqlar bu yolla bir prosesi addım-addım öz başlarına tətbiq edə bilər, məsələn, ayaqqabıların ipini bağlayarkən fikirləri əllərinə cəmləşərək...
Təcrübə
Öz-özünə danışmanın yetkin insanlara də faydalı olduğu ilə məlumatlar var. Psixoloqlar bir çox könüllüyə bir əşyanı axtararkən necə davrandıqlarını araşdırmaq üçün müraciət edib. Məsələ tədqiqatçılardan birinin Wisconsin-Madison Universitetinin psixoloqu Gary Lupyanın "Supermarket və ya soyuducuda bir şey axtararkən öz-özümə danışdığımı fərq etdim" deməsi ilə başladı.
Təcrübədən keçənlər
Bir təcrübədə könüllülərə 20 ədəd fərqli şəkil göstərilib və içlərindən müəyyən birini seçmələri (məsələn, bir səbət ) istənilib. Təcrübələrin yarısı səbət axtararkən bir tərəfdən də yüksək səslə düşünən fərdlərlə aparılıb. Digər yarısı səssiz olan fərdlərlə davam etdirilib. Araşdırmaçılara görə, şəkillərə baxarkən bir tərəfdən də öz-özünə danışan fərdlər əşyanı 50-100 millisaniyəlik bir sürət fərqiylə daha tez tapıb (orta tapma sürəti 1.2-2 saniyə idi).
Lupyan düşüncələrini "Mənim təklif etdiyim həll budur: dil yalnız bir ünsiyyət sistemi deyil, ondan daha üstündür, dil bundan başqa düşünməyi və qəbul etməyi da gücləndirən bir sistemdir" kimi ifadə etmişdir.
Digər bir təcrübədə də könüllülərin virtual bir supermarketə girib rəflərdən istənilən əşyanı (məsələn, diş fırçası) almaları və bunu da ən qısa zamanda etmələri istənilıb. Ortaya çıxan nəticələr bu dəfə daha kompleks idi.
Bu dəfə könüllü axtarılan əşyanın adını yüksək səslə öz-özünə təkrarlamışsa, görünür, bir faydası olmuşdur. Məsələn, diş fırçası axtaran birinin "diş fırçası" dediyi zaman digərlərindən daha sürətli nəticəyə çatdığı, ancaq "Kola" dediyində tam tərsi - hər kəsdən daha gec nəticəyə çatdığı ifadə edilib. Yəni diş fırçası axtararkən "Kola" deyib dayanmaq müddəti tam tərsinə - yavaşladıb.
Lupyan bunu "Öz-özünüzə danışmaq hər zaman fayda gətirmir. Əgər necə göründüyünü bilmədiyiniz bir şeyin adını yüksək səslə söyləsəniz, bunun müddətcə ya heç müsbət təsiri olmayacaq, ya da onu yavaşladacaq" deyərək açıqlayır. Lupyan belə davam edir: "Əgər axtardığınız şeyin bir diş fırçası olduğunu bilirsinizsə, şəklinin və necə göründüyünün fərqindədirsinizsə, yüksək səslə "diş fırçası" deyərək beyninizdəki vizual mərkəzləri aktiv edib əşyanı tapmağa köməkçi olmasını təmin edirsiniz".
Gələcəkdəki işlər üçün Lupyan könüllülərlə təcrübələri həyata keçirərkən bir tərəfdən də beyinlərini yoxlamanın hansı beyindaxili dövrələrin müddəti idarə etdiyini anlamaq baxımından faydalı olacağını bildirir.
Lupyan və həmkarı Daniel Swingley bu işdən əldə etdikləri nəticələri 10 apreldə "Quarterly Journal of Experimental Psychology" adlı internet ünvanında əsaslı bir şəkildə təqdim etmişlər.
XƏBƏR LENTİ
Sərnişinlərə şad xəbər
Yaşı 25-dən yuxarı olan xanımların problemləri
Prezident İlham Əliyev hərbi qulluqçulara ali hərbi rütbə verdi
Dolmabalıq (foto resept)
Boyası qaçmış saç diblərini necə gizləməli?
Şokolad xülyası (foto resept)
Bakı 4-cü yerdədir
Günəş vannaları dəri xəstəlikləri yarada bilər
30 gün ərzində necə gözəlləşmək olar?
Əli Əsədov Vətən müharibəsi ilə bağlı sərəncamlar verdi
Müslüm Maqomayev haqqında serial
Aslı Enverin paylaşımı HEYRƏTLƏNDİRDİ - FOTO
Leyla Əliyeva Heydər Əliyev Mərkəzində "Klassik avtomobil sərgisi"nin açılış mərasimində
Bir ilə 60 kiloqram arıqlayıb ideal bədən quruluşuna yiyələndi - FOTO
2019-un trend saç rəngləri
"Braziliyaya dünya çempionu olmaq üçün gəlmişik"
Qızlar üçün: "Onu evlənməyə necə razı salaq?"
"Xanım kaprizi" tortu (foto resept)
Təhsil Nazirliyindən “Bayraq yürüşü”
Günün qoroskopu: Qətiyyətli, əzmli olun
Müasir gəlinlər üçün fərqli nişan üzükləri
Dəri pencək alarkən bunlara diqqət edin!
85 yaşlı kişi əkiz atası oldu
HAVA necə olacaq?
Pilates haqqında doğru bildiyimiz yanlışlar
Enerjili qadınların sirri nədir?
Fərqli çarpayı modelləri
Mütləq izləməli olduğunuz moda filmləri
Sürücülər üçün məsləhət: maşını qışa hazırlayırıq
"WhatsApp"da YENİLİK!
Aleyna Tilkinin sevgilisi açıqlama verdi-FOTO
Çox dəyərli araşdırmalar
Gənc qızlar üçün gündəlik geyimlər
Sentyabr ayının qalibləri!
İmmuniteti gücləndirmək üçün bu salatı yeyin.
Ayrılıq xəbəri yalan çıxdı
Bu avtobusun hərəkət sxemi dəyişdirildi
43 dinozavr yumurtası tapıldı
HAVA necə olacaq?
Bu dəfə üzsüz adamı bağrına basdı
YouTube-dan SÜRPRİZ!
Beyni necə sakitləşdirmək olar?
"Türkiyənin Jennifer Lopezi" -dən FOTOsessiya
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-30 noyabr
Həftənin ilk iş günü Azərbaycanda hava necə olacaq?
29 şəhər və rayonda monitorinq imtahanı keçiriləcək
Məşhur müğənninin cəsədi tapıldı
Azərbaycanda daha iki nəfər koronavirusdan öldü: 161 yeni yoluxma
İsti havaların hamilə qadınlara təsiri
Qara noqtələrə son
- ŞƏRHLƏR