Heç vaxt nəfəs alıb-vermə nizamını tənzimləmirsiniz. Çünki bəzi hüceyrələriniz sizin əvəzinizə bunu edir. Əgər tənəffüs nizamını tənzimləmək bizim üzərimizə düşsəydi, nəfəs almağı unutduqda, yuxuya getdikdə və ya başqa işlə məşğul olduqda havasızlıqdan ölərdik.
Hər insan üçün həyati əhəmiyyətə malik tənəffüs prosesini tənəffüs mərkəzi tənzimləyir. Mərcimək dənəsi boyda olan bu mərkəz beynimizin “beyin sapı” adlanan hissəsindədir və üç əsas sinir hüceyrəsi qrupundan təşkil olunmuşdur:
Birinci hüceyrə qrupu tənəffüsün əsas ritmini tənzimləyir və havanı içimizə çəkməyimiz üçün əmr verirlər. Beləcə, ehtiyacımız olan havanı qəbul edirik.
İkinci hüceyrə qrupu isə tənəffüsün sürətini və gedişini tənzimləyir. Ancaq ikinci hüceyrə qrupu işə düşdükdə birinci hüceyrə qrupunun fəaliyyətini impulsla dayandırır. Beləliklə, ağciyərə hava dolması tənzimlənir və nəfəs alıb-verməyimiz sürətlənir.
Üçüncü hüceyrə qrupu isə normal tənəffüs prosesində aktiv olmurlar. Ancaq həddindən artıq havaya ehtiyacımız olduqda işə düşür, qarın əzələlərimizə impuls göndərərək tənəffüs prosesinə qoşulmalarını təmin edirlər.
Bütün bu izah edilənlər həyatda qalmağımız üçün kifayətdirmi? Xeyr. Tənəffüs kimyəvi yolla da tənzimlənir. Bizim nəfəs alıb-verməyimizin məqsədi qandakı oksigen və karbondioksid miqdarını müəyyən səviyyədə saxlamaqdır. Bu miqdardakı dəyişikliklər isə tənəffüs mərkəzindəki bir hüceyrə qrupunu işə salır və tənəffüsdə pozulmuş ölçülər çox həssas dəyişikliklərlə lazımi səviyyəyə çatdırılır.
Qandakı oksigen miqdarının tənəffüs mərkəzi ilə birbaşa əlaqəsi yoxdur. Ancaq qandakı oksigen miqdarı müəyyən səviyyədən aşağı düşdükdə beyindən kənardakı şah damar kimi bəzi böyük damarlarda yerləşən çox həssas reseptorlar tənəffüs mərkəzinə impuls göndərir, beləliklə, tənəffüsdə lazımi tənzimləmələr edilir.
Bizim həyatda qalmaq üçün nə qədər oksigenə ehtiyacımız olduğunu bir hüceyrə qrupu haradan bilir? Elmin ancaq son 20 ildə aşkar etdiyi bu ağlasığmaz mexanizmi hüceyrələr ilk insandan bəri necə bilirlər? Üstəlik, bu, o qədər həssas mexanizmdir ki, həyatımız boyu oturarkən, qaçarkən və ya yatarkən heç səhv etmir. Orqanizmimizdəki 100 trilyon hüceyrəyə hər an məhz ehtiyacı olan qədər oksigen göndərilir və zərərli karbondioksid və hidrogen ionu kimi tullantılar dərhal xaric edilir.
Bu gün bəzi elm adamları bütün bu həqiqətləri bildikləri halda, sadəcə materializmə bağlılıqlarına görə, bu qüsursuz sistemin kortəbii təsadüflər nəticəsində meydana gəldiyini iddia edirlər. Halbuki, çox aşkardır ki, bu mükəmməl nizamın yaradanı sonsuz ağıl sahibi olan Allahdır.
R. Əkbərov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
"Ən dəbli hamilə"-Blake Lively
Demetin evini yardılar
Heç görmədiyiniz qəribə meyvələr (2)
Messi imicini dəyişdi-FOTO
Qalstuk bağlamaq qaydaları
Qadınlarda böyrək daşı xəstəliyi
Instagram Stories-ə yeniliklər gəldi
Faydalı daşlar - Oniks (damarlı əqiq)
Barış Mançonun həyatından film çəkiləcək
Buzun fərqli quruluşları
Kəbə faciəsinə görə Bin Laden cəzalandırıldı
Məsləhətinizə ehtiyacım var
Bakı Nəqliyyat Agentliyi yeni tədris ili ilə bağlı MÜRACİƏT YAYDI
Məşhur professor Nüsretin qonağı oldu-FOTO
Ən populyar brauzer hansıdır?
Azərbaycanda şəxsiyyət vəsiqələrinin müddəti dəyişdirildi
Ağciyərlərdə problem olduğunu göstərən 4 işarə
İlk gümüş dollar rekord qiymətə satıldı
Qeyri-adi toy şəkilləri
İspaniyada bitkilərə konsert verdilər - VİDEO
Təhsil Nazirliyi əhaliyə müraciət etdi
Dəfnə yarpağının faydaları haqda.
DÇ-2013-də ilk gün: Elmanla Ceyhun bürünc medal qazandı, Ramiz beşinci oldu
Azərbaycanlıdan Qalileyi qəbirdə döndərən BƏYANAT
"Whatsapp" istifadəçilərinə növbəti xəbərdarlıq
Azərbaycanda daha 136 nəfərdə koronavirus aşkarlandı, 3 nəfər vəfat etdi
Müəllimlərlə bağlı VACİB QƏRAR
Rembo ekranlara qayıdır
Qadın ağlayarsa, nə etməli?
Cavan olmam bir də mən?
İlham Əliyev və xanımı Mehriban Əliyeva Papa Fransisk və Müqəddəs Taxt-Tacın dövlət katibi kardinal Pietro Parolin ilə görüşüblər
Hamam otağınızı bu çiçəklərlə bəzəyin
Saç qırılmasına qarşı maskalar
Prezident əlillərin avtomobillə təmin edilməsi ilə bağlı sərəncam imzalayıb
Kənan İmirzalıoğlu tanınmaz hala düşdü - Foto
Babil qülləsi və Afaziya
Əgər Xristofor Kolumb evli olsaydı nə olardı?
Kəntsayağı zapekanka(foto resept)
Sofi Törner ana olacaq!-FOTO
Azərbaycanda bu qadınlara fəxri adlar verildi - SİYAHI
Uğur əldə etməyin asan yolları
Maraqlı dizayn nümunələri
Orqanizmdə vitamin balansının pozulması
Valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlara xoş xəbər
Saç düzümləri
Ancelina Coli hakimə qarşı vəsatət qaldırıb
Deniz Çakırın QALMAQALLI görüntüsü yayıldı-VİDEO
Bu gündən Bakıya istilik veriləcək
Karantin Bülənt Ərsoyun alış-verişinə mane olmadı
Günün ulduz falı - 11.10.2013
- ŞƏRHLƏR