Heç vaxt nəfəs alıb-vermə nizamını tənzimləmirsiniz. Çünki bəzi hüceyrələriniz sizin əvəzinizə bunu edir. Əgər tənəffüs nizamını tənzimləmək bizim üzərimizə düşsəydi, nəfəs almağı unutduqda, yuxuya getdikdə və ya başqa işlə məşğul olduqda havasızlıqdan ölərdik.
Hər insan üçün həyati əhəmiyyətə malik tənəffüs prosesini tənəffüs mərkəzi tənzimləyir. Mərcimək dənəsi boyda olan bu mərkəz beynimizin “beyin sapı” adlanan hissəsindədir və üç əsas sinir hüceyrəsi qrupundan təşkil olunmuşdur:
Birinci hüceyrə qrupu tənəffüsün əsas ritmini tənzimləyir və havanı içimizə çəkməyimiz üçün əmr verirlər. Beləcə, ehtiyacımız olan havanı qəbul edirik.
İkinci hüceyrə qrupu isə tənəffüsün sürətini və gedişini tənzimləyir. Ancaq ikinci hüceyrə qrupu işə düşdükdə birinci hüceyrə qrupunun fəaliyyətini impulsla dayandırır. Beləliklə, ağciyərə hava dolması tənzimlənir və nəfəs alıb-verməyimiz sürətlənir.
Üçüncü hüceyrə qrupu isə normal tənəffüs prosesində aktiv olmurlar. Ancaq həddindən artıq havaya ehtiyacımız olduqda işə düşür, qarın əzələlərimizə impuls göndərərək tənəffüs prosesinə qoşulmalarını təmin edirlər.
Bütün bu izah edilənlər həyatda qalmağımız üçün kifayətdirmi? Xeyr. Tənəffüs kimyəvi yolla da tənzimlənir. Bizim nəfəs alıb-verməyimizin məqsədi qandakı oksigen və karbondioksid miqdarını müəyyən səviyyədə saxlamaqdır. Bu miqdardakı dəyişikliklər isə tənəffüs mərkəzindəki bir hüceyrə qrupunu işə salır və tənəffüsdə pozulmuş ölçülər çox həssas dəyişikliklərlə lazımi səviyyəyə çatdırılır.
Qandakı oksigen miqdarının tənəffüs mərkəzi ilə birbaşa əlaqəsi yoxdur. Ancaq qandakı oksigen miqdarı müəyyən səviyyədən aşağı düşdükdə beyindən kənardakı şah damar kimi bəzi böyük damarlarda yerləşən çox həssas reseptorlar tənəffüs mərkəzinə impuls göndərir, beləliklə, tənəffüsdə lazımi tənzimləmələr edilir.
Bizim həyatda qalmaq üçün nə qədər oksigenə ehtiyacımız olduğunu bir hüceyrə qrupu haradan bilir? Elmin ancaq son 20 ildə aşkar etdiyi bu ağlasığmaz mexanizmi hüceyrələr ilk insandan bəri necə bilirlər? Üstəlik, bu, o qədər həssas mexanizmdir ki, həyatımız boyu oturarkən, qaçarkən və ya yatarkən heç səhv etmir. Orqanizmimizdəki 100 trilyon hüceyrəyə hər an məhz ehtiyacı olan qədər oksigen göndərilir və zərərli karbondioksid və hidrogen ionu kimi tullantılar dərhal xaric edilir.
Bu gün bəzi elm adamları bütün bu həqiqətləri bildikləri halda, sadəcə materializmə bağlılıqlarına görə, bu qüsursuz sistemin kortəbii təsadüflər nəticəsində meydana gəldiyini iddia edirlər. Halbuki, çox aşkardır ki, bu mükəmməl nizamın yaradanı sonsuz ağıl sahibi olan Allahdır.
R. Əkbərov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Soğanın faydaları
Düşmənin yaşayış məntəqələrimizə atdığı top mərmiləri aşkarlandı
Dırnaqlardakı ağ ləkələr sağlamlığınız haqqında nə deyir?
Türkiyə aviabazasına ABŞ Hərbi-Hava Qüvvələrinin 3 yük təyyarəsi enib
Gəncədə möhtəşəm idman tədbiri keçirilib
Məşhur müğənni ilin dəb ikonası seçildi
ABŞ-ın Konqres kitabxanası
Magistraturanın boş qalan yerlərinə ixtisas seçimi başlayır
Çiyələkli maffinlər (foto resept)
Koronavirusdan ölüm riskini 40 faiz artıran SƏBƏB
Aydan gələn ilk saat 28 il sonra tapıldı - FOTO
Yeni dərs ilində uşaqlarınızı onurğa əyriliklərindən necə qorumalı?
Qızıl 3 dollardan çox bahalaşıb
Bakıda güclü külək fəsadlar törədib
Türkiyə millisi yoldaşlıq oyununda Monteneqroya qalib gəlib
Günün ramazan təqvimi (8 iyul)
"Yallı" YUNESKO-nun Təcili Qorunma Siyahısına daxil edilib
"Kral" kuboku götürdü
Ərəblər İŞİD-ə qarşı ittifaq yaratdılar
Bananlı eskimo(foto resept)
Uşaq vaxtı öyrədiləcək 8 məqam
Bakıda paradda erməni əsirlər nümayiş etdiriləcək? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Məktəblərdə yeni dərs ilinə hazırlıq başlanıldı - VİDEO
Niyə "Sevgililər günü"?
Dünya çempionatının 23 xanımı
Putin Ermənistanı dağıdacaq
Soçi milli komandamızı geridə qoydu
Başqa dünyalar bir rəssamın gözü ilə
Moruqlu dondurma (foto resept)
Giləmeyvəli piroq (foto resept)
Kitab yarmarkasına "start" verildi
2016-cı ildə bu gəlinliklər dəb olacaq
Qarışqalarla mübarizənin ən asan üsulu
Düşüncələr dilə gəldi
Kitab rekord qiymətə satıldı
Sağlam saçlar üçün ən yaxşı 5 qida
Azərinin “Çırpınırdı Qara dəniz” mahnısı Türkiyədə REKORD QIRDI
Ağcaqanad dişlədiyi yerə təbii üsullar
İnteryerdə televizorların yerləşməsi
Zəfəran çayının faydası
Yaponiyada ticarət mərkəzinə girən ayı qorxulu anlar yaşatdı - VİDEO
Günün qoroskopu: yaxşı tanımadığınız adamlara inanmağa dəyməz
Belə ömrü kişilər yaşayır...
10 min manatlıq güzəşt reallaşır
Günün ulduz falı
Müasir vanna otaqları
Dünyada ən populyar brauzer hansıdır?
Müəllimləri müsabiqədənkənar işə qəbul edəcək məktəblərin SİYAHISI
Oyunlardan nə qazanacağıq?
Saç tökülməsinə qarşı acı bibər maskası
- ŞƏRHLƏR