Ağciyərləriniz sizin hərəkətlərinizə görə özünü tənzimləyən orqandır. Qaçdıqda ağciyərləriniz daha çox işləyir və artan oksigen ehtiyacınızı təmin edir, oturduqda isə daha yavaş işləyir, ancaq heç dayanmır. Yaşadığınız müddətdə ağciyərləriniz hava pompası kimi heç dayanmadan orqanizmin içinə hava alır, sonra bu havanı bayıra pompalayır. Bunu edərkən də tənəffüs sisteminin digər işçilərilə birlikdə uyğunluq içində hərəkət edir. Çünki nəfəs almaq üçün təkcə ağciyərin olması kifayət deyil.
Ağciyərin işləməsini təmin edən kənar gücə də ehtiyac var. Bu güc döş qəfəsinin altındakı diafraqma və qabırğaların aralarındakı əzələlər sayəsində qazanılır. Nəfəs alıb-verərkən özünüzə baxın. Qabırğalarınızın bayıra və yuxarı doğru hərəkət etdiyini görəcəksiniz. Bu zaman ağciyərin altında yerləşən diafraqma əzələsi də aşağıya doğru yastılaşır. Ağciyər nəfəs borusundakı havanı aşağıya çəkir. Nəfəs verildikdə də qabırğalar içəriyə çəkilir. Qabırğanın altında yerləşən diafraqma əzələsi yuxarıya doğru hərəkət edir. Ağciyər sıxıldıqda kiçik kisəciklərdəki hava nəfəs borusundan bayıra çıxır.
Qaçmaq, gülmək, yerimək, yatmaq… Siz bunları heç düşünmədən edirsiniz, ancaq bütün bu müxtəlif hərəkətlər əsnasında ağciyərlərinizdə orqanizminizin oksigen ehtiyacını müəyyən edən avtomatik tənəffüsə nəzarət sistemi işləyir. Hərəkət halında olarkən bədən hüceyrələrinin fəaliyyətləri artır, hüceyrələr daha çox güc və enerji sərf edir. Ona görə də bədəndəki 100 trilyona yaxın hüceyrə normalda olduğundan daha çox oksigenə ehtiyac hiss edir. Oksigen ehtiyacının artması ilə yanaşı hüceyrələrin istehsal etdiyi artıq karbondioksid də orqanizmdən dərhal xaric edilməlidir. Əgər artan oksigen tələbatı təmin edilməsə, bundan bütün orqanizm hüceyrələri zərər görür. Bu səbəbdən tənəffüs sürətlənir, yəni ağciyərlər daha sürətlə işləyirlər.
Həyat üçün çox vacib olan bu hal yenə möcüzəli sistem sayəsində həll olunur. Beyin kötüyü adlandırılan hissədə qandakı karbondioksid faizinə davamlı surətdə nəzarət edən reseptorlar var. Bu reseptorların bağlı olduğu mərkəzlər, içinə düşdükləri vəziyyətə görə ağciyərlərin işləməsini təmin edən əzələlərə lazımi əmrlər göndərir. Beyin kötüyü başqa ağciyərlərin xarici səthində yerləşən təzyiqə qarşı həssas reseptorlar da ağciyər həddindən artıq gərildikdə beyin kötüyünə tənəffüs dərinliyinin azaldılması üçün lazımi əmrlər göndərirlər. Bu proseslər hər gün, hər saniyə, hər an heç dayanmadan təkrarlanır.
Bir-birini tamamlayan bir çox tarazlıqdan ibarət bu sistemin öz-özünə kor-təbii şəkildə təsadüflər nəticəsində əmələ gəlməsini iddia etmək, əlbəttə, mümkün deyil. İnsan bədənindəki tənəffüs sistemi yaradılış nümunələrindən sadəcə biridir.
İzhar Kazımov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Azərbaycan insan kapitalı indeksinə görə MDB ölkələri arasında üçüncü yeri tutdu
Bir oğlanın sevdiyini necə bilmək olar?
Erməni gülləsinə tuş gələn 3 yaşlı Zəhra: "Onların hamısını öldürəcəm"
Yaşa görə estetik əməliyyat
Körpələrdə sarılığın müalicəsində yeni metod
Mobildən biznesə: pul və qənaət
Azərbaycanın cənubunda evlər su altında qaldı
Sevgilisi olmayan qızlara müjdə
Aslan tortu
Burma kartof (foto resept)
Kişilər Ticarət Mərkəzi
Qadınlığın uzun və dolanbac yolu
Azərbaycan XİN rəhbəri yenidən həmsədrlərlə görüşəcək
Bu ölkə NATO-nun üzvü oldu
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə keçirilən müsabiqənin nəticələri açıqlandı
Ağız sağlığını qoruyan 10 məsləhət
Bu insanlar FEYXOA yeməməlidir!
Balın müalicəvi əhəmiyyəti
“Yalnızlığın bal ayı” Polşada
Bülent Ersoya 100 minlik üzük bağışlayan xanım-FOTO
Bu şəxslər təhsil haqqından azad olunur
Bu yazı gözü zəif olanlar üçündür
Ermənistan ordusu atəşkəsi bir gündə 196 dəfə pozdu
Pəhrizə necə başlamalı?
"Azərbaycan Dəmir Yolları" yeni tədris ili ilə əlaqədar vaqonların sayını artırır
"Azərbaycanda etnik və dini tolerantlıq dövlət səviyyəsində təbliğ edilir"
Azərbaycan Zaqrebdə keçirilən xeyriyyə yarmarkasında təmsil olunub
Azərbaycanı heç bir ölkəyə dəyişmədi
Azra Akın ana oldu
Sabah çox isti olacaq
Hadise tətilə çıxır
Günün qoroskopu: hədər yerə pul xərcləməyin
Astronomlardan xəbərdarlıq: Planetimizi qara dəlik uda bilər
Magistral yollarda nəqliyyatın hərəkəti məhdudlaşıb
Barbekü souslu toyuq (foto resept)
Daxili İşlər Nazirliyi və Baş Prokurorluqdan əhaliyə XƏBƏRDARLIQ - FOTO
Bakı Bulvarında konsert və Novruz atəşfəşanlığı
Festivalda virusa yoluxdular
Hava haqqında - 26.10.2013
Dilarə Kazımova 3-cü oxuyacaq
Microsoft planşetləri ucuzlaşır
Kişilər qarın piylərini əritmək üçün nə etməlidir?
Ayaqqabı modelləri
Səhər yeməyi üçün bulka ( foto resept)
Selfi həvəskarlarına Göygöldən şad xəbər
Qadın.Net yazılı avatarlar
5 əsas fitness hərəkətinin doğru və səhvləri
Ali məktəbə qəbul olmaq üçün bunları etməlisiz!
Bağda ərik var idi...
Məşhur aparıcının paltarı TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
- ŞƏRHLƏR