İnsan qidalanmadan 1-2 həftə yaşaya bilər, su içmədən isə 3-4 gündən çox yaşaya bilməz. İnsan bədəninin 75%-i sudan ibarətdir. Tərləmə və tənəffüs vasitəsilə insan gündə 2-3 litr su itirir. İtirilən su susadıqdan sonra içilən su ilə kompensasiya edilir.
Bəs susamasaydınız, nə baş verərdi?
Su bütün canlılar üçün olduğu kimi insanlar üçün də ən vacib həyat mənbəyidir. Suyun bədən temperaturunun nizamlanmasında, qida maddələri və oksigenin daşınmasında, tullantı maddələrinin hüceyrələrdən uzaqlaşdırılmasında və həzmin asanlaşdırılmasındakı rolu əvəzsizdir. Bundan əlavə su orqan və toxumaları da qoruyur. Məsələn, hüceyrələrimizi əhatə edən suyun yalnız 2%-ni itirsək, təxminən 20%-lik enerji itirər və yorularıq. Təkcə bu misal suyun insan həyatında nə qədər əhəmiyyətli olduğunu anlamaq üçün kifayətdir.
Su dedektivi hipotalamus
Gün ərzində insan bədəni üçün vacib olan suyun miqdarında baş verən ən kiçik dəyişikliyi belə qavrayan sistemlər var. Bunlardan birincisi beynimizin bir noxud dənəsi böyüklüyündə olan hipotalamus mərkəzidir. Qanda su nisbəti azalan kimi hipotalamusun altında yerləşən 1 sm-lik hipofiz vəzi (antidiuretik) “ADH” adlı hormon ifraz edir.
Bu hormon qan dövranı vasitəsilə uzun səfərə çıxır və böyrəklərə çatır. Böyrəklərdə eynilə bir qıfılın açara uyğun gəlməsi kimi, bu hormona uyğun xüsusi qəbuledicilər var. Hormonlar bu qəbuledicilərə çatanda böyrəklər dərhal suya qənaət etməyə başlayır və su itkisini minimuma endirir.
Əgər hipofiz hormonu və bu hormonun “su istehlakını azaldın” əmrini anlayıb tətbiq edən böyrək hüceyrələri olmasaydı, susuzluqdan ölməmək üçün gündə 15-20 litr su içməli olardıq. Bu suyu daim xaric etməli olduğumuzdan yatmağımız və ya bir yerdə uzun müddət oturmağımız mümkün olmazdı.
Susama hissi
Hipotalamus hipofiz və ADH-dən ibarət olan bu mükəmməl sistemin qüsursuz işləməsi yaşamağımız üçün kifayət deyil. Biz su içməyimizin və nə qədər su içməyimizin lazım olduğunu bilməliyik. Bunun üçün insan susama hissi ilə birlikdə yaradılmışdır. Bədənimizdə hər şeyin nöqsansız olduğunu, amma yalnız susamadığımızı fərz edək. Bu halda, anadan olandan bir müddət sonra susuz qalıb ölərdik. Susama hissimiz olmadığı üçün niyə özümüzü pis hiss edib ölümə doğru getdiyimizi də anlamazdıq. Halbuki, insan doğulduğu andan etibarən su içməyin nə qədər vacib olduğunu bilir. Qüsursuz şəkildə yaradılmış bu həyati sistem sayəsində bədənimizdəki su tarazlığı qorunur.
İzhar Kazımov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Meqan və Harrini kral ailəsindən kimsə danışdırmır-SƏBƏB
Oğlunun iştahasını açmaq istəyən ana
Fındığın qiyməti İKİ DƏFƏ UCUZLAŞDI
Gəlin ayaqqabıları 2
Təbiətlə insan birləşərsə..
Ebru Gündeş makiyajsız halı ilə bəyənildi-FOTO
Ramazan ayı ilə əlaqəli bilməli olduqlarımız
Qaymorit nədən əmələ gəlir?
Bu il Azərbaycanda dərslər sentyabrın 15-də başlamayacaq
Ətli çörək (foto resept)
Kakao işçi yaddaşı yaxşılaşdırır
Bağırsaqlarınızda problem olduğunu göstərən 5 hal
2017-ci ilin ilk 6 ayına olan sosial media trendləri
Dərini nəmləndirən şabalıd maskası
SON DƏQİQƏ! Rəsmən açıqlandı - Bu şəxslərə də pul veriləcək
Bulvarda sürprizlər
Dırnaq əti baxımı üçün xüsusi maska
Vəzəri
"Qarabağ" azarkeşlərinə çox pis xəbər
Dörd uşaq anası olan Rusiya gözəli - FOTO
Şakira haqda film çəkilir
Kral cangüdəni ilə evləndi - FOTO/VİDEO
Gənc yaşda milyarder olmağın yolları
Göyərti qutabı (foto resept)
3 UNO düşdü
Dərini cavanlaşdıran kivi maskası
Doğuşdan 7 saat sonra Kate Middleton
Qızılgülün faydaları
Ən rahat ev geyimləri
WhatsApp-la bağlı 5 vacib səbəb
Ordumuzun irimiqyaslı təlimlərindən görüntülər
Mehmet Ali Erbilin vəziyyəti yaxşılaşıb
Qarpızlı yay salatı (foto resept)
Azərbaycanda geni dəyişdirilmiş bitki və bitki materiallarının istifadəsi qadağan edilir
Beren Saat onunla tərəf müqabili oldu-FOTO
Alişandan romantik paylaşım-FOTO
Gənclər arasında ən varlı adam o oldu-FOTO
HAVA necə olacaq?-15 Oktyabr
Selena Qomes geri qayıtdı - FOTO
Məktəbəhazırlıq qruplarındakı uşaqlara I sinifdə də eyni müəllim dərs keçəcək?
HAVA necə olacaq? 15 Mart
2011-ci ilin Çantaları
Hansı vitamin nəyə faydalıdır?
Karantin cərimələrini ödəməyənləri nə gözləyir?
2012-nin çanta modelləri
Erməni soyadlı idmançı Bakıdan qovuldu
Baralgin həbləri satışdan niyə yığışdırıldı?
Ancelina Colinin oxşarı-FOTO
Kəs və yapışdır-31
Ulduzları utandıran anlar
- ŞƏRHLƏR