İnsan qidalanmadan 1-2 həftə yaşaya bilər, su içmədən isə 3-4 gündən çox yaşaya bilməz. İnsan bədəninin 75%-i sudan ibarətdir. Tərləmə və tənəffüs vasitəsilə insan gündə 2-3 litr su itirir. İtirilən su susadıqdan sonra içilən su ilə kompensasiya edilir.
Bəs susamasaydınız, nə baş verərdi?
Su bütün canlılar üçün olduğu kimi insanlar üçün də ən vacib həyat mənbəyidir. Suyun bədən temperaturunun nizamlanmasında, qida maddələri və oksigenin daşınmasında, tullantı maddələrinin hüceyrələrdən uzaqlaşdırılmasında və həzmin asanlaşdırılmasındakı rolu əvəzsizdir. Bundan əlavə su orqan və toxumaları da qoruyur. Məsələn, hüceyrələrimizi əhatə edən suyun yalnız 2%-ni itirsək, təxminən 20%-lik enerji itirər və yorularıq. Təkcə bu misal suyun insan həyatında nə qədər əhəmiyyətli olduğunu anlamaq üçün kifayətdir.
Su dedektivi hipotalamus
Gün ərzində insan bədəni üçün vacib olan suyun miqdarında baş verən ən kiçik dəyişikliyi belə qavrayan sistemlər var. Bunlardan birincisi beynimizin bir noxud dənəsi böyüklüyündə olan hipotalamus mərkəzidir. Qanda su nisbəti azalan kimi hipotalamusun altında yerləşən 1 sm-lik hipofiz vəzi (antidiuretik) “ADH” adlı hormon ifraz edir.
Bu hormon qan dövranı vasitəsilə uzun səfərə çıxır və böyrəklərə çatır. Böyrəklərdə eynilə bir qıfılın açara uyğun gəlməsi kimi, bu hormona uyğun xüsusi qəbuledicilər var. Hormonlar bu qəbuledicilərə çatanda böyrəklər dərhal suya qənaət etməyə başlayır və su itkisini minimuma endirir.
Əgər hipofiz hormonu və bu hormonun “su istehlakını azaldın” əmrini anlayıb tətbiq edən böyrək hüceyrələri olmasaydı, susuzluqdan ölməmək üçün gündə 15-20 litr su içməli olardıq. Bu suyu daim xaric etməli olduğumuzdan yatmağımız və ya bir yerdə uzun müddət oturmağımız mümkün olmazdı.
Susama hissi
Hipotalamus hipofiz və ADH-dən ibarət olan bu mükəmməl sistemin qüsursuz işləməsi yaşamağımız üçün kifayət deyil. Biz su içməyimizin və nə qədər su içməyimizin lazım olduğunu bilməliyik. Bunun üçün insan susama hissi ilə birlikdə yaradılmışdır. Bədənimizdə hər şeyin nöqsansız olduğunu, amma yalnız susamadığımızı fərz edək. Bu halda, anadan olandan bir müddət sonra susuz qalıb ölərdik. Susama hissimiz olmadığı üçün niyə özümüzü pis hiss edib ölümə doğru getdiyimizi də anlamazdıq. Halbuki, insan doğulduğu andan etibarən su içməyin nə qədər vacib olduğunu bilir. Qüsursuz şəkildə yaradılmış bu həyati sistem sayəsində bədənimizdəki su tarazlığı qorunur.
İzhar Kazımov
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Ağdamı tərk edən ermənilər vəhşiliklərindən qalmırlar - VİDEO
Finlandiya meşələri
Whatsapp-da problem yarandı
Daha baxımlı və dolğun kirpiklərə sahib olmaq üçün...
Trend İnformasiya Agentliyinin erməni vandalizminə həsr olunan "Sözün bitdiyi zaman" sənədli filmi
İtaliyalı analara dikdaban geymək yasaqlanıb
Antiseptik yoxdursa, araqdan istifadə etmək olarmı?
Nişan peçenyesi(foto resept)
Makiyaj ruhi vəziyyətlə birbaşa əlaqəlidir
O, orqanizmdə bütün infeksiyaları öldürür
Daha bir sirli sütun Almaniyada peyda oldu
Şərq komandalarının Avropa "dominantlığı"
Nəqliyyatçıların maaşı artıb
II Dünya müharibəsindən danışan Trampın sözləri təəccübləndirdi
Azərbaycan ordusu döyüşə hazır vəziyyətə gətirildi
ABŞ İraqda İŞİD-in mövqelərinə aviazərbələr endirib
Çil-çıraqlar
Azərbaycanda ölüm halları azalar, əgər...
Nar suyundakı möcüzələr
16-cı əsrə aid Moğol məscidinin hind məbədinə çevrilməsinə qərar verildi
6 min insan sülh üçün soyundu
Millət vəkillərimizin Yeni il planları
Tərxunun xeyri nədir?
Körpələr üçün düyülü yemək
Prezident: “Azərbaycan Ordusu “Qarabağ Ermənistandır” iddiasına layiqli cavab verdi”
Dolab doludur, amma geyinməli bir şey yoxdur!
İki dil bilən uşaqlar dünyanı fərqli qavrayırlar
Sergey Lazarev 12 kq arıqladı
Pensiya alanlara ŞAD XƏBƏR - Ayın 15-də...
Günün qoroskopu:Yüz ölçüb, bir biçin
Həkimlər koronavirus xəstələrinə yardım göstərməkdən imtina edir
Eyfel qülləsi güllə keçirməyəcək
LG yeni smartfonunu göstərəcək
Bakıda benzin krizi: yanacaqdoldurma məntəqələrində satış dayandırılıb
Qat-qat perojki (foto resept)
Gəlinlik seçərkən nələrə diqqət etməliyik
Ekranın mavi işığı korluğa səbəb ola bilər
Pişik qatili dahi bəstəkar – YANLIŞ BİLDİKLƏRİMİZ
Azərbaycandan qeyri-neft məhsullarının ixracı il ərzində 8 faiz artıb
Çiyələyin içərisində iynə aşkarlanıb-FOTO
Hicablı bacılarımız üçün
Faydalı maskalar
Kişilərin koronavirusa yoluxma səbəbi BİLİNDİ
Bakı sürücülərinə şad xəbər: zülm bitdi!
Münasibətinizin qeyri-sağlam olduğu göstərən hallar
İmperatorun villası satılır
"Möhtəşəm yüz il"ə fərqli baxış - II hissə
Maraqlı şəkillər
TQDK-dan xəbərdarlıq: 1 gün qaldı
Çiy kartof dilimini hər gecə üzünüzə sürtsəniz...
- ŞƏRHLƏR