Öz-özümə söhbət edirəm, niyə dəli hesab olunmuram?
Öz-özünə danışmaq həmişə dəlilik anlamına gəlməz. Hətta araşdırmaçılar bunun düşünmə və qəbul etmə prosesinə yardım belə ola biləcəyini deyir.
Faydaları
İnsanlar tez-tez özlərinlə danışar. Kimisi bir neçə gündən bir, kimisi də - araşdırmaçıların iddia etdiyi kimi - saat başı öz-özünə danışar. Bu tərz rəftarlar məntiqə uyğun gəlməsə də araşdırmalar ortaya qoymuşdur ki, uşaqların rəftarlarını nizama salmaqda olduqca kömək edən üsuldur. Uşaqlar bu yolla bir prosesi addım-addım öz başlarına tətbiq edə bilər, məsələn, ayaqqabıların ipini bağlayarkən fikirləri əllərinə cəmləşərək...
Təcrübə
Öz-özünə danışmanın yetkin insanlara də faydalı olduğu ilə məlumatlar var. Psixoloqlar bir çox könüllüyə bir əşyanı axtararkən necə davrandıqlarını araşdırmaq üçün müraciət edib. Məsələ tədqiqatçılardan birinin Wisconsin-Madison Universitetinin psixoloqu Gary Lupyanın "Supermarket və ya soyuducuda bir şey axtararkən öz-özümə danışdığımı fərq etdim" deməsi ilə başladı.
Təcrübədən keçənlər
Bir təcrübədə könüllülərə 20 ədəd fərqli şəkil göstərilib və içlərindən müəyyən birini seçmələri (məsələn, bir səbət ) istənilib. Təcrübələrin yarısı səbət axtararkən bir tərəfdən də yüksək səslə düşünən fərdlərlə aparılıb. Digər yarısı səssiz olan fərdlərlə davam etdirilib. Araşdırmaçılara görə, şəkillərə baxarkən bir tərəfdən də öz-özünə danışan fərdlər əşyanı 50-100 millisaniyəlik bir sürət fərqiylə daha tez tapıb (orta tapma sürəti 1.2-2 saniyə idi).
Lupyan düşüncələrini "Mənim təklif etdiyim həll budur: dil yalnız bir ünsiyyət sistemi deyil, ondan daha üstündür, dil bundan başqa düşünməyi və qəbul etməyi da gücləndirən bir sistemdir" kimi ifadə etmişdir.
Digər bir təcrübədə də könüllülərin virtual bir supermarketə girib rəflərdən istənilən əşyanı (məsələn, diş fırçası) almaları və bunu da ən qısa zamanda etmələri istənilıb. Ortaya çıxan nəticələr bu dəfə daha kompleks idi.
Bu dəfə könüllü axtarılan əşyanın adını yüksək səslə öz-özünə təkrarlamışsa, görünür, bir faydası olmuşdur. Məsələn, diş fırçası axtaran birinin "diş fırçası" dediyi zaman digərlərindən daha sürətli nəticəyə çatdığı, ancaq "Kola" dediyində tam tərsi - hər kəsdən daha gec nəticəyə çatdığı ifadə edilib. Yəni diş fırçası axtararkən "Kola" deyib dayanmaq müddəti tam tərsinə - yavaşladıb.
Lupyan bunu "Öz-özünüzə danışmaq hər zaman fayda gətirmir. Əgər necə göründüyünü bilmədiyiniz bir şeyin adını yüksək səslə söyləsəniz, bunun müddətcə ya heç müsbət təsiri olmayacaq, ya da onu yavaşladacaq" deyərək açıqlayır. Lupyan belə davam edir: "Əgər axtardığınız şeyin bir diş fırçası olduğunu bilirsinizsə, şəklinin və necə göründüyünün fərqindədirsinizsə, yüksək səslə "diş fırçası" deyərək beyninizdəki vizual mərkəzləri aktiv edib əşyanı tapmağa köməkçi olmasını təmin edirsiniz".
Gələcəkdəki işlər üçün Lupyan könüllülərlə təcrübələri həyata keçirərkən bir tərəfdən də beyinlərini yoxlamanın hansı beyindaxili dövrələrin müddəti idarə etdiyini anlamaq baxımından faydalı olacağını bildirir.
Lupyan və həmkarı Daniel Swingley bu işdən əldə etdikləri nəticələri 10 apreldə "Quarterly Journal of Experimental Psychology" adlı internet ünvanında əsaslı bir şəkildə təqdim etmişlər.
XƏBƏR LENTİ
Bakıda avtobus qəza şəraiti yaratdı
Rezidenturanın bəzi ixtisasları üzrə müsabiqə şərtləri dəyişdi
Çinlilər COVİD-19-a qarşı bunu da etdilər - FOTO
Çimdirməzdən əvvəl körpəyə qulluq
Qat-qat xəmirdən qatlama (foto resept)
Azərbaycan coğrafiyasının inkişaf tarixi-1
Azərbaycanda neft hasilatı 2,8 dəfə artıb
Məktəb bufetləri şagirdləri təhlükəyə atır - Yoxlamalar bərpa olunacaq?
2000 adam işıqsız qaldı - Səbəb pişik
Hansı halda pişik və itdən koronavirusa yoluxa bilərsiniz?
"Ufak Tefek Cinayetler"in aktrisası çəkilişlərə gələ bilmir-SƏBƏB
Demi Mur və Bryus Uillis illər sonra eyni verilişə çıxdılar
Ananaslı toyuq əti (foto resept)
Tamblinq üzrə Azərbaycan çempionatı və Bakı birinciliyi başa çatdı
Cons Taysonla görüşdən əvvəl qulağını sığortalada bilər
Düşmənin çox sayda hərbi texnikası məhv edildi - SİYAHI
Gül dərənə İnanılmaz Cəza
Rahat və gözəl
Sen Qallen rahibinin əsərindən 3-cü hissə (son)
Dəriniz çoxmu qurudur?
Yeni dişi çıxan körpələrə necə kömək etməli?
Məşhur aktrisa sağdır!
Koronavirusu 48 saat içində məhv edən dərman tapıldı
Moskvada güclü fırtına gözlənilir - XƏBƏRDARLIQ
"Mançester Yunayted" portuqaliyalı ulduzu alır?
Bakıya 151 avtobus gətiriləcək
Ev dekorasiyasında yeni dövr
HAVA necə olacaq?
Ronaldonun oğlu instagram hesabı açdı-1 günə 1 milyon izləyici
Məşhur futbolçu bu gün evlənir
Məktəbəhazırlıq qruplarında ödənişli təhsil həyata keçirilə bilər
Qubalılar axar suya səməni atdılar
Tanış olun: 14 yaşında biznes qurdu, indi 250 milyon dollar qazanır
Ombudsmandan iş günləri ilə bağlı TƏKLİF
Novruz Məmmədov: “Aprel hadisələri zamanı Sarkisyan Moskvaya müraciət edərək yalvarıb”
Film qəhrəmanları gündəlik həyatda
Spinnerlər təhlükəlidir - ABŞ-dan XƏBƏRDARLIQ!
Bələdiyyələrə qadağa qoyuldu
Koronavirusu tez məhv edən ÜSUL TAPILDI
Doğulduğu aya görə uşağın xarakteri
Beyrutu məhv olmaqdan bu qoruyubmuş - AÇIQLANDI
Grunge makiyaj trendi
Tanınmış rejissor vəfat etdi
Metropoliten rəisi sərt tənqid edildi
Paşinyanın baş müşaviri Azərbaycanın dinc əhalisinin bilərəkdən vurulduğunu etiraf etdi - VİDEO
Məşhur serial FİNAL EDİR
Filmə baxdıqdan sonra xəstəxanalıq oldu - FOTO
Uşaqlarda yetkinlik dövrü
Ayaqların donması və tərləməsi
Yaponlar dünyanı heyrətləndirdi
- ŞƏRHLƏR