Öz-özümə söhbət edirəm, niyə dəli hesab olunmuram?
Öz-özünə danışmaq həmişə dəlilik anlamına gəlməz. Hətta araşdırmaçılar bunun düşünmə və qəbul etmə prosesinə yardım belə ola biləcəyini deyir.
Faydaları
İnsanlar tez-tez özlərinlə danışar. Kimisi bir neçə gündən bir, kimisi də - araşdırmaçıların iddia etdiyi kimi - saat başı öz-özünə danışar. Bu tərz rəftarlar məntiqə uyğun gəlməsə də araşdırmalar ortaya qoymuşdur ki, uşaqların rəftarlarını nizama salmaqda olduqca kömək edən üsuldur. Uşaqlar bu yolla bir prosesi addım-addım öz başlarına tətbiq edə bilər, məsələn, ayaqqabıların ipini bağlayarkən fikirləri əllərinə cəmləşərək...
Təcrübə
Öz-özünə danışmanın yetkin insanlara də faydalı olduğu ilə məlumatlar var. Psixoloqlar bir çox könüllüyə bir əşyanı axtararkən necə davrandıqlarını araşdırmaq üçün müraciət edib. Məsələ tədqiqatçılardan birinin Wisconsin-Madison Universitetinin psixoloqu Gary Lupyanın "Supermarket və ya soyuducuda bir şey axtararkən öz-özümə danışdığımı fərq etdim" deməsi ilə başladı.
Təcrübədən keçənlər
Bir təcrübədə könüllülərə 20 ədəd fərqli şəkil göstərilib və içlərindən müəyyən birini seçmələri (məsələn, bir səbət ) istənilib. Təcrübələrin yarısı səbət axtararkən bir tərəfdən də yüksək səslə düşünən fərdlərlə aparılıb. Digər yarısı səssiz olan fərdlərlə davam etdirilib. Araşdırmaçılara görə, şəkillərə baxarkən bir tərəfdən də öz-özünə danışan fərdlər əşyanı 50-100 millisaniyəlik bir sürət fərqiylə daha tez tapıb (orta tapma sürəti 1.2-2 saniyə idi).
Lupyan düşüncələrini "Mənim təklif etdiyim həll budur: dil yalnız bir ünsiyyət sistemi deyil, ondan daha üstündür, dil bundan başqa düşünməyi və qəbul etməyi da gücləndirən bir sistemdir" kimi ifadə etmişdir.
Digər bir təcrübədə də könüllülərin virtual bir supermarketə girib rəflərdən istənilən əşyanı (məsələn, diş fırçası) almaları və bunu da ən qısa zamanda etmələri istənilıb. Ortaya çıxan nəticələr bu dəfə daha kompleks idi.
Bu dəfə könüllü axtarılan əşyanın adını yüksək səslə öz-özünə təkrarlamışsa, görünür, bir faydası olmuşdur. Məsələn, diş fırçası axtaran birinin "diş fırçası" dediyi zaman digərlərindən daha sürətli nəticəyə çatdığı, ancaq "Kola" dediyində tam tərsi - hər kəsdən daha gec nəticəyə çatdığı ifadə edilib. Yəni diş fırçası axtararkən "Kola" deyib dayanmaq müddəti tam tərsinə - yavaşladıb.
Lupyan bunu "Öz-özünüzə danışmaq hər zaman fayda gətirmir. Əgər necə göründüyünü bilmədiyiniz bir şeyin adını yüksək səslə söyləsəniz, bunun müddətcə ya heç müsbət təsiri olmayacaq, ya da onu yavaşladacaq" deyərək açıqlayır. Lupyan belə davam edir: "Əgər axtardığınız şeyin bir diş fırçası olduğunu bilirsinizsə, şəklinin və necə göründüyünün fərqindədirsinizsə, yüksək səslə "diş fırçası" deyərək beyninizdəki vizual mərkəzləri aktiv edib əşyanı tapmağa köməkçi olmasını təmin edirsiniz".
Gələcəkdəki işlər üçün Lupyan könüllülərlə təcrübələri həyata keçirərkən bir tərəfdən də beyinlərini yoxlamanın hansı beyindaxili dövrələrin müddəti idarə etdiyini anlamaq baxımından faydalı olacağını bildirir.
Lupyan və həmkarı Daniel Swingley bu işdən əldə etdikləri nəticələri 10 apreldə "Quarterly Journal of Experimental Psychology" adlı internet ünvanında əsaslı bir şəkildə təqdim etmişlər.
XƏBƏR LENTİ
"İndi ancaq toyxanadır, bozbaşdır, kababdır..."
İnternet dəhşətləri: Qadağa çıxış yoludurmu?
Gözəllik üçün maskalar
Rusiyalı model bu paylaşımı ilə heyran qoydu - FOTO
Meqan niyə qarnını tutur?-Mütəxəssis CAVABI
Bakı genişlənir: nə vaxta, hara qədər?
Eqoist olmaq pisdirmi?
Boşanma səbəbi məlum oldu_XƏYANƏT-FOTO
İlham Əliyev Azərbaycan ictimaiyyətini mübarizəyə çağırır!
Şəxsiyyət vəsiqələrinin verilməsində yenilik
Azərbaycana koronavirusa görə xarici mütəxəssislər gətirildi - VİDEO
Azərbaycanda koronavirusa yoluxanların sayı 400-ə yaxınlaşdı: Dörd nəfər öldü - FOTO
Sizi daim məşğul edən Feysbuk haqqında BİLMƏDİKLƏRİNİZ
Sınaq imtahanının nəticələri bu gün açıqlanacaq
Bakının ən böyük tonqalı qalanacaq
Ailəmizin məzəli əhvalatları
Simsiz qulaqlıqlar xərçəng riskini artırır – Alimlərdən XƏBƏRDARLIQ
Məşhur aşbaz Sılanın evinə köçdü
Evdə konservləşdirmə (fotolu izah)
Daxili İşlər Nazirliyi ölkədə təhlükəsizlik tədbirlərini gücləndirir
Bulvarda 15 gün "Lazer şou" olacaq
Deniz Çakır hakim qarşısına çıxdı
Yalan danışmısınızmı?!
5 dil bilən qadın hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-VİDEO
Ermənilər Horadizə top mərmisi atıb, bir mülki şəxs həlak olub, üç nəfər yaralanıb
Zirəddindən ŞOK PROQNOZ: "Yaxın illərdə QORXUNC CANLILAR peyda olacaq"
İlk dəfə qara dəliyin fotosu çəkildi-FOTO
Qışda gözlər də üşüyür
Yataq otağı necə səliqəyə salınmalıdır?
Stiv Cobsun ölümqabağı məktubu
İflicli xəstələri üçün ümid işığı
Makiyajsız canlı görünməyin yolları
Dənizə qərənfillər atıldı - Bulvarda neftçilər anıldı
Məzənnə yenə dəyişdi
Bu da məşhur cütlüyün 5 aylıq oğlu - FOTO
Məşhur aktrisa məhkəməlik oldu-SƏBƏB
Christian Louboutin-dən
Ermənilərin daha bir yalanı ifşa olundu
Cənub bölgəsinin ən ucaboylu sakini
Bensu Soralın toyundan FOTOlar
Yaz-yay ayaqqabı modelləri
Meqan Markl nişan üzüyünü çıxartdı-FOTO
Təyyarədə utandı, 96 kq arıqladı - FOTO
İlham Əliyev dərmanların bahalığından danışdı
Azərbaycanda koronavirusa 4 451 yeni yoluxma qeydə alınıb, 39 nəfər vəfat edib
Körpənizə günəş kremi sürtməyin
Türkiyədə koronavirusun üçüncü və dördüncü dalğası xəbərdarlığı
Bu cür insanlardan UZAQ DURUN!
Xəstə oğlunun ən böyük arzusunu reallaşdırdı-FOTO
Düşmən bölmələrindən birinin səhra idarəetmə məntəqəsi məhv edildi - VİDEO
- ŞƏRHLƏR