Saç biti insan saçında yaşayan və çoxalan, çox kiçik, qanadsız, gündə 2-8 dəfə qan əmərək qidalanan boz böcəklərdir. Sirkə deyilən yumurtaları görmək bitin özünü görməkdən daha asandır və ümumiyyətlə boyuna yaxın, qulaqların arxasında və başın arxasında saç tellərinə yapışmış halda olurlar. Sirkə kir və ya kəpək kimi yumaqla təmizlənmir. Əvvəl bit əleyhinə hər hansısa bir dərmanla öldürülməli, sonra bu məqsəd üçün hazırlanmış dərmanın içində olan xüsusi daraqla saçdan təmizlənməlidir.
Saç biti insan bədəni xaricində yalnız 48 saat yaşaya bilər və ev heyvanları üstündə yaşaya bilməz. Sirkə isə insan bədəni xaricində parça və adyal üzərində 10-15 gün ölmədən yaşaya bilər.
Necə yayılır?
Bitlənmənin natəmizliklə heç bir əlaqəsi yoxdur, əslində bit təmiz, sağlam saçı çirkli saçdan çox sevir. Yaşlı, ya da uşaq - hamı bitlənə bilər. Ən məşhur əlaməti başın və boyunun şiddətlə qaşınmasıdır. Saç biti keçicidir. Daraq, şarf, yastıq, papaq və tüklü oyuncaqlar kimi paylaşılan fərdi əşyalar ilə yayılır. Təkrarlanan epidemiya riskini azaltmaq üçün bu əşyaları heç kimsəylə bölüşməyin.
Bitləndiyimizi necə bilərik?
Bitlənməyi göstərən ilk işarə baş dərisinin tez-tez qaşınmasıdır. Biti aşkar etmək və yayılmasına mane olmaq məqsədilə boynun arxa qismindəki və qulaq arxasındakı saçlar diqqətlə yoxlanılmalıdır. Bitlər işıqdan qaçdıqları üçün yalnız saç tükünə yapışmış kiçik ağımtıl oval yumurtaları (sirkəni) görə bilərsiniz.
Bit əleyhinə ideal müalicə necə olmalıdır?
- Tək dəfə ilə tez müddətdə təsir göstərməlidir.
- Gözəl qoxulu, saçları dolaşdırmayan, daramağı çətinləşdirməyən, ətrafa səpilməyən rəngli saçlarda problem yaratmayan xüsusiyyətlərə sahib olmalıdır.
- Bitlərin saça yenidən qayıtmasına mane olmalıdır.
- Yalnız bitləri deyil, sirkələri də yox etməlidir.
- İstifadəçi tərəfindən yaxşı qəbul edilməli, əks təsirləri olmamalıdır.
- İstifadəçiyə toksiki təsiri olmamalıdır.
Bu günə qədər bir çox yoldan istifadə edərək insanlar bitlə mübarizə etməyə cəhd göstərmişlər. Pis iyli qaz və zəhərli maddələri özündə cəmləyən dərmanlar bunlardan bəziləridir. Daha çox uşaqlarda rast gəlindiyi üçün müalicənin uşaqlar üçün güvənli, yüksək nisbətdə təsirli, yalnız bitləri deyil, yumurtalarını da öldürən bit əleyhinə dərmanla edilməsi lazımdır.
Halbuki, indiki vaxtda artıq bu sahədə istifadə edilən maddə və dərmanlarda böyük inkişaf dövrü keçirib, hətta qoruyucu təsirli permetrin faktor maddəsi tərkibli dərmanlar hazırlanmışdır. Saç biti müalicəsində həm bitləri, həm də yumurtaları məhv etmək və təkrar qayıtmasının qabağını almaq lazımdır. Apteklərdə müxtəlif formalarda bir çox bit öldürən dərmanlar var - şampun, saç kremi kimi. Lakin bunlar hamısı bit müalicəsində istədiyiniz effekti göstərməz!
Bit əleyhinə müalicədə istifadə edilən müxtəlif maddələr bunlardır:
Gamma Benzen Hekzaklotid - Bitin sinir sistemini iflic edərək təsir göstərir. Ölkəmizdə qadağan edilib.
Benzyl Benzoat - Dəri və selikli qişaya təsir etdiyi üçün bit müalicəsində çox istifadə edilmir.
Fenotrin (Sumitrin) - İşıqda üstünlüyünü qoruya bilməz. Tətbiqdən sonra günəş işıqı altında fəaliyətini itirir. Bu səbəblə qalıcı təsiri yoxdur.
Piretroidlər 1.Jenerasiya - Xrizantem çiçəyinin böcək öldürücü təsiri qədim zamanlarda hiss edilmişdi. Köhnə Yuqoslaviya torpaqları üzərində olan Dalmatiandakı bir xalq hekayəsinə görə, yaşlı bir qadın ağ çobanyastığı çiçəklərinə oxşayan bir çiçək yığır. Çiçək solanda bir küncə atır, daha sonra dönüb baxanda solmuş çiçəklərin ətrafında ölü böcəkləri görür. Bu çiçək növünün böcəklər üzərində öldürücü təsiri bu şəkildə hiss olunur. 1800-ci illərdən başlayaraq quru çiçəklər böcək öldürücü kimi ABŞ-da ixrac edilir. 1900-cü illərdə piretroid adlandırılan bu maddənin bit əleyhinə müalicədə istifadəsində işıqdan kor olma problemi əmələ yaratmışdı.
Permetrin eyni zamanda bit əleyhinə müalicədə ən az 2-6 həftəyə qədər qoruyucu təsirə də malikdir. İndiki vaxtda permetrin qoruyucu xüsusiyyəti, istifadəsinin asanlığı, əks təsirlərinin az olması və etibarlı olması səbəbiylə ən çox seçilən dərmanlardandır.
XƏBƏR LENTİ
"Əsl ev quşuyam" - "Bozun 50 çaları"nın aktrisası
Bekhemin oğlu "topçu" oldu inShare.
Ən yaxşı tonal krem
Qlobal istiləşmənin günahkarları tapıldı
Türkiyədə koronavirusun üçüncü və dördüncü dalğası xəbərdarlığı
Türkiyədə Prezident İlham Əliyevə həsr olunmuş sərgi yüksək qiymətləndirilib
Pinar Altuğ da makiyajsız FOTOsunu paylaşdı
Ünsiyyət problemi: hər kəsə onu sevdiyini deyə bilməzsən...
Tavada toyuqlu börək (foto resept)
Məşhur serialda azərbaycanlı obrazı olacaq-FOTO
Qarabağda qələbənin ən asan yolu
Azərbaycan tarixindən yüz şəxsiyyət- 99
İlin ən yaxşı sənətçiləri BƏLLİ OLDU - SİYAHI/FOTO
Şahzadə Diananın avtomobili Satışa Çıxarıldı - ŞOK MƏBLƏДћ
Əsəblərimizi necə cilovlayaq?
Qohumluq əlaqələri cəmiyyəti ailəyə çevirir
Barbekü souslu toyuq (foto resept)
Qəribə adətləri olan qəbilələr
Zebra keks (foto resept)
Yumurtanı suda yuyaraq istifadə edənlərin DİQQƏTİNƏ
Qaraciyərdən hazırlanmış ləziz qəlyanaltı (foto-resept)
Aleyna Tilki yenə NARAZIDIR-FOTO
Şuşaya alternativ mənbədən içməli su çəkilir - RƏSMİ
Bu məşhurlara “Eurovision” qadağası qoyuldu - Siyahı
Su içək, sağlam olaq
Mo Şu fəlsəfəsi və xoşbəxtlik
UNİCEF: Azərbaycanda uşaq ölümü 50 faiz azalıb
Onu özünə aşiq et!
Harri və Meqan çimərliyə yollandılar-FOTO
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Kitabların düzaynı
Akupunktur müalicə
Sinoptiklərdən şad xəbər
Onurğanı dik tutmağa kömək edən 3 meditasiya
Adnan Oktar həbs edildi-FOTO
222 kiloqramdan 96-a düşən qızı heç kim tanımadı - FOTO
"Sirli" kələm (foto resept)
Keçmiş pilot gizli 51-ci Zonanın ağılalmaz sirlərini açdı
CHP-dən qalmaqallı Azərbaycan iddiası
Koronavirusla bağlı son STATİSTİKA
Moskvada 70 il sonra ən güclü qar -FOTO
Sükan arxasında qadın var: problem nədədir?
Uşaqlar üçün bədii film çəkilir
Bəs siz hansındansınız?
Payız fəsli üçün corab modelləri
Amansız boks: karyerasında ilk dəfə uduzdu
Dəbli üzük modelləri
Cenevrədə Azərbaycan və Ermənistan Xarici İşlər nazirlərinin görüşü başlayıb
Kobra onu öpmək istəyən ilanoynadanı vurdu
Qış aylarının ən gözəl ətirləri
- ŞƏRHLƏR