Saç biti insan saçında yaşayan və çoxalan, çox kiçik, qanadsız, gündə 2-8 dəfə qan əmərək qidalanan boz böcəklərdir. Sirkə deyilən yumurtaları görmək bitin özünü görməkdən daha asandır və ümumiyyətlə boyuna yaxın, qulaqların arxasında və başın arxasında saç tellərinə yapışmış halda olurlar. Sirkə kir və ya kəpək kimi yumaqla təmizlənmir. Əvvəl bit əleyhinə hər hansısa bir dərmanla öldürülməli, sonra bu məqsəd üçün hazırlanmış dərmanın içində olan xüsusi daraqla saçdan təmizlənməlidir.
Saç biti insan bədəni xaricində yalnız 48 saat yaşaya bilər və ev heyvanları üstündə yaşaya bilməz. Sirkə isə insan bədəni xaricində parça və adyal üzərində 10-15 gün ölmədən yaşaya bilər.
Necə yayılır?
Bitlənmənin natəmizliklə heç bir əlaqəsi yoxdur, əslində bit təmiz, sağlam saçı çirkli saçdan çox sevir. Yaşlı, ya da uşaq - hamı bitlənə bilər. Ən məşhur əlaməti başın və boyunun şiddətlə qaşınmasıdır. Saç biti keçicidir. Daraq, şarf, yastıq, papaq və tüklü oyuncaqlar kimi paylaşılan fərdi əşyalar ilə yayılır. Təkrarlanan epidemiya riskini azaltmaq üçün bu əşyaları heç kimsəylə bölüşməyin.
Bitləndiyimizi necə bilərik?
Bitlənməyi göstərən ilk işarə baş dərisinin tez-tez qaşınmasıdır. Biti aşkar etmək və yayılmasına mane olmaq məqsədilə boynun arxa qismindəki və qulaq arxasındakı saçlar diqqətlə yoxlanılmalıdır. Bitlər işıqdan qaçdıqları üçün yalnız saç tükünə yapışmış kiçik ağımtıl oval yumurtaları (sirkəni) görə bilərsiniz.
Bit əleyhinə ideal müalicə necə olmalıdır?
- Tək dəfə ilə tez müddətdə təsir göstərməlidir.
- Gözəl qoxulu, saçları dolaşdırmayan, daramağı çətinləşdirməyən, ətrafa səpilməyən rəngli saçlarda problem yaratmayan xüsusiyyətlərə sahib olmalıdır.
- Bitlərin saça yenidən qayıtmasına mane olmalıdır.
- Yalnız bitləri deyil, sirkələri də yox etməlidir.
- İstifadəçi tərəfindən yaxşı qəbul edilməli, əks təsirləri olmamalıdır.
- İstifadəçiyə toksiki təsiri olmamalıdır.
Bu günə qədər bir çox yoldan istifadə edərək insanlar bitlə mübarizə etməyə cəhd göstərmişlər. Pis iyli qaz və zəhərli maddələri özündə cəmləyən dərmanlar bunlardan bəziləridir. Daha çox uşaqlarda rast gəlindiyi üçün müalicənin uşaqlar üçün güvənli, yüksək nisbətdə təsirli, yalnız bitləri deyil, yumurtalarını da öldürən bit əleyhinə dərmanla edilməsi lazımdır.
Halbuki, indiki vaxtda artıq bu sahədə istifadə edilən maddə və dərmanlarda böyük inkişaf dövrü keçirib, hətta qoruyucu təsirli permetrin faktor maddəsi tərkibli dərmanlar hazırlanmışdır. Saç biti müalicəsində həm bitləri, həm də yumurtaları məhv etmək və təkrar qayıtmasının qabağını almaq lazımdır. Apteklərdə müxtəlif formalarda bir çox bit öldürən dərmanlar var - şampun, saç kremi kimi. Lakin bunlar hamısı bit müalicəsində istədiyiniz effekti göstərməz!
Bit əleyhinə müalicədə istifadə edilən müxtəlif maddələr bunlardır:
Gamma Benzen Hekzaklotid - Bitin sinir sistemini iflic edərək təsir göstərir. Ölkəmizdə qadağan edilib.
Benzyl Benzoat - Dəri və selikli qişaya təsir etdiyi üçün bit müalicəsində çox istifadə edilmir.
Fenotrin (Sumitrin) - İşıqda üstünlüyünü qoruya bilməz. Tətbiqdən sonra günəş işıqı altında fəaliyətini itirir. Bu səbəblə qalıcı təsiri yoxdur.
Piretroidlər 1.Jenerasiya - Xrizantem çiçəyinin böcək öldürücü təsiri qədim zamanlarda hiss edilmişdi. Köhnə Yuqoslaviya torpaqları üzərində olan Dalmatiandakı bir xalq hekayəsinə görə, yaşlı bir qadın ağ çobanyastığı çiçəklərinə oxşayan bir çiçək yığır. Çiçək solanda bir küncə atır, daha sonra dönüb baxanda solmuş çiçəklərin ətrafında ölü böcəkləri görür. Bu çiçək növünün böcəklər üzərində öldürücü təsiri bu şəkildə hiss olunur. 1800-ci illərdən başlayaraq quru çiçəklər böcək öldürücü kimi ABŞ-da ixrac edilir. 1900-cü illərdə piretroid adlandırılan bu maddənin bit əleyhinə müalicədə istifadəsində işıqdan kor olma problemi əmələ yaratmışdı.
Permetrin eyni zamanda bit əleyhinə müalicədə ən az 2-6 həftəyə qədər qoruyucu təsirə də malikdir. İndiki vaxtda permetrin qoruyucu xüsusiyyəti, istifadəsinin asanlığı, əks təsirlərinin az olması və etibarlı olması səbəbiylə ən çox seçilən dərmanlardandır.
XƏBƏR LENTİ
Claudia Schiffer moda sərgisi açır
Azərbaycan gimnastı Qran-pri turnirində çoxnövçülükdə altıncı oldu
Hamiləlik zamanı qrip
Biznesmenin 275 minlik hədiyyəsi hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Tom Kruzun filmi üçün 111 illik körpünü partladacaqlar
Azərbaycanda “Facebook” istifadəçiləri artır
Meqan Markl unutqanlığına görə pərt oldu-FOTO
HAVA necə olacaq?-30 Oktyabr
Mirvari dəbi geri qayıtdı
Güzəştli mənzillərin ipoteka ilə satışında YENİ QAYDA - VİDEO
Meray 17 ildir bu xəstəlikdən əziyyət çəkir
Qədim şəhər sirlərini gizlədir
Paşinyan təlaş içində öz xalqına müraciət etdi
"Ig Nobel" mükafatı
Məktəblərdə koronavirusla bağlı bugünkü vəziyyət açıqlandı
Hava haqqında - 13.08.2013
Gülben Ergen və Yeşim arasında qalmaqal
Bakıda doqquz marşrut xəttinin istiqaməti dəyişdirilib
Soyuqdəyməyə tutulmamaq üçün içkilər
Bir az düşünək
Qoxuları necə yox etmək olar?
Bu ölkə müharibə tədbiri gördü
2019 gəlin makiyajı trendləri
“Twitter” geriləməyə başlayıb
Dünyanın super güclərinə sahib heyvanları
Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Rumıniyada "Azərbaycan - Uğurlu inkişaf modeli" mövzusunda konfrans keçirilib
Ramazanda susuzluğu aradan qaldıran qidalar
Sabahın HAVAsı
Bakıda məktəbli yarmarkaları fəaliyyətə başladı
Azərbaycanda dərs ili uzadılır? - Nazir müavinindən AÇIQLAMA
Fransız salatı (foto-resept)
Rus təyyarəsi UNO ilə TOQQUŞDU - ŞOK VİDEO
Böyürtkən mürəbbəsi (foto resept)
Riberidən sərt açıqlama: "Biz robot deyilik, insanıq"
"Nyu-York" çizkeyki (foro resept)
Detoks təsiri yaradan içkilər
Dekabr ayı üçün bayramlar və tarixi günlər
Fransadan erməniləri üzəcək qərar
Evdə hazırlanan darçınlı maskalar
Xərçəngli makaron (foto resept)
Erməniləşdirilən toponimlər tarixi adlarına qovuşur
Formalı keks-Quzu (foto resept)
Lenin ovu davam edir
HAVA necə olacaq? 16 Mart
Hava haqqında
UEFA futbol qaydalarını dəyişir
Düz qarın üçün idman hərəkətləri
Qozlu, şokoladlı peçenye (foto resept)
Gənclərə MÜJDƏ: mənzil dərdi bitəcək
Dənizi hasarlardan xilas edib sahiblərinə - Xalqa qaytaraq
- ŞƏRHLƏR