Quranda “Kimsənin insana fayda, yaxud zərər yetirmək qüdrəti yoxdur”, – deyilərkən “zərər” ifadəsindən məqsəd nədir?
Quran möminlərə zərər yetirmək barədə buyurur ki, azğın və sapqınlar möminlərə zərər yetirmək üçün bir yol tapmaqda acizdirlər. Belə ki, buyurulur: “Ey iman gətirənlər! Öz qeydinizə qalın! Siz doğru yolda olsanız, (haqq yoldan) azmışlar sizə zərər yetirə bilməzlər”. (“Maidə”, 105)
Həmçinin buyurur ki, insanların zərər və ziyanı Allahın məşiyyət və istəyinin əhatəsində olur:
“De: “Mən, Allahın istədiyindən başqa özümə nə bir fayda, nə də bir zərər yetirməyə qadir deyiləm. Əgər qeybi bilsəydim, əlbəttə, (özüm üçün) xeyir artırardım və mənə pislik toxunmazdı. Mən sadəcə, iman gətirən bir camaat üçün qorxudan və müjdələyənəm”. (“Əraf”, 188)
“De: “Allahın istədiyindən başqa, mən özümə nə bir zərər, nə də bir xeyir verməyə qadirəm”. (“Yunus”, 49)
“Zərər” ismi-məsdərdir. Lüğətdə bir şeyə varid olan nöqsan mənasındadır. Məsələn, malın zərərində olan şey barədə deyilir. Quranda “zərər” dedikdə məqsəd hər cür zərərə şamil olur. İstər ideoloji zərər olsun, yaxud xeyir yolunda, bədəndə, mal, ünvan və övlad barədə olmuş olsun.
Yuxarıdakı ayələr haqqında bir neçə nöqtə:
1 – Qeyd olunan ayələr həqiqətdə tövhidi-əf`aliyə işarə edir. Qeyd edək ki, tövhidi-əf`ali - yəni davranış və hərəkətlərdə tövhid o deməkdir ki, mövcud hadisələrin hamısı Allahın qüdrətindən nəş`ət tapır. Ancaq Allah Öz işlərində heç bir kəsin yardımına ehtiyaclı deyil. Yəni bu aləmdə hər bir şey Allaha qayıdır. Hər bir iş Onun tərəfindəndir. Odur ki, öz hikmətilə möminləri müvəffəq və qalib edir. Odur ki, Öz ədalətilə azğınları cəzaya uğradır.
Aydındır ki, bunun onunla heç bir ziddiyyəti yoxdur. Çünki Allah bizə güc və qüvvət vermişdir ki, onun vasitəsilə öz fayda və ziyanımızın bir hissəsinin sahibiyik. Biz öz müqəddəratımız barədə götür-qoy edə bilərik. Başqa ifadə ilə desək, bu ayə “zati ilə” olan malikiyyəti rədd edir, “özgə ilə” olanı deyil. “İlla ma şa`əllah” cümləsi (Yalnız Allahın istədiyi) bu mövzuya qərinədir. (Qərinə danışan kəsi əslində demək istədiyi, vurğuladığı mətləbdir).
2 – Quran demir ki, heç bir insan başqasına zərər vura bilməz. Əksinə, deyir ki, Allahın icazəsi olmadan belə bir zərər yetişdirə bilməz. Əlbəttə, bəzən Allah Öz düşmənlərinə də belə bir icazə verir.
Müəllif: Farid Abdullah

Günün müəllifi

XƏBƏR LENTİ
Bunları sosial media hesablarınızda paylaşmayın!
Kərə yağının təbii olduğunu müəyyən etməyin 10 yolu
Necə edək ki, öyrəndiklərimizi unutmayaq? - 4 məsləhət
Üzdəki tükləri tökən maska
Tavada "Lahmacun" (video-resept)
Boyunuza görə ideal kilo necə hesablanır?
Şorqoğal (foto resept)
Səməni, nə vaxt cücərdim səni?
Beynəlxalq qadınlar günü dünyada...
İlham Əliyev: “Azərbaycan xalqı əsrlərboyu azadlıq, müstəqillik eşqi ilə yaşayıb”
İlham Əliyev: “Cıdır düzündə toy-bayram olacaq” - VİDEO
Koronavirusun qorxunc təsiri
Prezident Cıdır düzündə çay içib - VİDEO
ANAMA ləğv edildi
Ərdoğan peyvənddən sonra özünü necə hiss etdiyindən danışdı
Azərbaycanda vaksinasiya prosesi necə həyata keçiriləcək? - AÇIQLAMA
Azərbaycanda daha 12 nəfər koronavirusdan öldü: 349 yeni yoluxma
Ali Baş Komandan: “Müharibəyə hazırlaşırdıq və bunu gizlətmirdik”
Prezident: “Bütün şəhid ailələrinə dövlət tərəfindən mənzillər, evlər veriləcək”
Hərbi geyimdən qanunsuz istifadə edənlər nə qədər cərimələnəcək? - RƏSMİ
Azərbaycanda vaksinasiyanın başlayacağı vaxt AÇIQLANDI
“Jurnalistlər binası”ndakı bəzi mənzillər hazırkı sahiblərindən geri alına bilər - AÇIQLAMA
"Aristokrat" salatı (video-resept)
Qubadlı rayonunun Xanlıq kəndində FHN-in yerli strukturu fəaliyyətə başlayıb
Cəbrayılın Böyük Mərcanlı kəndindən görüntülər - VİDEO

- ŞƏRHLƏR