Quranda “Kimsənin insana fayda, yaxud zərər yetirmək qüdrəti yoxdur”, – deyilərkən “zərər” ifadəsindən məqsəd nədir?
Quran möminlərə zərər yetirmək barədə buyurur ki, azğın və sapqınlar möminlərə zərər yetirmək üçün bir yol tapmaqda acizdirlər. Belə ki, buyurulur: “Ey iman gətirənlər! Öz qeydinizə qalın! Siz doğru yolda olsanız, (haqq yoldan) azmışlar sizə zərər yetirə bilməzlər”. (“Maidə”, 105)
Həmçinin buyurur ki, insanların zərər və ziyanı Allahın məşiyyət və istəyinin əhatəsində olur:
“De: “Mən, Allahın istədiyindən başqa özümə nə bir fayda, nə də bir zərər yetirməyə qadir deyiləm. Əgər qeybi bilsəydim, əlbəttə, (özüm üçün) xeyir artırardım və mənə pislik toxunmazdı. Mən sadəcə, iman gətirən bir camaat üçün qorxudan və müjdələyənəm”. (“Əraf”, 188)
“De: “Allahın istədiyindən başqa, mən özümə nə bir zərər, nə də bir xeyir verməyə qadirəm”. (“Yunus”, 49)
“Zərər” ismi-məsdərdir. Lüğətdə bir şeyə varid olan nöqsan mənasındadır. Məsələn, malın zərərində olan şey barədə deyilir. Quranda “zərər” dedikdə məqsəd hər cür zərərə şamil olur. İstər ideoloji zərər olsun, yaxud xeyir yolunda, bədəndə, mal, ünvan və övlad barədə olmuş olsun.
Yuxarıdakı ayələr haqqında bir neçə nöqtə:
1 – Qeyd olunan ayələr həqiqətdə tövhidi-əf`aliyə işarə edir. Qeyd edək ki, tövhidi-əf`ali - yəni davranış və hərəkətlərdə tövhid o deməkdir ki, mövcud hadisələrin hamısı Allahın qüdrətindən nəş`ət tapır. Ancaq Allah Öz işlərində heç bir kəsin yardımına ehtiyaclı deyil. Yəni bu aləmdə hər bir şey Allaha qayıdır. Hər bir iş Onun tərəfindəndir. Odur ki, öz hikmətilə möminləri müvəffəq və qalib edir. Odur ki, Öz ədalətilə azğınları cəzaya uğradır.
Aydındır ki, bunun onunla heç bir ziddiyyəti yoxdur. Çünki Allah bizə güc və qüvvət vermişdir ki, onun vasitəsilə öz fayda və ziyanımızın bir hissəsinin sahibiyik. Biz öz müqəddəratımız barədə götür-qoy edə bilərik. Başqa ifadə ilə desək, bu ayə “zati ilə” olan malikiyyəti rədd edir, “özgə ilə” olanı deyil. “İlla ma şa`əllah” cümləsi (Yalnız Allahın istədiyi) bu mövzuya qərinədir. (Qərinə danışan kəsi əslində demək istədiyi, vurğuladığı mətləbdir).
2 – Quran demir ki, heç bir insan başqasına zərər vura bilməz. Əksinə, deyir ki, Allahın icazəsi olmadan belə bir zərər yetişdirə bilməz. Əlbəttə, bəzən Allah Öz düşmənlərinə də belə bir icazə verir.
Müəllif: Farid Abdullah
XƏBƏR LENTİ
Özcan Denizdən yeni FOTO
50 dən çox sahibkar “McDonalds”ı məhkəməyə verdi
Nika Huk
Kələm salatı (foto resept)
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Qadın 9 dəqiqəyə 6 uşaq dünyaya gətirdi - FOTO
HAVA necə olacaq?-31 yanvar
Ev üsulu toyuq kolbasası (foto resept)
Lauranın əl işləri
"İstanbullu gəlin"də üç məşhur çəkiləcək-FOTO
Mixəyin dəriyə faydası
Günün ulduz falı
Azərbaycanın daha yeddi kəndi azad olundu
Ermənilərin oğurluğu
Gökhan Türkmən müğənniləri məhkəməyə verdi
Yemək, idman və yuxu üçün ən uyğun zaman
Hər qadın 2 kq kosmetika yeyir
Hande Ataizi ərə gedir-FOTO
Qəzet oxumaq tərziniz xasiyyətinizdən xəbər verir
Qara nöqtələrlə mübarizə aparan 4 pilinq (video)
"Qarabağ" rəqibini darmadağın etdi
Saxta dostu necə tanımalı?
Azərbaycanda daha 8 nəfər koronavirusdan öldü: 321 yeni yoluxma
Əli Babacan: "Azərbaycan qardaş ölkədir"
Cim Kerridən GÖZLƏNİLMƏZ ÇAĞIRIŞ-FOTO
Şok ixtisar: 26 min nəfər işsiz qalacaq!
Ermənilər Laçında Su Elektrik Stansiyası tikirlər - FOTO
İlham Əliyev: “Yaxın günlərdə Horadizdən Ermənistan sərhədinə qədər dəmir yolunun tikintisinə başlayacağıq”
“WhatsApp” yeni rekorda hazırlaşır
Payız depressiyasından xilas olmağın yolları
Koronavirus xəstələri üçün ən təhlükəli dövr açıqlandı
Azərbaycanda toylar qadağan edildi - RƏSMİ
Ziyafət çantaları
Kəsmikli alma piroqu
Azərbaycanda karantin rejimi yenidən yumşaldıldı-RƏSMİ
Post modern kilsələr
"Google"dan sevindirəcək yenilik
Göy rəngi sevən xanımlar üçün
Türkiyə kuboku: "Beşiktaş"da getdi
"Kosmosda da müharibə aparacağıq" - ABŞ HHQ qərargah rəisi
Hər kəs bu itdən danışır-FOTO
Ceyhun Mirzəyevin 70 illiyi münasibətilə tədbir keçirilib
“Instagram”da yeni funksiyalar
Geyim kombinasiyaları
"Ermənistanın ağır hərbi texnikasının Gədəbəy ərazisinə müdaxiləsi mümkün deyil"
Rahatlıq verməyən vərdişlər: çarə nədir?
Körpə doğulandan sonra hansı qurban kəsilməlidir?
“WhatsApp”a çoxdan gözlənilən xüsusiyyət gəlir
Zəhərli qidalar
Dünyanın ən böyük aysberqi 1800 kvadrat kilometr əriyib
- ŞƏRHLƏR