Bu məqalədə sizin diqqətinizi rus dilini öyrənməyinizlə əlaqədar olaraq, bəzi mühüm məsələlərə cəlb etmək istəyirəm.
Birincisi, bəzən СЊ və СЉ hərflərini düzgün işlətmir və həmin hərflərin olduğu sözləri düzgün tələffüz etmirlər.
Məsələn: шью yerinə шиу (bəzən də шииу), съел əvəzinə sel və ya, siyРµl, syРµl işlədirlər və s.
Ikincisi, sözlərin hansında СЊ və hansında СЉ yazmaqda çətinlik çəkirlər.
Misal üçün, подъезд sözünü подезд, подииезд kimi yazırlar.
Üçüncüsü, sonu СЊ, ilə bitən isimlərin bir qismi kişi cinsinə, digərləri isə qadın cinsinə aid olduğu üçün həmin isimlərin cümlədəki başqa sözlərlə uzlaşmasında səhvə yol verirlər.
Məsələn, день kişi cinsə aid olduğu halda, тень sözü qadın cinsli isimdir. Теплый день—düzgündür, lakin пробежал тень desək və yazsaq səhvə yol vermiş olarıq. Пробежала тень deyilməli və yazılmalıdır. Bu qayda РєРѕРЅСЊ (kişi cinsi), лошадь (qadın cinsi) isimlərinə də aiddir. Dördüncüsü, fel formalarında СЊ müxtəlif hallarda yazılır. Misal üçün: РћРЅ трудится.—Ему надо трудиться.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz məsələlərlə əlaqədar olaraq aşağıdakıları bilmək lazımdır:
1. Əgər СЊ səsi saitlə samit səs arasında tələffüz edilirsə (məsələn: şyu, syel, muravyi), bu halda yazıda hər üç səsin birləşməsi xüsusi qayda ilə təsvir olunur: samit hərfdən sonra Рµ, С‘, СЋ, СЏ, Рё-dən əvvəl СЊ və ya СЉ yazılır. Onlar da (yəni СЊ və СЉ) bölüşdürücü işarələr (hərflər) (разделительные) adlanır. СЉ hərfi, Рµ, С‘, СЋ, СЏ-dan əvvəl iki halda yazılır: a) sonu samit səslə bitən pristavkaların (sözönlərin) axırında: подъем, предъюбилейный, объявление, подъезд; b) РґРІСѓС…, трех, четырех saylarından düzəlmiş mürəkkəb sözlərdə: двухъярусный və s.
2. Sozün qalan hissəsində СЊ, Рµ, С‘, СЋ, СЏ və habelə Рё hərflərin-dən əvvəl yazılır. Məsələn: шьёт, обезьяна, РІРѕСЂРѕР±СЊРё, вышьёт. Başqa dillərdən alınma sözlərin əvvəlində və axırında saitdən sonra Рє (СЏ) əvəzinə СЊСЋ yazılır: РіРѕСЂ. РќСЊСЋ-Йорк, Рµ (С‘) əvəzinə isə alınma sozlərin çoxunda СЊo yazılır: батальон, бульон, медальон və s. Ay adlarından düzəlmiş aşağıdakı sifətlərdə СЃРє suffiksindən qabaq da СЊ (РјСЏРіРєРёР№ знак) yazılır: (сентябрьский, РЅРѕСЏР±СЂСЊСЃРєРёР№, декабрьский, РёСЋРЅСЊСЃРєРёР№, июльский, февральский, апрельский, habelə деньской (день—деньской—bütün günü), январский sözü СЊ-sız yazılır.
Felin məsdər forması (инфинитив) əksər hallarda СЊ-la bitir; читать, беречь, течь, рассказать, уважать, рисовать, одеваться və s. Saitlərdən sonra qayıdış fellərində СЊ yazılır: одевать, радуюсь və s. Indiki və sadə gələcək zamanın ikinci şəxsin təki də СЊ-la yazılır: рассказываешь, читаешь, напишешь, принесешь və s. Felin üçüncü şəxsinin təki və cəmi qalın tələffüz olunur və СЊ-sız yazılır.
Məsələn: РђСЂР·Сѓ читает Рё смотрит. Полад умывается. Lakin məsdər formanı felin üçüncü şəxsindən fərqləndirmək lazımdır. Fel məsdər formada что делать? və что сделать? suallarına cavab olur və СЊ-la yazılır.
Müqayisə edək: Расим трудится Рё Расиму надо трудиться. РћРЅ пишет Рё Ему надо писать və s. Fel üçüncü şəxsdə что делает? və что сделает? suallarına cavab verir, özü də СЊ-sız yazılır. Əgər felin əmr forması samit səslə bitərsə bu samitdən sonra СЊ yazılır: РєРёРЅСЊ, киньте (at, tulla, atın, tullayın), Р±СЂРѕСЃСЊ, бросьте və s.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
“WhatsApp”da Yenilik!
Asan salat (foto resept)
Divan dəsti seçimi
2018-in yay aksesuarları
Metropolitenin yeni rəisi kimdir?
Məşhur Müğənni Həbs olundu-SƏBƏB
Qışa hazırlıq
2019-cu ilin ən gözəl dekorasiya nümunələri
Facebook Messenger-dən MÖHTƏŞƏM YENİLİK
Cennifer Lopezin 10 illik sevgilisi öldü-FOTO
Şou ulduzu protein reklamına çəkildi - FOTO
Azərbaycan-Türkiyə hərbi dialoqu başlayır
Yaşlı halını xatırladığımız məşhurların cavanlığı
Şəbəkə sənəti
Pəhriz saxlamadan arıqlamanın 15 yolu
Dəhşətli virus tapıldı: Bu infeksiyaya dözmək daha çətindir-FOTO
Hamilə qadının bətnində 13 uşaq var
Mənzil alan və ya satan insan həyatının bir neçə ilini itirir
Bir həftədə 27 milyon insan izlədi
İstedadı ilə təəccübləndirən makiyaj ustası
Yaşlıların ömrünü uzadan 4 idman hərəkəti
Həyatda özgəsinin,qəlbimdə sənin oldum
Qadın.Netlə birlikdə hamiləlik (39-cu həftə)
Məşhur qadının məzarı tapıldı
İrina Şeykdən fərqli FOTO
Bir-birinə oxşayan 3 xəstəlik
İşçiyə az maaş verənlərin nəzərinə!
Saç tökülməsinə qarşı 3 bitki mənşəli həll
Avstraliyanın fərqli dünya olduğunu göstərən xüsusiyyətlər
Dəri ağardan təbii maskalar
Azərbaycanda daha 41 nəfər koronavirusdan öldü: 4273 yeni yoluxma
Payızda əkib, qışda satırlar - Qarpız 3, yemiş isə 4 manata təklif edilir
Fransız rəssamın dadlı dizaynları
Fərqli və gözəl yeni il ağacları
Gözlənilməz imici ilə hər kəsi təəccübləndirdi
Saçları rəsmlərdəki kimi boyadı
Hər il 300 ton qızıl zibilliyə atılır
BMW yeniliyi göstərdi
Azərbaycanda güclü zəlzələ olacaq?
Bəhram Bağırzadəyə təcili ağ ciyər köçürülməlidir - HƏKİM
Duyğuların qoxusu
Ağız suyunun axması
Maraqlı və gülməli hamam əşyaları
COVID-19-un şiddətli keçməsinin səbəbləri
Dünyanın ən böyük yaddaş kartı o olacaq
76 mindən çox şagird imtahan verəcək
Göyəm salatı (foto resept)
Noxud şorbası (foto resept)
Pnar Altuğ 13 sonra ETİRAF etdi
Dəbdən düşməyən rəng
- ŞƏRHLƏR