Ailədə istedadlı uşağın olması ailədən uşağa qarşı diqqət və qayğı tələb edir.Ona görə də ailədə,uşaq bağçasında həmin uşağa diqqətlə yanaşılmalı,onda kollektivçilik təlabatlarının formalaşmasına da üstünlük verilməlidir.Hər bir uşağın özünəməxsus qabiliyyəti var.Bəzi uşaqlarda bütün qabiliyyətlərin hamısı yüksək səviyyədə inkişaf edir.Çox az uşaqlarda qabiliyyət aşağı səviyyədə olur.Əksər uşaqlarda isə qabiliyyət orta səviyyədə bir-iki qabiliyyət isə zəif inkişaf etmiş olur.Görkəmli psixoloq alim QARDNERE görə heç bir qabiliyyət təcrid olunmuş formada mövcud deyil.Qabiliyyət qarşılıqlı əlaqədə fəaliyyət göstərir.Alimin fikrincə hər bir şəxsi ruhlandırdıqda,ona düzgün təlimatlar verdikdə onda səkkiz qabiliyyəti lazımınca inkişaf etdirmək olar.8 qabiliyyət aşağıdakılardır:
1.Verbal qabiliyyət-adları,yerləri asanlıqla yadında saxlayır,yaxşı lüğətə malikdir,asanlıqla yeni dil öyrənə bilir,dil bacarıqları haqqıda söhbət edə bilir,dilin funksiyalarını başa düşür,sözlərlə zəngin oyunları sevir,oxumağı xoşlayır,yazmağı sevir,çoxlu sual verir,danışmağı xoşlayır.
2.Məntiqi riyazi qabiliyyət-bulmacaları həll etməyi xoşlayır,rəqəmlərlə oynayır,əşyaları qruplaşdırmağı xoşlayır,işlərin necə getdiyini bilmək istəyir,qaydalı fəaliyyət yönümlüdür,əşyaları toplamağı sevir,riyaziyyatı sevir,problemə yanaşmağı xoşlayır.
3.Bədən qabiliyyəti-bədən dilini oxuyur,predmetləri asanlıqla manipulyasiya edə bilir,əl.göz kordinasiyasına malikdir,problemi icra etməklə həll edə bilir,yaxşı ritm hissinə malikdir,yaxşı müvazinət hissənə malikdir,hərəkətləri qrasiyalıdır,fikirlərini jestlər vasitəsilə çatdıra bilir,sənətkarlıq qabili
4.Vizual fəza qabiliyyəti-xəritələri şərh edə bilir,yerləri təsvirə və şəkillərə əsasən yadda saxlayır,mexaniki şekildə bacarıqlıdır,əşyaları yaxşı təsəvvür edir,şəkil çəkməyi xoşlayır,əşyaları quraşdırmağı xoşlayır,mexaniki olaraq cızma-qara etməyi xoşlayır,detallarıasanlıqla duyur.
5.Musiqili ritmik qabiliyyət-tıqqıltını duyur,melodiya ahəngini yadında saxlayır,musiqini xoşlayır,səsi hiss edir,səslərə qarşı həssasdır,musiqini dodaqaltı mızıldayır,ritmlə tərpənir,səsləri bir-birindən ayırır,ritmlə hərəkət edir.
6.Şəxsiyyətlərarası qabiliyyət-həmyaşıdları tərəfindən sevilir,yaxşı əlaqə qurur,başqalarının hisslərinə şərik olur,liderlik bacarığını nümayiş etdirir,insanları yaxşıbaşa düşür,başqaları üçün yaxşı məsləhətçi rolunu oynayır.
7.Şəxsiyyət daxili qabiliyyət-hisslərini bildirə bilir,güclü və zəif cəhətlərindən xəbərdardır,öz maraq məqsədlərini güdür,orijinal olmağı sevir,qarşısına müvafiq məqsədlər qoyur,ambisiya uğrunda çalışır,özünü yaxşı başa düşür,öz bacarıqlarına inanır.
8.Naturalistik qabiliyyət-təbiət hadisələrini dərk edir,quşları seyr etməyi xoşlayır,ağacları öyrənməyi xoşlayır,həşaratları toplamağı xoşlayır,həvəskar astranomdur,açıq havada işləməyi xoşlayır,heyvan saxlayır,bitki yetişdirir.
XƏBƏR LENTİ
- ŞƏRHLƏR