Bu məqalədə sizin diqqətinizi rus dilini öyrənməyinizlə əlaqədar olaraq, bəzi mühüm məsələlərə cəlb etmək istəyirəm.
Birincisi, bəzən СЊ və СЉ hərflərini düzgün işlətmir və həmin hərflərin olduğu sözləri düzgün tələffüz etmirlər.
Məsələn: шью yerinə шиу (bəzən də шииу), съел əvəzinə sel və ya, siyРµl, syРµl işlədirlər və s.
Ikincisi, sözlərin hansında СЊ və hansında СЉ yazmaqda çətinlik çəkirlər.
Misal üçün, подъезд sözünü подезд, подииезд kimi yazırlar.
Üçüncüsü, sonu СЊ, ilə bitən isimlərin bir qismi kişi cinsinə, digərləri isə qadın cinsinə aid olduğu üçün həmin isimlərin cümlədəki başqa sözlərlə uzlaşmasında səhvə yol verirlər.
Məsələn, день kişi cinsə aid olduğu halda, тень sözü qadın cinsli isimdir. Теплый день—düzgündür, lakin пробежал тень desək və yazsaq səhvə yol vermiş olarıq. Пробежала тень deyilməli və yazılmalıdır. Bu qayda РєРѕРЅСЊ (kişi cinsi), лошадь (qadın cinsi) isimlərinə də aiddir. Dördüncüsü, fel formalarında СЊ müxtəlif hallarda yazılır. Misal üçün: РћРЅ трудится.—Ему надо трудиться.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz məsələlərlə əlaqədar olaraq aşağıdakıları bilmək lazımdır:
1. Əgər СЊ səsi saitlə samit səs arasında tələffüz edilirsə (məsələn: şyu, syel, muravyi), bu halda yazıda hər üç səsin birləşməsi xüsusi qayda ilə təsvir olunur: samit hərfdən sonra Рµ, С‘, СЋ, СЏ, Рё-dən əvvəl СЊ və ya СЉ yazılır. Onlar da (yəni СЊ və СЉ) bölüşdürücü işarələr (hərflər) (разделительные) adlanır. СЉ hərfi, Рµ, С‘, СЋ, СЏ-dan əvvəl iki halda yazılır: a) sonu samit səslə bitən pristavkaların (sözönlərin) axırında: подъем, предъюбилейный, объявление, подъезд; b) РґРІСѓС…, трех, четырех saylarından düzəlmiş mürəkkəb sözlərdə: двухъярусный və s.
2. Sozün qalan hissəsində СЊ, Рµ, С‘, СЋ, СЏ və habelə Рё hərflərin-dən əvvəl yazılır. Məsələn: шьёт, обезьяна, РІРѕСЂРѕР±СЊРё, вышьёт. Başqa dillərdən alınma sözlərin əvvəlində və axırında saitdən sonra Рє (СЏ) əvəzinə СЊСЋ yazılır: РіРѕСЂ. РќСЊСЋ-Йорк, Рµ (С‘) əvəzinə isə alınma sozlərin çoxunda СЊo yazılır: батальон, бульон, медальон və s. Ay adlarından düzəlmiş aşağıdakı sifətlərdə СЃРє suffiksindən qabaq da СЊ (РјСЏРіРєРёР№ знак) yazılır: (сентябрьский, РЅРѕСЏР±СЂСЊСЃРєРёР№, декабрьский, РёСЋРЅСЊСЃРєРёР№, июльский, февральский, апрельский, habelə деньской (день—деньской—bütün günü), январский sözü СЊ-sız yazılır.
Felin məsdər forması (инфинитив) əksər hallarda СЊ-la bitir; читать, беречь, течь, рассказать, уважать, рисовать, одеваться və s. Saitlərdən sonra qayıdış fellərində СЊ yazılır: одевать, радуюсь və s. Indiki və sadə gələcək zamanın ikinci şəxsin təki də СЊ-la yazılır: рассказываешь, читаешь, напишешь, принесешь və s. Felin üçüncü şəxsinin təki və cəmi qalın tələffüz olunur və СЊ-sız yazılır.
Məsələn: РђСЂР·Сѓ читает Рё смотрит. Полад умывается. Lakin məsdər formanı felin üçüncü şəxsindən fərqləndirmək lazımdır. Fel məsdər formada что делать? və что сделать? suallarına cavab olur və СЊ-la yazılır.
Müqayisə edək: Расим трудится Рё Расиму надо трудиться. РћРЅ пишет Рё Ему надо писать və s. Fel üçüncü şəxsdə что делает? və что сделает? suallarına cavab verir, özü də СЊ-sız yazılır. Əgər felin əmr forması samit səslə bitərsə bu samitdən sonra СЊ yazılır: РєРёРЅСЊ, киньте (at, tulla, atın, tullayın), Р±СЂРѕСЃСЊ, бросьте və s.
Bənzər xəbərlər...

XƏBƏR LENTİ
Qadınlar haqqında deyilmiş aforizmlər (3)
Yeyilən su-unikal ideya
Bölgə yazarları həyəcan təbili çalırlar
Pandemiya yalnız bu iki ehtimalın gerçəkləşməsilə bitəcək - Mütəxəssis
Balqabaqlı zapekanka (foto resept)
İki nazirliyin 30 əməkdaşı işdən çıxarıldı
Heyva mürəbbəsi (foto resept)
Sabahın HAVAsı
Şaftalının faydaları
"Bakı Telefon Rabitə" hüquqi formasını dəyişdi
Çin qüdrətini lap artırır
Məşhur bloger dolğu etdirdi eybəcər oldu-FOTO
Müəllimlər üçün sınaq imtahanları keçiriləcək
Uşaqlara kitab oxumağı sevdirmək üçün 7 qayda
Nazirlik hərəkətə keçdi
Dəbli kişi ayaqqabıları
Qarabağ"ın matçı canlı yayımlanmaya bilər
Hava haqqında
Dəriyə parlaqlıq verən maskalar
Qar və buz festivalı
Azərbaycan Silahlı Qüvvələri onlardan xilas olur
İçi doldurulmuş kartof (foto resept)
Facebook birbaşa xəbər yayacaq
Yay geyim nümunələri
Ramazanın 7-ci günün duası
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-2 Oktyabr
Jurnalistin ölümünə prezidentdən reaksiya
Putin Ərdoğanı nüvə silahı ilə hədələdi
İki gün toz-duman olacaq
Hava necə olacaq?
“Qarabağ”da şok itki
Metro stansiyasının gözəl dizaynı
İŞİD Türkiyəyə müharibə elan etdi
"Dondurma" effektli yazı hazırlamaq
Dərinizi bahara hazırlayın
Məşhur aktrisa bostanda pomidor əkdi-FOTO
Bananın zərərləri
Hind üsulu ilə baş masajı (I hissə)
Azərbaycan Ukraynaya əsgər göndərir
Əlilləri sevindirəcək xəbər
Günün qoroskopu:Aktiv olun!
Geri dönmək istəməyən məcburi köçkünlərin NƏZƏRİNƏ
Eksklüziv Porsche 911 Turbo S
İnsanların ən çox gördüyü 5 yuxu
Sumaqlı ciyər (foto resept)
Hülya Avşardan yeni çimərlik FOTOsu
Azərbaycan əhalisinin sayı AÇIQLANDI
Çağatayı Pablo Eskobara bənzətdilər
Firuzə daşı
Hava haqqında - 07.02.2014

- ŞƏRHLƏR