Bu məqalədə sizin diqqətinizi rus dilini öyrənməyinizlə əlaqədar olaraq, bəzi mühüm məsələlərə cəlb etmək istəyirəm.
Birincisi, bəzən СЊ və СЉ hərflərini düzgün işlətmir və həmin hərflərin olduğu sözləri düzgün tələffüz etmirlər.
Məsələn: шью yerinə шиу (bəzən də шииу), съел əvəzinə sel və ya, siyРµl, syРµl işlədirlər və s.
Ikincisi, sözlərin hansında СЊ və hansında СЉ yazmaqda çətinlik çəkirlər.
Misal üçün, подъезд sözünü подезд, подииезд kimi yazırlar.
Üçüncüsü, sonu СЊ, ilə bitən isimlərin bir qismi kişi cinsinə, digərləri isə qadın cinsinə aid olduğu üçün həmin isimlərin cümlədəki başqa sözlərlə uzlaşmasında səhvə yol verirlər.
Məsələn, день kişi cinsə aid olduğu halda, тень sözü qadın cinsli isimdir. Теплый день—düzgündür, lakin пробежал тень desək və yazsaq səhvə yol vermiş olarıq. Пробежала тень deyilməli və yazılmalıdır. Bu qayda РєРѕРЅСЊ (kişi cinsi), лошадь (qadın cinsi) isimlərinə də aiddir. Dördüncüsü, fel formalarında СЊ müxtəlif hallarda yazılır. Misal üçün: РћРЅ трудится.—Ему надо трудиться.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz məsələlərlə əlaqədar olaraq aşağıdakıları bilmək lazımdır:
1. Əgər СЊ səsi saitlə samit səs arasında tələffüz edilirsə (məsələn: şyu, syel, muravyi), bu halda yazıda hər üç səsin birləşməsi xüsusi qayda ilə təsvir olunur: samit hərfdən sonra Рµ, С‘, СЋ, СЏ, Рё-dən əvvəl СЊ və ya СЉ yazılır. Onlar da (yəni СЊ və СЉ) bölüşdürücü işarələr (hərflər) (разделительные) adlanır. СЉ hərfi, Рµ, С‘, СЋ, СЏ-dan əvvəl iki halda yazılır: a) sonu samit səslə bitən pristavkaların (sözönlərin) axırında: подъем, предъюбилейный, объявление, подъезд; b) РґРІСѓС…, трех, четырех saylarından düzəlmiş mürəkkəb sözlərdə: двухъярусный və s.
2. Sozün qalan hissəsində СЊ, Рµ, С‘, СЋ, СЏ və habelə Рё hərflərin-dən əvvəl yazılır. Məsələn: шьёт, обезьяна, РІРѕСЂРѕР±СЊРё, вышьёт. Başqa dillərdən alınma sözlərin əvvəlində və axırında saitdən sonra Рє (СЏ) əvəzinə СЊСЋ yazılır: РіРѕСЂ. РќСЊСЋ-Йорк, Рµ (С‘) əvəzinə isə alınma sozlərin çoxunda СЊo yazılır: батальон, бульон, медальон və s. Ay adlarından düzəlmiş aşağıdakı sifətlərdə СЃРє suffiksindən qabaq da СЊ (РјСЏРіРєРёР№ знак) yazılır: (сентябрьский, РЅРѕСЏР±СЂСЊСЃРєРёР№, декабрьский, РёСЋРЅСЊСЃРєРёР№, июльский, февральский, апрельский, habelə деньской (день—деньской—bütün günü), январский sözü СЊ-sız yazılır.
Felin məsdər forması (инфинитив) əksər hallarda СЊ-la bitir; читать, беречь, течь, рассказать, уважать, рисовать, одеваться və s. Saitlərdən sonra qayıdış fellərində СЊ yazılır: одевать, радуюсь və s. Indiki və sadə gələcək zamanın ikinci şəxsin təki də СЊ-la yazılır: рассказываешь, читаешь, напишешь, принесешь və s. Felin üçüncü şəxsinin təki və cəmi qalın tələffüz olunur və СЊ-sız yazılır.
Məsələn: РђСЂР·Сѓ читает Рё смотрит. Полад умывается. Lakin məsdər formanı felin üçüncü şəxsindən fərqləndirmək lazımdır. Fel məsdər formada что делать? və что сделать? suallarına cavab olur və СЊ-la yazılır.
Müqayisə edək: Расим трудится Рё Расиму надо трудиться. РћРЅ пишет Рё Ему надо писать və s. Fel üçüncü şəxsdə что делает? və что сделает? suallarına cavab verir, özü də СЊ-sız yazılır. Əgər felin əmr forması samit səslə bitərsə bu samitdən sonra СЊ yazılır: РєРёРЅСЊ, киньте (at, tulla, atın, tullayın), Р±СЂРѕСЃСЊ, бросьте və s.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
"Qalatasaray"dan biabırçı məğlubiyyət
Kim Çen In yeni nüvə silahını sınaqdan keçirmək niyətindədir
İaşə obyektlərində sanitar qovşaqlardan istifadə qadağan olunacaq? - AÇIQLAMA
Pensiyalarla bağlı yenilik
Motsart dinləyən körpələr kökəlir
Balaca mələklərimiz üçün...
Münasibətinizin hansı dönəmini yaşayırsınız?
Avropaya vizasız gedəcəyik: az qaldı
İnsanları ölümdən o qurtaracaq?
Almaniyadan şok islam qərarı
Müğənni beynini və səsini 10 milyona sığortalamaq istəyir
Çaydan dəstləri
HAVA necə olacaq?- 21 fevral
Beren Saat yeni layihə ilə hər kəsi sevindirdi-FOTO
Günün qoroskopu: təmkinli, amma əzmkar və qətiyyətli olun
Daryna Kossarın sənət əsərləri
İl ərzində yeməyə cəmi 2 dollar xərcləyib - FOTO
Alimlərdən dəhşətli virusla bağlı AÇIQLAMA
Bir yerdə idman edək-5
190 manatlıq birdəfəlik ödəmənin veriləcəyi yerlərin SİYAHISI
İtaliya nəşri Füzulidən reprotaj hazırladı - VİDEO
Lenini diriltmək istədi: “Qalx, qalx...” – Qızıl Meydanda qəribə olay
Bir günə 20 min artdı - Əcnəbilərin “Qarabağ” marağı...
Məşhur brendlərin uşaq kolleksiyası
Arıqlamaq istəyən xanımlar üçün
Çay sevənlər üçün YENİLİK
Dünya şöhrətli aktrisa vəfat etdi
Uşağımızın oyuncaqları
Facebook-da daha bir yenilik
Şahzadə Diananın üzüyü ikinci gəlini Megana verilib-FOTO
400 milyon "Facebook" istifadəçisinin telefon nömrəsi internetə sızdı
İtaliya mətbəxindən "Şokoladlı Tiramisu" (foto resept)
Can Yamanla Demet münasibətlərini gizlədə bilmədilər-FOTO
İnfeksiya yığan "tozsoran"
Günün ulduz falı
Leyla Əliyeva körpələrlə görüşdü
Heyvanlar haqqında maraqlı məlumatlar
Şəki kəndlərinin içməli su təchizatı yaxşılaşdırılır
"Pensiyalar artacaq" - Nazir
Pritçalar (son)
Müdafiə Nazirliyi: “Düşmən Ağbəndi atəşə tutur”
2018-ci ilin saç düzümləri (FOTO)
Dənizlinin “Xəzər Lənkəran”dakı yeni qaydaları
Öyrəndiklərinizi rejimli şəkildə təkrar edirsinizmi?
7 milyona malikanə aldılar - FOTO
Kökəlmək istəyən xanımlara
Qüsurları ilə mükəmməl görünən modellər
Məhz təhsil üçün
Saç çubuqları
Əlilliyi olan şəxslərin NƏZƏRİNƏ
- ŞƏRHLƏR