Bu məqalədə sizin diqqətinizi rus dilini öyrənməyinizlə əlaqədar olaraq, bəzi mühüm məsələlərə cəlb etmək istəyirəm.
Birincisi, bəzən СЊ və СЉ hərflərini düzgün işlətmir və həmin hərflərin olduğu sözləri düzgün tələffüz etmirlər.
Məsələn: шью yerinə шиу (bəzən də шииу), съел əvəzinə sel və ya, siyРµl, syРµl işlədirlər və s.
Ikincisi, sözlərin hansında СЊ və hansında СЉ yazmaqda çətinlik çəkirlər.
Misal üçün, подъезд sözünü подезд, подииезд kimi yazırlar.
Üçüncüsü, sonu СЊ, ilə bitən isimlərin bir qismi kişi cinsinə, digərləri isə qadın cinsinə aid olduğu üçün həmin isimlərin cümlədəki başqa sözlərlə uzlaşmasında səhvə yol verirlər.
Məsələn, день kişi cinsə aid olduğu halda, тень sözü qadın cinsli isimdir. Теплый день—düzgündür, lakin пробежал тень desək və yazsaq səhvə yol vermiş olarıq. Пробежала тень deyilməli və yazılmalıdır. Bu qayda РєРѕРЅСЊ (kişi cinsi), лошадь (qadın cinsi) isimlərinə də aiddir. Dördüncüsü, fel formalarında СЊ müxtəlif hallarda yazılır. Misal üçün: РћРЅ трудится.—Ему надо трудиться.
Yuxarıda qeyd etdiyimiz məsələlərlə əlaqədar olaraq aşağıdakıları bilmək lazımdır:
1. Əgər СЊ səsi saitlə samit səs arasında tələffüz edilirsə (məsələn: şyu, syel, muravyi), bu halda yazıda hər üç səsin birləşməsi xüsusi qayda ilə təsvir olunur: samit hərfdən sonra Рµ, С‘, СЋ, СЏ, Рё-dən əvvəl СЊ və ya СЉ yazılır. Onlar da (yəni СЊ və СЉ) bölüşdürücü işarələr (hərflər) (разделительные) adlanır. СЉ hərfi, Рµ, С‘, СЋ, СЏ-dan əvvəl iki halda yazılır: a) sonu samit səslə bitən pristavkaların (sözönlərin) axırında: подъем, предъюбилейный, объявление, подъезд; b) РґРІСѓС…, трех, четырех saylarından düzəlmiş mürəkkəb sözlərdə: двухъярусный və s.
2. Sozün qalan hissəsində СЊ, Рµ, С‘, СЋ, СЏ və habelə Рё hərflərin-dən əvvəl yazılır. Məsələn: шьёт, обезьяна, РІРѕСЂРѕР±СЊРё, вышьёт. Başqa dillərdən alınma sözlərin əvvəlində və axırında saitdən sonra Рє (СЏ) əvəzinə СЊСЋ yazılır: РіРѕСЂ. РќСЊСЋ-Йорк, Рµ (С‘) əvəzinə isə alınma sozlərin çoxunda СЊo yazılır: батальон, бульон, медальон və s. Ay adlarından düzəlmiş aşağıdakı sifətlərdə СЃРє suffiksindən qabaq da СЊ (РјСЏРіРєРёР№ знак) yazılır: (сентябрьский, РЅРѕСЏР±СЂСЊСЃРєРёР№, декабрьский, РёСЋРЅСЊСЃРєРёР№, июльский, февральский, апрельский, habelə деньской (день—деньской—bütün günü), январский sözü СЊ-sız yazılır.
Felin məsdər forması (инфинитив) əksər hallarda СЊ-la bitir; читать, беречь, течь, рассказать, уважать, рисовать, одеваться və s. Saitlərdən sonra qayıdış fellərində СЊ yazılır: одевать, радуюсь və s. Indiki və sadə gələcək zamanın ikinci şəxsin təki də СЊ-la yazılır: рассказываешь, читаешь, напишешь, принесешь və s. Felin üçüncü şəxsinin təki və cəmi qalın tələffüz olunur və СЊ-sız yazılır.
Məsələn: РђСЂР·Сѓ читает Рё смотрит. Полад умывается. Lakin məsdər formanı felin üçüncü şəxsindən fərqləndirmək lazımdır. Fel məsdər formada что делать? və что сделать? suallarına cavab olur və СЊ-la yazılır.
Müqayisə edək: Расим трудится Рё Расиму надо трудиться. РћРЅ пишет Рё Ему надо писать və s. Fel üçüncü şəxsdə что делает? və что сделает? suallarına cavab verir, özü də СЊ-sız yazılır. Əgər felin əmr forması samit səslə bitərsə bu samitdən sonra СЊ yazılır: РєРёРЅСЊ, киньте (at, tulla, atın, tullayın), Р±СЂРѕСЃСЊ, бросьте və s.
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Yuxudan vaxtında oyanmaq üçün nə edək?
Ali məktəblərə qəbulun KEÇİD BALLARI AÇIQLANDI
İdmançımız Azərbaycana DÇ-nin qızıl medalını qazandırdı! - YENİLƏNİB
İzləyiciləri Fahriye Evceni lağa qoydular-FOTO
Paşinyandan növbəti etiraflar: “Bu, bizim üçün böyük uğursuzluq, fəlakət və matəmdir...”
Smartfonun bu ziyanı ağlınıza gəlməzdi
BAFTA: ən yaxşı filmlər və aktyorlar seçildilər -FOTO
Miqrenə çarə mətbəxdə
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-10 Oktyabr
Obama: “Müsəlmanların tərəfini saxlamıram, sadəcə...”
Dəyişiklik üçün 30 min xərclədi-FOTO
Ev dekorasiyasında öz tərzinizi yaratmağın yolları
Hörmə bulkular (foto resept)
Çəki azaltma və sağlam yaşamaq üçün 4 tövsiyə
Atəşkəs rejimi 13 dəfə pozuldu
Darçınlı, qozlu piroq (foto resept)
Ayrılığa bir gün qaldı...
TƏBİB-dən ölkəyə koronavirus peyvəndinin gətirilməsi ilə bağlı AÇIQLAMA
Məşhur aktyorun üçüncü övladı doğuldu-FOTO
Kimsəsiz ana və onun 3 yaşlı uşağı
Emin Əmrullayev özəl təhsil müəssisələrinin tədris ilinə hazırlığı ilə maraqlanıb.
Dünyanın ən uzun qadını
Aşura günü Bakıda hərəkət məhdudlaşdırılacaq
ABŞ Serjdən girovları istəyir
Qurdlar bağırsaq vadisində
Stresin sonsuzluq müalicəsinə təsiri
Evinizin uğurlu olması üçün, yaxşı iş tapmaq üçün... - Vanqadan məsləhətlər
Bitkilər və təbabət
Meg Ryan yenə uğursuz əməliyyat etdirdi-FOTO
Ayaqaltı modelləri
Baydenin prezidentliyinin ilk yüz gün üçün planları: İlk növbədə miqrantlara vətəndaşlıq vəd edir
Ermənistan ekoloji terrorla məşğuldur – VİDEO
Sobada pendirli ət (foto-resept)
Galaxy S4 smartfonunun zərif variantı
Ev dustaqlığında saxlanılan İran müxalifətinin lideri şəxsi evinə köçürülüb
2016-ya damğa vuracaq hadisələr - PROQNOZ
Balıq kotleti (foto resept)
Saytların sayı hesablandı
Qarpız damarları aterosklerozdan qoruyur
Ən gözəl qarderoblar
Azərbaycan Zod qızıl yatağı ilə bağlı araşdırmalara başlayır - RƏSMİ AÇIQLAMA + VİDEO
Xəbəriniz olsun!
Azərbaycanın milli təamları Bolqarıstanda
"Vətənpərvər insanlar ölmürlər"
Azərbaycanda koronavirusa yoluxma sayı 200-dən aşağı düşdü
Hansı sulara üstünlük verək?
101 yaşlı nənədən uzunömürlülük sirri: "Çörək yeməyin"
İcra hakimiyyətləri ləğv olunacaqmı?
Android maşınlar üçün də proqram hazırlayır
Maykl Ceksonun əlcəyi hərracda bu qiymətə satıldı - FOTO
- ŞƏRHLƏR