M

Maarif - Məlum, məşhur, tanınmış.

Mahfuz - (Ər.) Qorunmuş, gozlədilmiş. Gizlənmiş, saxlanmış.

Mahinur - (Fars.) 1.Ayın nuru (işığı). 2.Ay üzlü gözəl.

Mahir (Mahirə) - (Ər.) Məharətli, hünərli, əlindən iş gələn, bacarıqlı. usta, məharətli, bacarıqlı,bilikli.

Mahizar - (Fars.) İnləyen ay.

Mahizər - (Fars.) Şan, qızıl rəngində ay.

Манур - (Ər.) Qalib.

Mahmud - (Ər.) 1.Həmd olunmuş, məşhur olmuş səna edilmiş, tərifə dəyər, tərifə layiq. Məqam-ı Mahmud:

Hz. Məhəmmədin ən böyük şəfaət məqamı, cənnət. 2. Əbrəhənin Kəbəni yıxmaq üçün gətirdiyi filin adı.

4. Mahmudiyə: - Mahmud dövründə nəşr olunan qızıl pul.

Mahmudə - (Ər.) Mingör otu.

Mahmur (Mahmurə) - (Ər.) 1.Sərxoşluğun verdiyi sərsəmlik. 2.Yuxu basmış, ağırlaşmış, huşsuz göz.

Mahparə - (Fars.) Ay parçası, çox gözəl qadın.

Mahpəri - (Fars.) Ay kimi, pəri kimi gözəl.

Mahru - (Fars.) Ay üzlü, üzü ay kimi olan gözəl.

Mahsun - (Ər.) Gücləndirilmiş, güclü.

Mahrux - Aypara, ay parcası.

Mahtər - (Fars.) Yeni ay, ayça, hilal.

Mahur - (Fars.) 1.Muğamlardan biri. 2.Türk musiqisinin rast pərdəsində qərar tutan bir mövqe. - Kişi və

qadın adı olaraq istifadə edilər.

Maidə - (Ər.) 1.Üzərində yemək olan süfrə. yemək, mərasim. 2.Quran-ı Kərimin 5-ci. surəsinin adı. 3.İsa və

həvarilərinə göydən enən süfrə (Maidə-i Məsih).

Mail (Mailə) - (Ər.) Meyli olan, meyil salan. 1.Bir yana əyilmiş, əyik. üfüqi və şaqulu arasında olan. 2.Həvəsli,

İstəyən, sevən istəkli, qabiliyyətli. tərəfli, içdən istəkli. 3.Xatırladir, bənzər. 4.Tutqun. düşkün.

Mais - Böhtançı, fitnıkar, aravuran.

Maisə - Məğrur, qürurlu.

Maqsud - (Ər.) 1.Yığılmış, toplanmış, əkini biçilmiş, biçilmiş əkin. 2.İstənilən şey, istək, məqsəd, niyyət,

murad. 2.Varılmaq istənilən yer.

42

Maqsum (Maqsumə) - (Ər.) Ayrılmış, bölünmüş. qismət. Ruzi-ı Maqsum; Allah tərəfindən təqdir olunmuş

ruzi.

Maqsur (Maqsurə) - (Ər.) 1.Kəsr olunmuş, qısaldılmış, sıxılmış. 2.Bir şeyə ayrılmış.

Malik - (Ər.) 1. Sahib, bir şeyə sahib olan, bir şeyi olan. mülk, mülkiyyət, sahibkar Malikii'l-Mülk, Allah.

2. Yeddi cəhənnəmin hakimi və qapıçısı olan mələk, cəhənnəmi qoruyan mələk. 3.Əzab mələklərini idarə

edən mələk. 4.İmam Malik - Maliki məzhəbinin qurucusu.

Malikə - (Ər.) (Bax Malik). 1.Mal sahibi olan qadın. 2.Pəri, su pərisi.

Manaf - (Ər.) İca, yuksək.

Maral - (Tür.) 1.Dişi geyik, ceylan, İribuynuzlu yabanı. 2.Gözəl, incə.

Marvan - (Ər.) Qəhvəyi rəng.

Masunə - (Ər.) Əhatə edilmiş, sarılmış, çevrilmiş.

Maşallah - Allahın istədiyi kimi. 2.Afərin, əhsən, Allahın istədiyi kimidir !

Maya - 1.Acıtma, maya. 2.Rüşeym. 3.Dövlət, sərvət, pul.

Mayil - Aşiq

Mayis - Ümidsiz.

Maysarə - Yüngüllük, rahatlıq, komfort.

Mehdi - (Ər.) 1.Özünə rəhbərlik edilən. 2.Allahin idarə etdiyi. 3.Doğru yola gəlmiş, Allah tərəfindən hidayət

verilmiş olan. - Doğru yolu tutan. 4.Şiələrə görə 12 imamın sonu.

Mehman - Qonaq, müsafir.

Mehparə - (Fars.) Ay parçası, çox gözəl.

Mehralı - Mehriban, şən(Yəhudi).

Mehriban - Sədaqətlı, xoşxasiyyət, vəfalı, gülərüzlü.

Məbhur (Məbhurə) - (Ər.) Tənəffüs edən, nəfəs alan, nəfəs darlığına tutulmuş olan.

Məbrur (Məbrurə) - (Ər.) Bəyənilmiş, xeyirli, faydalı.

Məbsud (Məbsudə) - (Ər.) 1.Açılmış, yayılmış. 2.Uzun uzadı izah edilən.

Məbşurə - (Ər.) Üzü ağ, dəbdəbəli gözəl qadın.

Məcid (Məcidə) - (Ər.) Çox ulu, uca, şan və şərəf sahibi, şanlı, qüdrətli, əzəmətli, tanınmış, məşhur, şərəfli.

- Allahın sifətlərindən.

Məciddin - (Ər.) Dinin ululuğu, böyüklüyü.

Məcnun - (Ər.) 1.Cin tutmuş, cinlənmiş. 2.Dəlicə sevən, sevinmiş, sevincli, razı, xoşhal, tutqun. eşqə

mübtəla olan, vurğun. 3.Minnət altında olan. 4.Dəli, divanə. - Leyli və Məcnun hekayəsinin kişi qəhrəmanı.

Mədinə - (Ər.) 1.Ərəbistanda bir şəhər. 2.Müqəddəs, səcdə olunan. 3.Şəhər, qəsəbə. Hz. Peyğəmbərin

qəbirinin olduğu şəhər. Hacıların Məkkədən sonra ziyarət etdikləri şəhər.

Mədəd - Imdad, yardım, kömək.

Məfkurə - (Ər.) İdeal. düzgün seçim.

Məfruz (Məfruzə) - (Ər.) Fərz olunmuş, hesab olunan.

Məftun (Məftunə) - (Ər.) 1.Fitnəyə düşmüş, sihirlənmiş. 2.Könül vermiş,vurğun, heyran olmuş, tutqun.

Məğfirət - (Ər.) Allahın qullarının günahlarını bağışlaması, örtməsi.

43

Məğrub (Məğrubə) - (Ər.) 1.İstənilən, sevilən. 2.Hər kəs tərəfindən sevilib axtarılan.

Məhbub (Məhbubə) - (Ər.) 1.Məhəbbət olunmuş, sevimli, əziz, çox yaxın sevilmiş, sevilən, sevimli.

2. Məhbubi-i Xuda, (Allahın sevgiyi) Hz. Məhəmməd (s.ə.s).

Məhəbbət - (Ər.) 1.Sevgi, sevme, eşq.. 2.Dostluq. dostca çıxış.

Məhəmməd - Agıllı, tərifə layiq.

Məhərrəm - ( Ər.) 1.Haram olunmuş, qadağan edilmiş. 2.Ərəb qəməri təqviminin birinci ayı. (Şıələrin matəm

ayı)

Məhfər - (Fars.) Ay aydınlığı, ay ışığı.

Məhliqə - (Fars.) Ay üzlü gözəl.

Məhru - (Fars.) Ay üzlü gözəl.

Məhsəti - Gözəl, böyük, dahi.

Məxfi - (Ər.) Gizli, sirli.

Məxfuzə - Qorunan.

Məkin (Məkinə) - (Ər.) 1.Yüksək rütbə sahibi. 2.Təmkinli. 2.Nüfuz və iqtidar sahibi. - Hz. Peyğəmbər (s.ə.s)

-in adlarından.

Məknun (Məknunə) - (Ər.) Örtülü, gizli.

Məknuz (Məknuzə) - (Ər.) Basdırılmış. Xəzinəyə qoyulmuş, saxlanmış.

Məqafur - (Ər.) Bağışlanmış.

Məqbul - (Ər.) Qəbul olunmuş, alınmış, alınan. Bəyənilən, xoş qarşılanan, keçərli.

Məqsumə - (Ər.) Günahsız, təhlükəsiz.

Məlahət - (Ər.) Gözəl, gözəllik, üz gözəlliyi., incə, cazibədar.

Mələk - (Ər.) 1.Allahın nurdan yaratdığı varlıqlar. Allahın əmrlərinə tam itaət edən varlıqlar. 2.Həlim, səlim

gözəl xasiyyətli kimsə. 3.Hakim, padşah, mülkədar.

Mələknaz - Mələk və naz sözlərindən birləşmiş uydurma ad.

Mələknur - Mələk və nur sözlərindən birləşmiş uydurma ad.

Mələkpər - (Ər. Fars.) Mələk qanadlı.

Mələkru - (Ər. Fars.) Mələk üzlü.

Mələksima - (Ər. Fars.) Mələk üzlü (simali).

Məlik - (Ər.) 1.Padşah, hakan, hökmdar. 2.Mal sahibi. Məlikşah. 3.Sultan Sencerin atası olan böyük Səlcuqlu

hökmdar. 4.Allahın adlarından.

Məlikə - (Ər.) Qadın hökmdar. Hökmdar arvadı.

Məlnuz (Məlnuzə) - (Ər.) Ola bilsin, gözlənilir.

Məltəm - (Tür.) Yazın nizamlı olaraq qurudan dənizə doğru əsən küləyi,xəfif külək.

Məmdud (Məmdudə) - (Ər.) Uzadılan.

Məmduh (Məmduhə) - (Ər.) Təriflənmiş, təriflənəcək.

Məmməd - Şanlı, şərəfli, tərif olunan.

Məmnun - (Ər.) Etibara layiq olan.

44

Məmnunə - (Ər.) (Bax Məmnun). Sevinmiş, sevincli.

Mənaf - (Ər.) 1.Dağın iti təpəsi. 2.Cahiliyyə dövründə ərəblərin bütü. - Ad olaraq istifadə edilməz.

Mənçur (Mənşurə) - (Ər.) Nəşr olunmuş, paylanmış, yayılmış.

Məngübay - (Tür.) Varlı kimsə.

Mənsur (Mənsurə) - (Ər.) 1. Kömək olunmuş, Allahın köməyi ilə qalib, üstün gəlmiş. 2.Uzaqlaşmış ,ayrı

düşmüş. 3.Unudulmuş. 4.Köhnəlmış. 5.Atılmış, tərk edilmiş. 6.Bir ney növü. 7.Türk musiqisində bir nizam.

Mənzur (Mənzurə) - (Ər.) 1.Baxılan, nəzər olunan, nəzər dəyilmış (olunmuş). 2.Gözdə olan, bəyənilən,

nəzərdə tutulmuş. vəd edilmiş. 3.Nəzər salınan. 4.Məqsəd, niyyət. 5.Fədakar.

Mərcan - Dənizdən çıxarılan tünd - qırmızı rəngli muncuqvarı qadın bəzəyi.

Mərdan - Kişilər, adamlar, insanlar, qəhrəmanlar, igidlər, səxavətlilər (cəm halında).

Mərifət - (Ər.) 1.Hər kəsin edə bilmədiyi ustalıq, hər şeydə görülməyən xüsusiyyət, ustalıqla hazırlanmış olan

şey. 2.Bilmə, biliş, bilik, maarif. 3.Xoşuna gəlməyən hərəkət.

Məruf (Mərufə) - (Ər.) 1.Hər kəs tərəfindən bilinən tanınmış, müəyyən, məşhur. 2.Şəriətin əmr etdiyi, uyğun

gördüyü.

Məryəm -1.Üstün, bakirə. 2. İsa peyğəmbərin anasının adı.

Mərziyə - Məmnun edən, xoşagələn.

Məsud - Xoşbəxt, bəxtəvər.

Məsum - (Ər.) 1.Günahsız,qəbahətsiz,günahsız,ismət sahibi. 2.Saf, təmiz..3.İmam-ı Rəbbaninin oğlu.

Məsumə - (Ər.) 1.İmamıyə məzhəbində günahsız sayılan əhli-beyt mənsubu. 2.Pak, təmiz, günahsız.

Məsun (Məsunə) - (Ər.) Qorunmuş, qorunan.

Mənsur (Mənsurə) - (Ər.) 1.Saçılmış, dağılmış. 2.Ölçüsüz, mənzum olmayan söz.

Mərcan - (Ər.) Mərcanlar sinifindən olub qayalıq yerlərdə koloniya meydana gətirərək yaşayan, skeleti

qırmızı rəngli dəniz heyvanı. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.

Mərdan - (Fars.) Mərdlər, insanlar, kişilər, igidlər.

Məryəm - (İbr.) 1.Abid, ibadətə düşkün insan. 2.Hz. İsanın anası.

Məsnəvi - (Ər.) 1."Verən", - ikinci doğulmuş oğlan uşağına belə ad verirdilər. 2. Hər beyti ayrı qafiyəli bir

divan ədəbiyyatında nəzm biçimi.

Məsrur (Məsrur) - (Ər.) Sevincli, məmnun, sevinmiş məramına çatmış. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə

edilir.

Məsud (Məsudə) - (Ər.) Səadətlə, bəxtli, bəxtiyar, müqəddəs.

Məşədi - Ziyarətgah, Məşhədi ziyarət edən..

Məşuq (Məşuqə) - (Ər.) Sevilen, sevilmiş.

Mətanət - Dayanıqlılıq, möhkəmlık, mətinlik, sabitlik.

Məthiyyə - (Ər.) Birini tərifləmək məqsədilə yazılmış əsər, qayda.

Mətin - Güclü, möhkəm, dözümlü.

Mətləb - Məlum olmayan, axtarışda olan.

Mətn - (Ər.) 1.Mətanətli, möhkəm, davamlı. 2.Özü, sözü doğru, etimad edilə. Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) -in

adlarından.

45

Məvhibə - (Ər.) Vergi, ehsan, hədiyyə.

Məzahir - 1.Bir çeyin zahir olduğu yerlər və şəxslər. 2.Çatma nail olma.

Məzhər - (Ər.) 1.Bir şeyin göründüyü, ortaya çıxdığı yer, görünmək. 2.Nail olmaq, şərəflənmə.

Mikail - (Ər.) Dörd böyük mələkdən biri.

Mikayıl - Əsli "Mikael"dir. Yaxveyə (qədim yəhudi allahına) bərabər olan, tanrıya müqabil olan. Dini rəvayətə

görə dört mələkdən biri-canlıların ruzisini təmin edən mələyin adıdır. 2.Allaha bənzər, Allah kimi.

Mina - İncə naxış.

Minay - (Tür.) Min dənə ay, çox qüvvətli işıq.

Mingül - Min dənə gül.

Minira - Cavanlar.

Minnaz - (Tür.) 1.Nazlı. 2.Cilvəli. 3.Allaha yalvaran.

Minnur - (Tür.) 1.Nurla qaynamış. 2.Min dənə nur.

Minulla - (Tür. Ər.) Xallı insan.

Miralim - (Ər. Fars) Alim çar.

Miran - (Fars.) Bəylər.

Miray - (Fars.) Ayın ilk günləri.

Mirayaz - (Ər. Fars) Kömək edən.

Mircan - (Fars.) Canın içi.

Mirəli - (Ər. Fars) Böyük çar.

Miri - Başçı, rəhbər.

Mirnur - (Fars.) (Bax. Mircan).

Mirvari - Mirvari, bəzək daşı.

Mirzə - 1.Savadlı,oxumuş. 2.Yazı-pozu ilə məşğul olan,katib. 3.Şəxs adından sonra şahzadəlikz - əvvəl isə

rütbə.

Mirzəli - ( Bax Mİrzə - Bax Əli ).

Misir - Xoşbəxtlik, səadət.

Möhlət - Vaxt vermə.

Möhsün - Comərd, xeyirxah.

Mömin (Möminə) - (Ər.) İman etmiş, İslam dininə inanmış, müsəlman.

Рњövlud - (Ər.) Doğulmuş.

Рњövludə - (Ər.) Doğulmuş qız uşağı.

Mövsüm - Fəsil.

Mufid (Mufidə) - Faydalı, xeyirli.

Muhiddin - İnamı dirildən (canlandıran), inam verən.

Muxlis - (Ər.) Əsl dost.

Muxtar - (Ər.) 1.Ağsaqqal qəbul edilmiş, seçilmiş, seçmə. Hərəkətində sərbəst olan, istədiyi kimi davranan,

istədiyini edən. 2.Kənd və ya məhəllə işlərinə baxmaq üzrə xalqın seçdiyi şəxs. Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) -in

adlarından.

46

Munir (Munirə) - (Ər.) Parıldayan, parlaq, işıqsaçan.

Munis (Munisə) - (Ər.) Dost. mehriban, istiqanlı. cana yaxın, sevimli. İnsandan qaçmayan. alışılmış.

əhliləşmiş, ünsiyyətli.

Murad - Dilək, istək, arzu, məram.

Murən - Təmiz, pak.

Musa - 1.Misir dilindəki "məsu" sözündəndir, uşaq, bala deməkdir. 2.Möcüzə göstərən. 3.Peyğəmbər adı.

Mustafa - (Ər.) Seçilmiş. 1.Təmizlənmiş,seçilmiş. 2.Hz. Peygəmbərin adlarından. 3.Sad Surəsi 47. Ayədə

geçir.

Mustafir - (Ər.) Gülümsəyən.

Muşirə - Məsləhət görən.

Mübarək - (Ər.) 1.Bərəkətli, feyzli, uğurlu, xeyirli, müqəddəs, xoşbəxt. 2.Bəyənilən, sevilən, qızları çaşdıran

kimsə. 3.Bir şey haqqında müqavilə.

Mübariz - 1.Mubarizə aparan. 2.Bir çeyə nail olmaq üçün cəhd edən.

Mücahiddin - (Ər.) Din döyüşçüsü, İslam əsgəri.

Mücəddət - (Ər.) Yeni, hələ istifadə edilməmiş.

Müxənnəd - Qılınc.

Müxlis - (Ər.) 1.Xalis, qatqısız. 2.Dostluğu, səmimiliyi və hər halı içdən könüldən gələn.

Mükafat - (Ər.) Ödül, mükafat, şərəfləndirmə,dəyərləndirici, sevindirici davranış.

Mükərrəm - (Ər.) Möhtərəm, mötəbər. əziz, cənab, hörmətli sayılan, şərəfli, hörmətə çatmış. - Kişi və qadın

adı olaraq istifadə edilir.

Mülayim - (Ər.) 1.Uyğun, müvafiq. 2.Yumşaq xasiyyətli, xoş davranışlı kimsə, çoxluğa olmayan.

Mümtaz - (Ər.) 1.İmtiyaz tanınmış, ayrı tutulmuş, üstün tutulmuş. 2.Seçmə.

Münəvvər - (Ər.) Nurlandırılmış, işıqlandırılmış, işıqlı. aydın. nur.

Münir (Münirə) - (Ər.) 1.Nurlandıran, işıq verən, parlaq, ziyalı.

Müntəsir - Qalib, basılmaz.

Mürid - Davamçı, tələbə.

Mürsəl - (Ər.) 1.Göndərilmiş, göndərilən, yollanılmış, elçi, peyğəmbər. şəriət sahibi. 2.Bir yazı stili. 3.Hz.

Peyğəmbərin adlarından.

Mürşid (Mürşidə) - (Ər.) 1.İrşad edən, doğru yolu göstərən rəhbər. 2.Müridlərə rəhbərlik rdən təriqət

başçısı. 3.Təriqət şeyxi. Qəflətdən oyandıran. 4. Mənəvi ata.

Mürüvvət - (Ər.) İnsaniyyət, mərdlik, igidlik. Comərdlik, iyilikseverlik.

Müseyyib - Diqqətsiz etinasız.

Müsəvvər - (Ər.) Ətrafına çəpər,(divar) çəkilmiş, qorunmuş.

Müslim - 1.Müsəlman. 2.Təslim olmuş, Allahın İradəsinə tabe olmuş.

Müşarif - (Ər.) Məşhur, tanınmış.

Müşərrəf - (Ər.) Əziz , hörmətli.

Müşfiq (Müşfiqə) - (Ər.) 1.Şəfqətli, mərhəmətli, ağrıyan, sevən. 2.Məşhur, istedadlı - Kişi və qadın adı

olaraq istifadə edilir.

47

Müştaq - (Ər.) Gözləyən, görəcəyi olan, can atan, çox arzulu, şövqlü, həsrət çəkən, darıxan, ürəkdən arzu

edərək istəyən.

Mütasim - Allaha iman edən.

Mütəllib - (Ər.) Tələb edən, istəyən.

Müvəddət - (Ər.) Sevgi, məhəbbət, dostluq.

Müvəffəq - Müvəffəqiyyət qazanan.

Müyəssər - (Ər.) Asan tapılıb əldə edilən, asan gələn, asanlıqla olan.

Müzəffər - 1.Zəfər çalan,qalibiyyətli. 2.Bir işdə müvəffəq olan. 3. Qalib.

N

Nabat - Yaşıllıq, bitki.

Nabil (Nabilə) - Nəcib, adlı-sanlı, tanınmış.

Nabix - Şanlı, tanınmış,nəcib.

Nabixə - Ağıllı.

Nabiyə - (Ər.) 1.Ulu, şərəfli kimsə. 2.Sonradan şair olan kimsə. 3.Xəbərçi, xəbər verən.

Naciyə - Dinc, təhlükəsiz, rahat.

Nadim - Sah sarayinda sənət işlərinə baxan.

Nadir (Nadirə) - 1.Yeganə,tək. 2.Az ələ düşən, az tapılan. 3.Qəribə, əcaib. 4.Qəribə, əcaib hekayə.

Nadiyə - (Ər.) 1.Qışqırıb çağıran, səslənən. 2.Yığıncaq, məclis.

Nafiq - (Ər.) Xeyir.

Nafilə - (Ər.) 1.Bihudə, hədər, boş yerə, nahaq, işə yaramayan, boş. 2.Artıqdan qılınan namaz və ya tutulan

oruc.

Nafis (Nafisə) - (Ər.) Gözəl, incə.

Nafiz (Nafizə) - (Ər.) 1.Deşən, deşib keçən. içəriyə girən, işləyən. 2.Təsir edən, sözü keçən.

Nagəhan - (Fars.) Qəflətən, birdən-birə.

Nagıi - Saf, pak, təmi.

Nahid - Gənc, yetişmiş.

Nahid (Nahidə) - 1.Venera (Zöhrə) planeti. 2.(Ərəb dilində) Gənc,yeni yetişən qız.

Nahirə - (Ər.) Ayın ilk günü ya da son gecəsi.

Naib - Köməkçi

Naib (Naibə) - (Ər.) 1.Vəkil, birinin yerinə keçən, qazi, vəkili, şəriətə görə hökm edən hakim. 2.Növbə çəkən,

Nail (Nailə) - (Ər.) Muradına çatan, istədiklərinə nail olan, çatmış, ələ keçirən, əldə edən, həyatdan həzz

alan.

Naim - (Ər.) 1.Xoşbəxt, bolluq içində yaşayan, bəxtəvər. 2.Sakit, dinc.

Naimə - (Ər.) Gözəl zərif qadın, nazlı böyüdülmüş qadın.

Nairə - (Ər.) Atəş, alov, istilik. od, şölə.

Naləzən - (Fars.) İnləyən, inildəyən.

Namal - (Tür.) Adın duyulsun, şöhrət qazan.

48

Namdar - (Fars.) Adlı-sanlı, məşhur.

Namiq (Namiqə) - (Ər.) Yazıçı, katib, yazar, qəşəng yazmaq,

Namiyə - (Ər.) Olma, yerdə bitmə, qüvvətli, inkişaf, yetişmə.

Namzəd - 1.Nişanlı,adaxlı. 2.Bir işə ,vəzifəyə təyin edilməsi və ya qəbul edilməsi nəzərdə tutulan adam.

Nardan - Atəş (od), canlılıq.

Nardanə - (Fars.) 1.Nar dənələri. 2.Gözyaşı damlaları.

Nardin - (Fars.) Bir sünbül növü.

Nargül - (Fars.) Atəş rəngində, qırmızı gül.

Narin - (Fars.) İncə, zərif quruluşlu, nəzakətli. Zəif, çəlimsiz.

Nariyə - (Ər.) Odla əlaqədar, cin pəri. - Ad olaraq istifadə edilməz.

Nasix - (Ər.) Məsləhətçi, dost.

Nasim - (Ər.) 1.Həll edən, yoluna qoyan, düzüb-qoşan. 2.Təmiz hava. 3.İlıq külək, zərif.

Nasir - (Ər.) 1.Köməkçi, kömək edən. 2.Yazıçı,ədib.

Nasirə - Qələbəni gətirən, kömək.

Naşir - (Ər.) Nəşr, paylayan, piyada.

Natalya - Mövlud günündə doğulmuş.

Natəvan - Bacariqsiz, taqətsiz, gucsüz, zəif, aciz.

Natiq (Natiqə) - (Ər.) 1.Söyləyən, danışan, nitq söyləyən. çıxış edən. 2.Düşünən. 3.Bildirən, bildirici. 4.Yaxşı

danışıq qabiliyyəti olan adam.

Navid - Xoşxəbər.

Nazdil - (Fars.) Könül nazı, könül cilvəsi.

Nazəndə - (Fars.) Naz edici, nazlı, xoş ədalı.

Nazənin - (Fars.) 1.Cilvəli, oynaq, çox nazlı, işvəli, yetişdirilmiş, ərköyün, naz-nemətə alışmış. 2.Zərif, incə

quruluşlu.

Nazim (Nazimə) - (Ər.) Tənzim edən, təşkil edən, sıra-sıra, səf-səf olan şey, inşa edən.

Nazir - (Ər.) 1.Nəzər edən, nəzarət edən, baxan, göz qoyan. 2.Vəkil. 3.Bacarıqlı. 4.Bir üzü bir tərəfə

istiqamətli olan. 5.Xəbərdarlıq edən.

Nazif (Nazifə) - (Ər.) Təmiz, pak, nəzakətli, zərif və qəşəng geyimli.

Nazik - (Fars.) 1.İncə, narın. 2.Tərbiyəli, hörmətli. 3.Gözəl zərif.

Nazil (Nazilə) - (Ər.) 1.Yuxardan aşağıya enən. 2.Bir yerə qoyulan, bir yerdə yerləşən.

Nazirə - (Ər.) 1.Nümunə cavab. 2.Mənzum əsərdə ayrı vəzin və kafiyədə bənzər olma halı.

Nazil - 1.Enən, yuxarıdan aşağı düşən. 2.Allah tərəfindən göndərilən.

Nazilə - Hadisə, vaqiə.

Nazim - 1.Nizama salan, tərtib edən. 2.Nəzmə çəkən, şair.

Nazir - 1.Baxan. 2.Nazirliyə başçılıq edən hökumət üzvü. 3.Xəbərdarlıq edən.

Nazirə - Qabaqcadan xəbər verən.

Naziyyə - Tam nikbin, tam ümidli.

49

Nazlan - (Tür.) Özünü bəyənmə, nazlı olma.

Nazlı - (Tür.) 1.Naz edən, qəmzəli, özünü ağır aparan, gözəl, incə. 2.Dəyər verilən sevimli.

Nazlıgül - (Tür.) ( Bax. Nazlı ).

Nazpəri - Nazlı pəri, gözəl.

Nejad - (Fars.) Soy, nəsil.

Neman - Xoşbəxtlik, səadət.

Nemət - 1.Yaxşılıq, hədiyyə, lütf. 2.Xoşbəxtlik, saadet. 3.Yemək, içki, azuqə.

Nemət - (Ər.) 1.Yaxşılıq, lütf, ehsan, bəxşiş. 2.Azuqə, yeməyə, içkiyə dair şeylər, ruzi, bərəkət, yeyilib içilən

hər şey. 3.Sərvət, dövlət, var. 4.Səadət, xoşbəxtlik. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.

Nemətulla - (Ər.) Allahın neməti.

Nəba - (Ər.) Xəbər. - Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.

Nəbanəddin - (Ər.) Dinin şanı və şərəfi.

Nəbat - 1.Bitki. 2.Şəffaf. kristal şəklində. 2.Şərq şırniyyatı.

Nəbi - (Ər.) 1.Xəbərçi, xəbər verən, peyğəmbər. 2.Yüksək, uca. 3.Böyük Türk şairidir. - 17. əsrin ikinci

yarısında yaşamıştır.

Nəcdət - (Ər.) Qəhrəmanlıq, igidlik. Qorxusuz olmaq.

Nəcəf - (Ər.) Üzərinə su çıxmayan yer, yüksək, təpə. Kufə ətraflarında Hz. Əlinin türbəsinin olduğu yer.

Nəci - Xilaskar.

Nəcib (Nəcibə) - (Ər.) 1.Nəcib mənşəli, əsli-nəsli olan, soyu təmiz, pak olan kimsə. 2.Gözəl əxlaq sahibi.

3.Yollara tikilən işarə daşı, bir yerə tikilən daş. 4.Pay, hisse, hörmətli, əziz, nəcib. 5.Zadəgan, qiymətli, üstün

6.Allahın qısmət etdiyii şey.

Nəcid - (Ər.). Yüksək yayla. Ərəbistanın sahil düzənliyinə və çuxur sahəyə zidd olan yüksək qisim. - Kişi və

qadın adı olaraq istifadə edilir.

Nəcil - (Ər.) Soylu, soyu təmiz, kişizade, əsl.

Nəclə - (Ər.) Uşaq, övlad, soy, nəsil.

Nəsli - (Ər.) Nəslə aid, soya aid.

Nəcməddin - İnamın ulduzu.

Nəcmi (Nəcmiyyə) - (Ər.) Ulduz. ulduzla əlaqədar. Nəcməddin: Dinin ulduzu. - Dilimizdə "Nəcməddin"

şəklində istifadə edilir.

Nəcvə - (Ər.) Yüksək yer.

Nədidə - (Fars.) Görülməmiş görünməmiş. Çox seyrək olan, çox qiymətli.

Nədim - (Ər.) 1.Məclis yoldaşı, sohbət yoldaşı, dost. 2.Böyükləri bənd və hekayələri ilə əyləndirən, gözəl

hekayələr izah edən, şirin danışan. - Nədim: Osmanlı şairlərindən. Əsl adı Əhməddir.- Lalə dövrü

şairlərindəndir.

Nədimə - (Ər.) (bax. Nədim) Zəngin və ya şərəfli, etibarlı bir qadının yoldaşı.

Nəfasət - (Ər.) Nəfislik, nəfslı olma halı. Qıymətlilik.

Nəfi - (Ər.) Yararlı.

Nəfis (Nəfisə) - (Ər.) Bir xoş, çox xoşuna gələn, ən gözəl, çox bəyənilən, qiymətli.

50

Nəim - (Ər.) 1.Bolluqda yaşayış. 2.Cənnətin bir qisimi, cənnət.

Nəqşidil - (Ər.) Könül rəsmi, könül bəzəyi.

Nəmrud - (Ər.) Babilin qurucusu olduğu sanılan hökmdar. M. Ö 2640 -da yaşamış Hz. İbrahimi oda

atdırmışdır. Babil qülləsi onun zamanında tikildiyi deyilməkdədir. -Ad olaraq istifadə edilməz.

Nərgiz - (Fars.) 1.İri çobanyastığı formasında ortası yaşıl və ya sarı, yarpaqları boz və sarı bir çiçək. 2.Gözəl,

qürurlu

Nərim - (Fars.) Pəhlivan, igid, bahadır.

Nəriman - (Fars) Ruhu güclü, Igid, cəsur, qəhrəman.

Nərmi - (Fars.) Yumşaq, zəiflik.

Nərmin - (Fars.) 1.Yumşaq, incə, zərif. 2.Gül.

Nəsib - Pay, hissə, birinin əldə etdiyi şey, Allahın qismət etdiyi şey.

Nəsib (Nəsibə) - (Ər.) 1.Qismət, pay, bəxt. 2.Nəticə bəhrə. 3.Müyəssər. 4.Əsilli, soylu, əsli-nəsəbi olan.

5.Dik qoyulan daş. Yollara nişan üçün di qoyulan daş.

Nəsim (Nəsimə) - (Ər.) 1.Yüngül külək. 2.Xoş, mülayim insan.

Nəsimi - Nəsim, yel, meh,xəfif külək.

Nəsir - Kömək edən, xilaskar, müdafiəçi, köməkçi, yardımçı, dost. 2.Heyvan asqırması.

Nəsirə - Qalib.

Nəsligül - ( Ər.Fars.Tür.) Gül nəsli, gül kimi gözəl soydan gələn.

Nəsilxan - ( Ər.Fars.Tür.) Xan nəslinə aid, xanın nəslindən.

Nəsilşah - ( Ər.Fars.Tür.) Şah soyundan gələn.

Nəsrəddin - (Ər.) Din müdafiəçisi, din qoruyucusu, köməkçi, imdada yetişən.

Nəsrin - (Fars.) Yaban gülü, dağ cicəyi, avqust gülü, misir gülü, van gülü.

Nəsrullah - (Ər.) Allahın köməyi.

Nəşəcan - ( Ər.Fars.Tür.) Canın nəşəsi, mutluluğu.

Nəşəgül - ( Ər.Fars.Tür.) Nəşələndirən gül.

Nəşənur - (Ər.) Işıq saçan, nəşə, sevinç.

Nəşəvər - ( Ər.Fars.Tür.) Çox şən, çox nəşəli.

Nəşid (Nəşidə) - (Ər.) Mənzum şeir.- Atalar sözü dərəcəsində istifadə edilən məşhur beyt və ya misra.

Nəvaz - (Fars.) Oxşayan, oxşayıcı.

Nəşvə - (Ər.) Sevinç.

Nəvid - Xoş xəbər.

Nəyyir (Nəyyirə) - (Ər.) 1.Nurlu, parlaq. 2.Işıklı cisim. 3.Günəş.

Nəyzən - (Fars.) Ney çalan kimsə.

Nəzafət - (Ər.) Təmizlik, paklık.

Nəzakət - (Fars.) 1.Naziklik. 2.Zəriflik, incəlik. 3.Tərbiyə. 4.Əhəmiyyət.

Nəzər - Baxış, uzaqgörən, baxan, baxma, göz atma, düşünmə, göz dəymə.

Nəzih (Nəzihə) - (Ər.) Təmiz, pak.

51

Nəzirə - (Ər.) 1.Birini doğru yola (Sirat-ı Müstəqimə) yönəltmək üçün Allahın əzabı ilə göz dağı verərək

qorxutmaq. 2.Dilək, təsis. 3.Bənzətmə, nümunə,örnək. 2.Bir şairin şeirinə oxşadılaraq yazılan şeir.

4. Özünü Allah yoluna həsr edən adam.- Quranda 40 dan çox yerdə keçməkdədir.- Hz. Peyğəmbərin

adlarından.

Nəzmi (Nəzmiyyə) - (Ər.) Düzme