Mart Soyqırımı və ya Mart Hadisələri — 1918-ci ilin 30 mart və 3 aprel tarixləri arasında Bakı şəhərində və Bakı quberniyasının müxtəlif bölgələrində, eləcə də Şamaxı, Quba, Xaçmaz, Lənkəran, Hacıqabul, Salyan, Zəngəzur, Qarabağ, Naxçıvan və digər ərazilərdə Bakı Soveti və daşnak erməni silahlı dəstələrinin azərbaycanlılara qarşı törətdikləri qırğın.
Rəsmi mənbələrə əsasən soyqırımın nəticəsində 12 minə yaxın azərbaycanlı qətlə yetirilmiş, on minlərlə insan itkin düşmüşdür. Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin 26 mart 1998-ci il tarixli Sərəncamı ilə 31 mart Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü kimi qeyd olunur.
Üç gün davam edən qırğın zamanı erməni silahlıları bolşeviklərin köməyi ilə azərbaycanlıların yaşadıqları məhəllələrə qəflətən basqınlar etmiş, əhalini uşaqdan böyüyədək qətlə yetirmişdir. Həmin dəhşətli günlərin şahidi olmuş Kulner familiyalı bir alman, 1925-ci ildə Bakı hadisələri barədə bunları yazmışdır: “Ermənilər müsəlman (azərbaycanlı) məhəllələrinə soxularaq hər kəsi öldürür, qılıncla parçalayır, süngü ilə dəlmə-deşik edirdilər. Qırğından bir neçə gün sonra bir çuxurdan çıxarılan 87 azərbaycanlı cəsədinin qulaqları, burunları kəsilmiş, qarınları yırtılmış, cinsiyyət orqanları doğranmışdır. Ermənilər uşaqlara acımadıqları kimi, yaşlılara da rəhm etməmişdilər.” Gənc qadınların diri-diri divara mıxlanması, ermənilərin hücumundan sığınmağa çalışan iki min nəfərin yerləşdiyi şəhər xəstəxanasının yandırıldığı da bu dəhşətli faktlar sırasındadır.

İrəvan quberniyası, Şərur-Dərələyəz, Sürməli, Qars və digər ərazilərdə azərbaycanlıların qırğınının fəal iştirakçılarından biri olmuş erməni zabiti Ovanes Apresyanın xatirələri əsasında amerikalı aqronom Leonard Ramsden Hartvill “İnsanlar belə imişlər” adlı kitab yazmışdır. Ovanes Apresyan kitabın müəllifi ilə söhbəti zamanı ermənilərin, ingilislərin və rusların yardımı ilə öz məqsədlərinə çatdıqlarını qeyd edərək, təkcə Bakıda Mart qırğını zamanı iyirmi beş min azərbaycanlının qətlə yetirildiyini bildirmişdir.
Bu hadisələrin dəhşətini göz önünüzə gətirməyiniz üçün 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Azərbaycan Demokratik Respublikası hökumətinin, Fövqəladə İstintaq Komissiyasının materiallarından bəzi çıxarışları nəzərinizə təqdim edirik:
1918-ci ilin mart-aprel aylarında Şamaxıda 8 minə qədər dinc sakin qətlə yetirilimişdir. Şamaxı Cümə məscidi də daxil olmaqla əksər mədəniyyət abidələri yandırılmış və uçurulmuşdur.
Cavanşir qəzasının 28 kəndi, Cəbrayıl qəzasının 17 kəndi tamamilə yandırılmış, əhalisi məhv edilmişdir.
1918-ci il aprelin 29-da Gümrü yaxınlığında əsasən qadınlardan, uşaqlardan və yaşlılardan ibarət 3 min nəfərlik azərbaycanlı köçü pusquya salınaraq son nəfərinədək məhv edilmişdir.
Erməni silahlı dəstələri Zəngəzur qəzasında 115 azərbaycanlı kəndini məhv etmiş, 3257 kişi, 2276 qadın və 2196 uşağı öldürmüşdülər. Bütövlükdə bu qəza üzrə 10068 azərbaycanlı öldürülmüş və ya şikəst edilmiş, 50000 azərbaycanlı qaçqın düşmüşdür.
İrəvan quberniyasının 199 kəndində yaşayan 135 min azərbaycanlı məhv edilmiş, kəndlər isə yerlə yeksan edilmişdir. Erməni silahlı dəstələri daha sonra Qarabağa yürüş etmiş, 1918-1920-ci illər arasında Qarabağın dağlıq hissəsində 150 kənd dağıdılımış, əhalisi məhv edilmişdir.

XƏBƏR LENTİ
Tatlısəs evlənir-FOTO
Azərbaycanda şəhid ailələrinin kredit borcları ilə bağlı qərar verildi - RƏSMİ
Hamiləlikdə bel ağrısı
Günün qoroskopu:Hisslərinizə uymayın!
Yumurtadan göbələk (foto resept)
"Apple" yeni sensor yaradır
Tanış olun: yeni Jaguar
Bank açıqladı, dollar bahalaşdı
Hadise karantindən yazdı
Gün ərzində 20 dəqiqə
Serenay Sarıkaya və Cem Yılmaz ayrılıq xəbərlərini belə cavabladılar
Nazənin bu kanalda aparıcılıq edəcək
Sabahdan hava dəyişir
Orta məktəb dərsliklərinə yeni mövzular daxil ediləcək
Ezgi Mola 2 milyonluq təklifi rədd etdi
Bədən uyuşmazlığı nədir?
Mövsümi məhsullar ucuzlaşdı
Tutuquşu sahibəsini oğrudan xilas etdi
İşias - kimdən yan keçib?
Yaz-yay tətili üçün gəzməli yerlər
Ölən kaskadyorun ailəsinə 8,6 milyon ödəndi-FOTO
Böyrək kistası
AQTA-dan çörək AÇIQLAMASI
İşdə mürgü vurub, pul almaq istəyənlər üçün... - "Laylay, bala, laylay"
Böyrəyinizi itirmək istəmirsinizsə, oxuyun
Qırışlara qarşı maskalar
İsrail 74 məscidi viran qoydu
HAVA necə olacaq? -1 APREL
"Dostun sənə vurduqda sən də onu vur, yoxsa..."
“Medcezir”in ulduzu çalışdığı teatrdan qovuldu-SƏBƏB
Addım sayan qarışqalar
Xalq artisti Zeynəb Xanlarovanın ad günüdür
Uşaqların sosial-psixoloji inkişafı-23
Gökhan Türkmən müğənniləri məhkəməyə verdi
Hərbidən möhlət gözləyənlərə şad xəbər!
İnternetin insan münasibətlərinə mənfi təsirləri
Adobe Photoshop (dərs 19)
Pendirli kartof salatı (foto-resept)
Yağış yağacaq
Milli Şura rəqəmlərlə manipulyasiya edir?
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?- 16 Dekabr
Meteorit istəyən var?
Koronavirusa qarşı ƏN TƏSİRLİ qidalar - Tanınmış həkim açıqladı
Xına ustası peçenye bişirərsə
Əmək kitabçaları tarixə qovuşur
Hörgülü boyunluqlar
Ramazan ayının 11-ci gününün duası
Qaməti necə düzəltməli?
Nadir BMW M5
Qadın.Netlilərin ilk makiyajı - 1

- ŞƏRHLƏR