Gözyaşı iki yolla çıxarılar. Bunlardan biri, gözyaşının yavaş və sabit bir sürətdə istehsalıdır. Beləcə gözdəki normal sürüşkənlik təmin edilər. Digəri isə, gözün xəbərdar edilməsi və ya hər hansı bir romantik vəziyyətə cavab olaraq çox miqdarlarda gözyaşı salınmasıdır. Ancaq, bəzi insanlarda gözün rahatlamasını təmin edəcək ölçüdə gözyaşı ifrazatı olmaz. Bu vəziyyətə "quru göz" adı verilər.
- Quru gözün əlamətləri nələrdir?
Gözlərdə batma və yanma, qaşıntı, yapışqan ifrazatı, siqaret tüstüsü və ya küləkdə gözlərdə narahatlıq, həddindən artıq sulanma, kontakt lens istifadəsində çətinlik quru gözün başlıca xəbərçiləri. Quru bir gözdə meydana gələn həddindən artıq sulanma da anormal bir vəziyyətdir. Gözdə sürüşkənliyi təmin edəcək gözyaşı yoxsa, göz narahat olar və xəbərdar edilər. Beləcə həddindən artıq gözyaşı ifrazatı meydana gəlir və gözün drenaj sistemi bunu qaldıra bilmədiyi üçün gözdən xaricə axar.
- Gözlərdə quruluğun səbəbi
Yaşlanan adamda gözyaşı istehsalı azalar. Hər yaşda meydana gələ bilən quru göz, qadınlarda daha sıx görülər. Bu, xüsusilə menopoz sonrası üçün etibarlı. Artritte də quru göz, bunun yanında ağız quruluğu ola bilər. Quru göz, ağız quruluğu və artrit birlikdə "sjogren sindromu"nu meydana gətirər. Bir çox dərman da quru gözə səbəb ola bilər. Bunlardan bəziləri sidik artırıcı dərmanlar, ürək dərmanları, təzyiq dərmanları, glokom dərmanları, allergiya dərmanları, yuxu həbləri, sinir dərmanları və ağrı kəsicilərdir. Bu dərmanlayar sıxlıqla istifadə edildiyi üçün quru göz vəziyyəti ya idarə edilər, ya da süni gözyaşlarıyla müalicə edilər. Bu səbəblə istifadə edilən bütün dərmanlar həkimə bildirilməli.
- Quru göz necə yoxlanılar?
Sadə bir göz müayinəsi ilə quru göz diaqnozu qoyula bilər. Bəzən gözyaşını ölçən testlər gərəyə bilər. Gözyaşı testində alt qapağın iç qisiminə filtr kağız parçaları qoyular və dəyişik şərtlərdə gözyaşı istehsalı ölçülər. Digər bir testdə gözə boyalar damladılaraq, müəyyən rənglənilmə şəkillərinin araşdırılmasıyla edilər.
- Necə müalicə edilər?
Quru gözün müalicəsi dörd ayrı üsulla edilə bilər. Bunlardan biri gözyaşı əlavə olunmasıdır. Süni gözyaşları normal gözyaşına bənzər. Bunlar gözü sürüşkənləşdirər və nəmləndirər. Süni gözyaşlarındakı qoruyuculara həssaslıq varsa, qoruyucusuz süni gözyaşları istifadə edilə bilər. Digər bir üsul, bandaj kontakt lens istifadəsidir. Göz səthində xəstəni irəli dərəcədə narahat edən pozğunluqlar meydana gəldiyində seçilər. Lakin bu vəziyyətdə yenə gözyaşı damlalarının istifadəsinə davam edilər. Bir başqa üsul da gözyaşının qorunmasıdır. Gözün öz ifrazatının qorunması, gözləri nəmli tutmanın bir başqa yoludur. Gözyaşı kiçik bir kanal vasitəçiliyi ilə gözdən burna keçər. Bu kanalların ağızı keçici və ya qalıcı olaraq tıxana bilər. Beləcə gözyaşı qorunar həm də süni gözyaşının təsir müddəti uzadılmış olar.
Op.Dr.Uzman Fariz Sadıqov
XƏBƏR LENTİ
- ŞƏRHLƏR