Bayılma beyinə gələn qanın qəflətən azalması nəticəsində huşun qısamüddətli itməsidir. Bu adətən ayaqüstü və ya oturaq vəziyyətlərdə baş verir.
Bayılma bayılmaönü vəziyyətlə müşayiət olunur. Belə ki, bayılmadan öncə xəstə özünü pis hiss edir, ayaqları sanki ağırlaşır, göz önündə qaralma və işartılar, qulaqlarda cingilti ola bilər, bəzən ürəkbulanma və qusma da olur. Xəstənin rəngi avazıyır, dərisi soyuyur, soyuq tər basır. Bütün bu əlamətlər çox zaman xəstəyə imkan verir ki, yıxılmamaq üçün tədbirlər görsün. Lakin bayılma qəfləti də ola bilər.
Ürəkgetmənin müddəti 10-30 saniyə, nadir hallarda daha çox çəkir. Huş tamamilə itə bilər, və ya cüzi qıcıqlara cavab reaksiyası qalar. Arterial təzyiq sıfıra qədər enir, nəbz zəif və ya hiss olunmur, tənəffüs zəif, səthi olur, bəzən hiss olunmur.
Bayılmanı epileptik tutmadan fərqləndirmək lazımdır. Epileptik tutmadan sonra xəstədə başağrıları, yuxululuq olur, epileptik tutma çox zaman qıcolmalarla müşayiət olunur, bayilma zamanı isə qicolma nadir hallarda olur. Bayılmanın səbəbləri müxtəlif ola bilər. Səbəbinə görə bayılmalar bölünürlər:
· Vazovaqal bayılma – 50% hallarda olur.Bu cür ürəkgetmələr adətən normal insanlarda həyəcanlandığı zaman, qapalı, hava çatışmayan otaqda və ya qorxu zamanı (məsələn diş həkiminə gedəndə) baş verə bilər. Bu zaman arterial təzyiq enir(hipotoniya), nəbz seyrəlir(bradikardiya – dəqiqədə 60 vurğudan az), rəng avazıyır, soyuq tər basır, huş itir.
· Ortostatik bayılma – Bu cür bayılmanın əsasında damarsıxıcı reflekslərin çatışmazlığı və ya labilliyi durur. Bayılma uzanmış və ya oturmuş vəziyyətdən qəflətən ayaqüstü vəziyyətə keçdikdə və ya uzun müddət ayaq üstə qaldıqda baş verir.
· Kardiogen bayılma (ürək mənşəli bayılma)- Müxtəlif ürək xəstəliklərində, ən çox da aritmiyalar zamanı baş verir.
Bundan başqa bayılmalar qanitirmə, dil-udlaq sinirinin nevralgiyası , qanazlığı, beyin-qan dövranı pozğunluğu, sinokarotid refleks, öskürək və s. nəticəsində əmələ gələ bilər.
İlk yardım: Bayılma zamanı xəstə dərhal uzadılmalı, ayaqları qaldırılmalıdır. Xəstənin burnuna kəskin iyli bir şey (naşatır spirti, ətir və s.) yaxınlaşdırılıb iylədilir. Xəstə ayıldıqdan sonra ona tünd çay, qəhvə və ya şokolad verilir.
Miokard infarktı(Mİ) ürəyi qidalandıran damarlardan birinin və ya bir neçəsinin tutulması və ya uzunmüddətli spazmı nəticəsində ürək əzələsinin nekrozudur. (Nekroz toxumanın oksigen çatışmazlığı nəticəsində ölümüdür).
Mİ adətən yaşlı, stenokardiyadan əziyyət çəkən şəxslərdə, daha çox kişilərdə rast gəlinir. Əsasən 3 klinik forması mövcuddur:
Kardial (ürək) forması ən çox təsadüf olunur. Xəstədə döş sümüyü üzərində, döş qəfəsinin sol tərəfində -sol qola, sol çiyinə irradiasiya edən (vuran) kəskin ağrılar olur. Normal stenokardiya ağrılarından fərqli olaraq bu ağrılar Nitroqliserin qəbulundan sonra keçmir və 30 dəqiqədən çox çəkir.
Abdominal (qarın) forma - bu forma qarınüstü (epiqastral) nahiyədə ağrılar, öyümə, qusma ilə müşayət olunur. Zəhərlənmədən fərqləndirmək üçün Elektrokardioqramma (EKQ) çəkilməlidir.
Astmatik forma - bu forma boğulmalarla müşayət olunur.
Həkiməqədər ilk yardım: Xəstə hərəkətsiz uzadılmalıdır. Yubanmadan təcili yardım çağırılmalıdır.
Təcili yardım gələnə qədər xəstəyə Nitroqliserin, sinir sistemini sakitləşdirən Valerian və s. dərmanlar verılməlidir.Nitroqliserini 5-10 dəqiqə intervalla 2-3 dəfə vermək olar. 1 tablet Aspirin-kardio və ya adi aspirin - yarım tablet verilməsi xəstəliyin proqnozunu yaxşılaşdırır. Bundan başqa ağrı olan nahiyəyə xardal (горчичник) qoyula bilər.
Əgər təcili yardım gec gələrsə əzələ daxilinə 2 ml 50%-li analgin məhlulu yeritmək olar.
Burun boşluğunda kapilyarlar sıx və kövrək olur. Məhz buna görə də ən kiçik travma, təzyiqin qalxması, qanın laxtalanmasında problemlər, uzun müddət gün altında qalmaq xüsusən uşaqlarda burun qanamasına səbəb ola bilər. Qanaxma zamanı burun dəliklərindən al rəngdə qan gəlir. Lakin ola bilər ki, qan udlağın arxa divarı ilə axıb mədəyə də getsin. Bu sonradan qan qusmaya səbəb olur.
İlk yardım:
Burnu qanayan adam rahat yerdə, kölgədə oturdurulur, başı bir qədər önə əyilir ki, qan udlağa getməsin.
Əl ilə burun qanadı burun çəpərinə sıxılır.
Burun dəliklərinə pambıq tamponlar qoyulur.
Ənsəyə və burunun üstünə soyuq su ilə isladılmış dəsmal və ya buz qoyulur.
Əgər 10-20 dəqiqə ərzində burun qanaxması kəsməzsə, qanaxma tez-tez baş verərsə, aspirin, heparin və s. tipli dərmanların qəbulundan sonra baş verərsə, qanaxma olan şəxsdə qanın laxtalanmasının azalması və ya arterial təzyiqin yüksəlməsi ilə müşayiət olunan xəstəliklər varsa mütləq həkimə müraciət olunmalıdır.
XƏBƏR LENTİ
Həyatınızı başqalarına görə yaşamayın
Yaşayış evindən öz-özünə çıxan yanğının səbəbi bəlli oldu - FOTO
Şahbaz Quliyev erməni əsirliyində yaşadıqlarını danışdı - VİDEO
Əzələ yığını olan "müsəlman div"
Düşmənin çox sayda canlı qüvvə və texnikası məhv edildi - SİYAHI
Skype-da gözlənilən yenilik gerçəkləşdi
"Arzu, salamat qal" yazan neftçinin meyidi tapıldı
Fransada ara qarışdı
HAVA necə olacaq?-22 Avqust
“Samsung” parçalana bilər
"Terrorun dini yoxdur"
Portağallı piroq (video-resept)
Həkim qədər təsirli 27 meyvə və tərəvəz (1)
Səyahəti sevənlər üçün maraqlı filmlər
Sürpriz kök salatı (foto-resept)
Qədim İspan şəhərində gəzinti
Qənaətcil qadınlara məsləhətlər
Qəhvənin düzgün içilmə qaydası
Hamilə xanımların diqqətinə...
Qadın.Netlilərin tərcümeyi-halı (3)
Dişlər haqqında 5 maraqlı fakt
Məşhur aktrisanın FOTOsu sosial şəbəkəni qarışdırdı
Pelin və Anıl cinayətə şahid oldular-FOTO
Tortları bəzəmək üçün güllər düzəldilməsi (foto dərs)
1 həftəyə 5 kiloqram arıqladan qarpız pəhrizi
ABŞ-la Rusiya Qarabağla bağlı razılığa gəldi
Azərbaycanın müxtəlif yerlərində seysmoloji aktivlik aşkar edilib
Havanın təmizlənməsi üçün süni ağaclar yaradıldı
Rezidenturaya qəbul olanların siyahısı açıqlanıb
Xəttə görə xasiyyət necə müəyyən edilir?
Cemli piroq (foto resept)
Avropa Oyunları: Karatedə 3-cü qızıl medalımız!
Son 1000 ildə ilk dəfə: vikinq toyunda evləndilər-FOTO
Azərbaycanda daha iki nəfər koronavirusdan öldü: 262 yeni yoluxma - RƏSMİ
Cennifer Lopez sirri açdı-FOTO
Ebru Şahin məşhur basketbolçu ilə sevgilidir-FOTO
Yeni dövrün coğrafiyası (XV-XIX)-2
HAVA necə olacaq?- 10 APREL
"Bəli, mən arvadağızam"
Dəniz Seki 15 kq arıqladı-FOTO
Ananasın faydaları
Yapon alimlərindən COVID-19-un müalicəsində YENİ KƏŞF
"Doğrudanmı Avropada məndən yaşlı insan yoxdur?"
Ramazan ayı ilə əlaqəli mədə xəstələrinə tövsiyələr
Ayaqları uzun göstərən geyim hiylələri
Bürclər nə vaxt hirslənir?
Nyu-Yorkda koronavirusun mənbəyi aşkarlandı
Afrikada bir gün
Ziyafət məclisinin şahzadəsi ol
Sınan əşyalardan və bitkilərdən ev
- ŞƏRHLƏR