Valideyinlər üçün ölümü uşağa izah etmək çox vaxt çətin olduğu üçün ümumiyyətlə gerçək olmayan hekayələrə müraciət edilir. Bu tərz davranışın uşaqlar üçün faydalı olmayacağını ifadə edən mütəxəssislər, uşağa ölümü anlatma üsulunda uşağın yaşı və ruhi inkişaf səviyyəsinə rəhbərlik etməsi lazım olduğunu bildirib. Ölən adamın geri gəlməyəcəyi gerçəyinin uşağa, yaşı nə olursa olsun, hiss etdirilməsi lazım olduğunu söyləyədilər.
"Ölümün təhlili olduqca çətin və qarışıq bir faktı uşaqlara ötürmək çətin lakin öhdəsindən gəlinəbilir bir prosesdir. Beş yaşından kiçik uşaqların, tez-tez xəyallar və həqiqətləri qarışdırdıqlarını, məcazdan anlamadıqlarını bilirik. Beş yaş yalnız başlama nöqtəsidir. Anlamak qabiliyyəti buluğ çağına qədər artacaqdır.
Uşaq ətrafındakı böyüklər daha hələ ona bir şey açıqlamadan onların bədən dillərindən, mimikalarını, göz yaşlarından, danışma tonlarında, mühitdən xoşuna gəlməyən bir hadisə ilə qarşı-qarşıya qaldığını hiss edir. Bu bir yarım, iki yaşındakı çox kiçik uşaqların belə bacara biləcəyi bir şeydir. Bu səbəbdən ölüm haqqında uşağa məlumat verməsi lazım olan böyüyün uşağın onsuz da pis bir xəbərə hazırlıqlı olduğunu bilməsi işini asanlaşdıra bilər. Yəni uşağın ruhi quruluşu pis xəbəri almaq üçün, tamamilə özbaşına, sanki bir hazırlıq etmişdir. Uşağa məlumat verən adam, mümkünsə birinci dərəcədən, ona ən yaxın böyük olmalıdır. Seçilən məkan təravətli, işıqlı və səssiz bir mühit olmalıdır. Anlatma əsnasında yetkin soyuqqanlı olmağa diqqət göstərməli lakin duyğularını basdırmaq üçün həddindən artıq bir səyə da girməməlidir.
Belə həssas bir mövzu söylənilərkən insanların səsi titrəyəbilir, gözlərindən yaşlar süzüləbilər. Beş yaşından kiçiklərə ölümü və səbəb olan prosesi bütün açıqlığıyla izah etməyə çalışsanız da, o, öz hekayəsini yazacaq, fantastika-xəyal dünyasında bir yerə oturdacak, sizin söylədiklərnizlə çox maraqlanmadığını görə bilərsiniz. Bu vəziyyətdə israrlı olmaq, onun özünə yaratdığı hekayənin düzgün olmadığının söyləməyin heç bir faydası yoxdur. Tək əhəmiyyətli nöqtə, ölən adamın geri gəlməyəcəyi gerçəyinin uşağa, yaşı nə olursa olsun, hiss etdirilməsidir. Xariciə getdi, uzun bir tətildə, səmadan bizi seyr edir kimi hekayələr uşağın başını qarışdıracağı üçün qətiliklə təklif edilməz. Beş yaş və yuxarı uşaqlar qəbiristanlıq səfərinin mənasını, əhəmiyyətini hiss edə bilərlər və arzu etsələr böyüklərin müşayiəti altında mərasimlərdə iştirak edə bilərlər.
Mütəxəsislər,ölən şəxsin ardından böyüklərin tutacağı yas dövrünün əhəmiyyətli bir pillə olduğunun vurğulayaraq, "Şişirdilmiş və uşağı qorxuda biləcək yas xaricində uşaq da yas mühitində ola bilər.
Böyüklər kimi uşaqların da sevdiklərinin arxasından bu sağlam duyğunu yaşamaları lazımdır. Hər bir uşaq üçün fərqli olmaq şərtilə, altı ay qədər keçə biləcək müddətdə yuxu, iştah kəsilməsi, tündxasiyyətlik, inadçılıq, məktəb uşaqlarında isə, diqqət dağınıqlığı, problemlər tez-tez müşahidə olunur. Ailələr bu həssas keçiş dövründə zorlanma yaşaya bilərlər. Bu hallarda uşaq psixoloqundan kömək almaları məsləhətdir .
XƏBƏR LENTİ
Trampın qızından ağılasığmaz addım
Sabahın HAVAsı
Daxilimizdəki dünyalar
Satıcı robot bir həftədən sonra işdən çıxarıldı
Kürək ağrılarını azaldan 4 hərəkət
Heyvanlar arasında xəstəliyə yoluxma riski artıb
Hamilə xanımların diqqətinə...
Nazirlikdən internetlə bağlı təklif
Bu gün rezidenturaya qəbul imtahanı keçirilir
Dünyada nüvə müharibəsinin anonsu verildi
Fransada 43 rusiyalı azarkeş həbs olunub
Ramazan bayramını kimlər nə vaxt qeyd edirlər?
HAVA necə olacaq?-21 FEVRAL
"U" və "Ü" hərfləri ilə başlayan adların mənası
Dünyanın ən dəbli kraliçası: Rania Al Abdullah
Sabahın hava proqnozu
Hindistanda inəyə tələbə vəsiqəsi verildi
“Feysbuk” iş tapmağa kömək edəcək
Soğan kababı (foto resept)
Azərbaycan ordusu düşmənin əlahiddə zirehli tank taborunun komandirini məhv etdi - RƏSMİ
Məşhur aktrisa vəfat etdi
Azərbaycanlı musiqiçi İstanbulda konsert verdi
Dəniz məhsulları qorxulu xəstəliklər törədir
İqbal Ağazadənin prezidentliyə namizədliyi təsdiqləndi
3 sayta xəbərdarlıq edildi
2018/19 Payız - Qış aksesuar trendləri
Cəbhəyanı ərazilərdə vəziyyət
Beren Saatın ayaqqabısı heyvansevərləri qəzəbləndirdi-FOTO
Metropoliten satıcılarının əksəriyyəti hələ də işsizdir
Sabunla həll edə biləcəyiniz problemlər
Bakı metrosunda hərarət yoxlayan avadanlıqlar quraşdırılacaq? - Açıqlama
Professordan KORONAVİRUS XƏBƏRDARLIĞI: “2 yaşa qədər uşaqlar...”
Messi ilə Ronaldu eyni komandada oynayacaqlar
Qələbə günü ilə bağlı Stalinin- müəmmalı qərarı
Məşhur aktrisa fərqli obrazda dönür - FOTO
Qoç bürcü qadınına nə hədiyyə etməli?
“Akvarium adam” 30 saatdan çox sua altında qaldı - FOTO
Bakıda şaxtalı havalara son
Göbələk xəstəliyinin müalicəsi
Məşhur aktyor ilk dəfə ata olacaq
Burunsuz uşaq doğuldu
Gəncədə möhtəşəm muzey tikilir
Azərbaycanda Dayanıqlı və Operativ Sosial Təminat Agentliyi yaradılır
Yemək, yuxu, idman, intim həyat və s. üçün ən uyğun vaxtlar - HƏKİMLƏRİN TÖVSİYƏLƏRİ
Say və əvəzliyə aid sınaq sualları
Alimlər koronavirus xəstələrində ömürlük qala biləcək fəsadları açıqladı
Citroen Cactus sirrini açdı
Həssas dərilər üçün makiyaj tövsiyələri
Ermənilərin aprel döyüşlərində vurduğu ziyan açıqlandı
Şəkər xəstəliyi hansı xəstəliyin əlamətidir?
- ŞƏRHLƏR