Əlamətləri
İsti havalarda ən əhəmiyyətli problem gün vurmasıdır. Bu zaman bədənin istiliyini nizamlayan sistem pozulur, həddən artıq su və duz itirilir. Qızdırma, təzyiqin düşməsi, nəbzin sürətlənməsi, həddən artıq yorğunluq, əldən düşmə, bədən ağrıları, ürəkdə ritm pozuqluğu, baş ağrısı, narahatlıq, ruhi pozğunluq baş verir. Qarşısı alınmayan günvurma sonradan müalicə olunsa da, heç bir nəticə vermir ki, bu da ya orqanizmdə müxtəlif fəsadlar törədir, ya da ölümlə nəticələnir.
Kimlər risq altındadır?
Xüsusilə uşaqlar, yaşlılar, xroniki xəstəliyi (ürək-damar xəstəliyi, yüksək təzyiq, taxikardiya, tənəffüs sistemi xəstəliyi, böyrək xəstəliyi, diabet və digər endokrin xəstəliklər, qaraciyər xəstəliyi, Alzheimer, Parkinson və s.) olanlar, depressiya və ağıl xəstəliyi olanlar, içkili vəziyyətdə olanlar, tək yaşayanlar, müxtəlif dərman müalicəsində olanlar, hamilə qadınlar və şişmanlar, istidə ağır fiziki işlə məşğul olanlar risq altındadır. Risk fərdi vəziyyətə, istiyə məruz qalma səviyyəsinə, isti havaya adaptasiya qabiliyyətinə görə dəyişir.
İlk yardım
İstidə və ya günəş altında olan şəxsdə qızdırma, həddindən artıq halsızlıq, huşunu itirmə və ya dəridə həddindən artıq quruluq fərq edilsə, dərhal sərin və hava axını olan bir yerə alınmalı, geyimləri çıxarılmalı və bədəni yaş dəsmala bükərək soyudulmalıdır.
Ventilyator qarşısında dəri isladıla, soyuq su ilə duş aldırıla və ya qoltuq altına, boyun və ombalarına soyuq kompres tətbiq oluna bilər. Bu zaman ancaq sudan istifadə etmək lazımdır.
Şüuru açıqdırsa, bol su və duzlu ayran verilməlidir. Əgər huşunu itiribsə, vaxt itirmədən xəstəxanaya aparılmalıdır. Belə halda qızdırma salıcıların faydası yoxdur. Xəstənin soyudulması və bol mayenin verilməsi vacıbdır.
İstilərdə necə bəslənməli?
- İsti havalarda itirilən suyu və duzları bərpa etmək lazımdır. Buna görə də bol maye (susamağı gözləmədən gündə ən azı 2- 2.5 litr) qəbul edilməlidir. Sidiyin tünd sarı rəngdə olması bədəndə su əskikliyinin göstəricısıdır. Mütləq yanınızda su şüşəsi daşıyın.
- Bol miqdarda duzlu ayran için.
- Spirtli və kofeinli içkilərdən uzaq durun.
- Ağır və yağlı yeməklərdən imtina edin. Tərəvəz və meyvələrdən çox istifadə edin.
- Çöldə, açıq vəziyyətdə satılan yeməkləri almayın. Tez xarab olan qidalar (ət, yumurta, süd və s.) açıq vəziyyətdə saxlanmamalı, qidaların hazırlanması və bişirilməsi mərhələlərində gigiyena qaydalarına əməl edilməlidir.
Necə geyinməli?
- Açıq rəngli, pambıq, ya da kətan parçalardan tikilmiş bol və rahat geyimlər seçmək lazımdır. Sintetik parçadan olan geyimlər istini artırır.
- Çölə çıxarkən geniş kənarlı papaq, çətir və günəş gözlüyündən istifadə edilməlidir.
Məsləhət deyil!
Günün ən isti saatlarında (saat 12.00-16.00 arası) məcburiyyət olmadıqca çölə çıxmamalı. Bu saatlarda dənizə - hovuza girməməli, günəş vannası qəbul etməməli, çöldə idman edilməməlidir. Qaralmaq üçün günəşin altında saatlarla yatmaq olmaz. Səhər və axşamtərəfi günəşdən qoruyucu kremdən istifadə etməklə qısa müddətlərlə günəş vannası qəbul edilməlidir.
İstilərdə işləyərkən nələrə diqqət yetirməli?
Ofisdə: Ofislərin kifayət qədər havalandırılmasına diqqət göstərilməlidir. Kondisionerlər vasitəsilə sərinlik təmin edilməlidir. Günorta saatlarında zərurət olmadıqca çölə çıxmayın.
Avtomobildə: Bağlı və durdurulmuş vəziyyətdə olan avtomobilin içində uzun müddət qalmayın. Nəqliyyat vasitələri kifayət qədər havalandırılmalı, kondisionerlər sərinliyi təmin edəcək və soyuğu birbaşa üzərinizə vurmayacaq şəkildə nizamlanmalıdır. Xüsusilə körpə, uşaq, əlil və heyvanlar bağlı və durdurulmuş nəqliyyat vasitələrində buraxılmamalıdır.
Çöldə: Açıq havada işləyənlər xüsusilə risq altındadırlar. Bu səbəblə çöldəki işlərinizi havanın vəziyyətinə görə planlaşdırın. Günorta saatlarında (saat 12.00 ilə 16.00 arası) mümkünsə çölə çıxmayın. Tez-tez sərin yerlərdə fasilə verin. Özünüzlə su götürməyi unutmayın. Başınızı, gözlərinizi və dərinizi günəşdən qoruyun.
XƏBƏR LENTİ
Cennifer Lopezdən maraqlı addım-VİDEO
Bakı-Tbilisi-Qars layihəsi çərçivəsində xəttə ilk qatar buraxıldı
Həftənin ilk gününün HAVASI
Oğlan uşaqları üçün yay geyimləri
Bədəninizin sizə göndəridiyi 7 mesaj
“Victorias Secret” 1,1 milyarda satıldı
Zəlzələ ola biləcəyini 4 ay əvvəl demişdi... - VİDEO
Uşaqlara dərmanların düzgün verilməsi
Bakıda yağış yağacaq
Qıvrım saçın 10 üstünlüyü
Yağış geri qayıdır
Azərbaycandan ABŞ-a Qarabağ xəbərdarlığı
Qarabağ Universiteti yaradılacaq
Evdən çıxmayan qadın koronavirusa yoluxdu
Azərbaycanda hər il abort edilən uşaqlar - ŞOK STATİSTİKA
Rusiya səfirliyi Ermənistanın növbəti yalanını ifşa etdi
Qaydaları pozan koronavirus xəstələri tutulandan sonra harada saxlanılır? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Lövhədə "Microsoft"un şəklini çəkdi-Məşhur oldu!-FOTO
TƏBİB günün son statistikasını açıqladı
Dünyanın ən kiçik heykəli məhv oldu
Payızın havası 20 gün ləngiyib
Qaraciyərin gününü nə qara edir?
İstanbul baş prokuroru: "İstintaqa təzyiq edilmir"
Qəbul imtahanına belə girdilər - Sosial məsafəyə diqqət
Xərçəng xəstələrinə tövsiyələr
Bu ilin ilk günündə...-RƏSMİ AÇIQLAMA
Ana laylası
Co Bayden bu gün ilk prezident brifinqini keçirəcək
Bədəndəki xalları götürmək olarmı?
Demet Akalının evi müsadirə olundu
Azərbaycan Ordusunda valideyn görüşləri qadağan edildi
Kələm qutabı (foto resept)
Şəkidə şagirdlərə həblər paylanır
Prezident Vilayət Eyvazova hərbi vəziyyət dövründə yeni səlahiyyət verdi - SƏRƏNCAM
Hava haqqında - 18.01.2014
"Qumlu" keks (foto resept)
Ən sürətli internet haradadır?
Ərəb biznesmen Trampın evli qızına elçi düşdü
Təhlükə geridə qaldı: Asteroid Yerdən yan keçdi
Həbsxanadan belə qaçış ancaq filmlərdə olur - FOTO
Mollalarla bağlı təklif
Bu şəxslər cərimələnəcəklər-ƏTRAFLI
Hansı yaşda nə etməli?
Hərbidən möhlət gözləyənlərə şad xəbər!
Anar Məmmədxanovun qızı təqdimatda
Yeni prezident sosial şəbəkələri bağladı
Meksikada təhlükəli bakteriyalar tapılıb
Hadiseyə ağır itki
Azərbaycanda E.ə II əsrə aid "Bərəkət ilahəsi" tapıldı-FOTO
Bu il əhya gecələri nə vaxta düşür?
- ŞƏRHLƏR