İngilis dilindən tərcümədə “dilim” adlanan “çipsi”nin yaradılması tarixi 24 avqust 1853-cü ilə təsadüf edir. ABŞ-ın Saratoqo Sprinqs şəhərində yerləşən bahalı Amerika restoranlarından birində baş aşpaz Corc Kram müştərisi üçün adəti üzrə kartof qızardıb. Lakin müştəri kartofu qalın qızartdığına görə aşpazı məzəmmət edib və sifarişi geri qaytarıb. Bundan əsəbiləşən Kram kartofu nazik doğrayaraq, xırçıldayana qədər yağda qızardıb. Bu, müştərinin çox xoşuna gəlib. Hətta bu yeməyi menyuya “Saratoq çipsi” adı ilə əlavə etmişdilər. Bundan sonra 30 il müddətində “çipsi”ni ancaq bahalı restoranlarda sifariş etmək olardı. Nəhayət, 1890-cı ildə o, küçəyə çıxarıldı. Vilyam Teppenden adlı şəxs Klivlenddə qəlyanaltı furqonunda kartofu “çipsi” qızartdı. Çox keçmədi ki, onun populyarlığı bütün Amerikanı bürüdü. Onun satıldığı xüsusi paket yarandıqdan sonra isə bütün dünyada tanındı.
Bu gün aşpazlar “çipsi”ni iki üsulla hazırlayırlar. Birincisi ənənəvi üsuldur. Bu zaman kartof 15-20 mm qalınlığında doğranır, yuyulur, duz-istiot vurulub yağda qızardılır. Yalnız sonda dadverici əlavələr vurulur. Onlar müxtəlif ölçüdə, çox zaman oval və burulmuş formada xırçıldayana qədər qızarmış olur..
“Çipsi”nin digər hazırlanma qaydası “qəlib” üsuludur. Bu cür “çips”lər un və xəmir kündəsindən hazırlanır.Sonra bu “çips”ləri alan istehlakçılar müvafiq dadvericilər vurmaqla qızardırlar.Xüsusi xəmirdən hazırlandığı üçün belə çipsilərə müxtəlif fiqurlar vermək olurdu. Bu texnologiya ilə “çipsi” nəinki kartofdan, başqa ərzaqlardan da hazırlamaq olar. Maraqlıdır ki, Mərkəzi və Cənubi Ameriakada “çipsi”ni qarğıdalıdan, Cənub-Şərqi Asiyada isə düyüdən hazırlayırlar.
Həkimlər onun tərkibində nə vitamin, nə mineral, nə də keyfiyyətli qida maddələrinin olduğunu deyirlər. Hələ üstəlik, güclü emaldan sonra bütün müsbət keyfiyyətlərini itirən kartof zərərli xüsusiyyətlər əldə edir. Dietoloqlar 100 qr “çipsi”də 300 qr yağ olduğunu hesablayıblar. Bu da həzmetmə sistemindəki problemlərə, piylənmə və əqli fəaliyyətin tormozlanmasına gətirib çıxarır. Eyni zamanda, bütün “çips”lər həddindən artıq duzlu olur ki, bu da həkimlərin rəyinə görə, sümüklərin inkişafına mane olur, maddələr mübadiləsinin pozulmasına və ürəkdə problemlərə gətirib çıxarır. Ona qatılan dadvericilər isə uşaqlarda allergiyaya səbəb olur. Bu qatqılar yeni icad olunduğuna görə, onların təsiri tam araşdırılmayıb
Aynur Alimuradbəyli
XƏBƏR LENTİ
Möcüzələrə inanırsınız?
Azərbaycana qar yağdı
"Kəpənək" qurabiyəsi (foto resept)
Qatarla Naxçıvana getmək nə vaxt mümkün olacaq?
Kişiləri heyran edən qadın xüsusiyyətləri
Müdafiə Nazirliyindən cəbhədəki son vəziyyətlə bağlı AÇIQLAMA
Mehriban Əliyeva Azərbaycan xalqını Novruz bayramı münasibətilə təbrik etdi
Meyvə buketləri
Günün ulduz falı - 16.09.2013
Yeni nəsil şahzadələr
Boşanmanın uşaqlar üzərində təsirləri
Qeyri adi ayaqqabılar-2
"Çipsi" necə yarandı və tərkibi
Android üçün yeni servis olacaq
"Facebook"u bağlayan ölkələr
Bakıda gecə işləmək
HAVA necə olacaq?-19 İyul
Məşhur aktrisa gözlənilmədən öldü-FOTO
Türkiyədə "Azərbaycan - İslam incisi" adlı fotosərgi açıldı
"Eurovision"da münsiflərimiz müəyyənləşdi
XXI əsrin ən uzun Ay tutulması yaşandı– CANLI
Makiyajla "Disney" qəhrəmanları oldu!
Neftimiz yenə ucuzlaşdı
"İbo Show"yenidən ekranlara qayıdır
Övladları Əliyar Əliyevin məzarını ziyarət etdilər
36 il əvvəl ilk CD...
Məşhur muzey Trampın firuqunu zibil qutusuna yerləşdirdi
Günün qoroskopu: çoxsaylı problemlər yarana bilər
Raxitlik xəstəliyi
Parlaq saçlar üçün məşhurlardan super məsləhətlər
Yeni ildə sakitlik olacaq?
Azərbaycanda ailələr niyə dağılır?
Britaniya jurnalında səfirimizin məqaləsi dərc edildi
Monqol mətbəxindən "Buuz" (foto resept)
Bəyaz brauni "Blondi" (foto resept)
Ay bu yükün yiyəsi
Cennifer Lopez fanatını sevindirdi-FOTO
Hande Erçeli məhkəməyə verdilər-SƏBƏB
Yaponiyanın ən uzun müddətli Baş naziri
Quba Soyqırımı Memorial Kompleksini ziyarət edənlərin sayı artır
Rusiya əcnəbi məzunlara vətəndaşlıq verir
Noutbuku hara qoymaq olmaz?
Sızanaqlı dəriyə səhv qulluq
7 min dollara 3 təkərli avtomobil
Britaniyada Avropa tarixində ən iri xəzinə tapılıb
Sabah 26 dərəcə isti olacaq
"WhatsApp‍"da yeni funksiya: Təcili aktivləşdirmək lazımdır, yoxsa... - ŞƏKİLLİ İZAH
Sevən kişinin xüsusiyyətləri
Günün ulduz falı
8 apreldə Ay çəhrayı rəngdə görünəcək
- ŞƏRHLƏR