İngilis dilindən tərcümədə “dilim” adlanan “çipsi”nin yaradılması tarixi 24 avqust 1853-cü ilə təsadüf edir. ABŞ-ın Saratoqo Sprinqs şəhərində yerləşən bahalı Amerika restoranlarından birində baş aşpaz Corc Kram müştərisi üçün adəti üzrə kartof qızardıb. Lakin müştəri kartofu qalın qızartdığına görə aşpazı məzəmmət edib və sifarişi geri qaytarıb. Bundan əsəbiləşən Kram kartofu nazik doğrayaraq, xırçıldayana qədər yağda qızardıb. Bu, müştərinin çox xoşuna gəlib. Hətta bu yeməyi menyuya “Saratoq çipsi” adı ilə əlavə etmişdilər. Bundan sonra 30 il müddətində “çipsi”ni ancaq bahalı restoranlarda sifariş etmək olardı. Nəhayət, 1890-cı ildə o, küçəyə çıxarıldı. Vilyam Teppenden adlı şəxs Klivlenddə qəlyanaltı furqonunda kartofu “çipsi” qızartdı. Çox keçmədi ki, onun populyarlığı bütün Amerikanı bürüdü. Onun satıldığı xüsusi paket yarandıqdan sonra isə bütün dünyada tanındı.
Bu gün aşpazlar “çipsi”ni iki üsulla hazırlayırlar. Birincisi ənənəvi üsuldur. Bu zaman kartof 15-20 mm qalınlığında doğranır, yuyulur, duz-istiot vurulub yağda qızardılır. Yalnız sonda dadverici əlavələr vurulur. Onlar müxtəlif ölçüdə, çox zaman oval və burulmuş formada xırçıldayana qədər qızarmış olur..
“Çipsi”nin digər hazırlanma qaydası “qəlib” üsuludur. Bu cür “çips”lər un və xəmir kündəsindən hazırlanır.Sonra bu “çips”ləri alan istehlakçılar müvafiq dadvericilər vurmaqla qızardırlar.Xüsusi xəmirdən hazırlandığı üçün belə çipsilərə müxtəlif fiqurlar vermək olurdu. Bu texnologiya ilə “çipsi” nəinki kartofdan, başqa ərzaqlardan da hazırlamaq olar. Maraqlıdır ki, Mərkəzi və Cənubi Ameriakada “çipsi”ni qarğıdalıdan, Cənub-Şərqi Asiyada isə düyüdən hazırlayırlar.
Həkimlər onun tərkibində nə vitamin, nə mineral, nə də keyfiyyətli qida maddələrinin olduğunu deyirlər. Hələ üstəlik, güclü emaldan sonra bütün müsbət keyfiyyətlərini itirən kartof zərərli xüsusiyyətlər əldə edir. Dietoloqlar 100 qr “çipsi”də 300 qr yağ olduğunu hesablayıblar. Bu da həzmetmə sistemindəki problemlərə, piylənmə və əqli fəaliyyətin tormozlanmasına gətirib çıxarır. Eyni zamanda, bütün “çips”lər həddindən artıq duzlu olur ki, bu da həkimlərin rəyinə görə, sümüklərin inkişafına mane olur, maddələr mübadiləsinin pozulmasına və ürəkdə problemlərə gətirib çıxarır. Ona qatılan dadvericilər isə uşaqlarda allergiyaya səbəb olur. Bu qatqılar yeni icad olunduğuna görə, onların təsiri tam araşdırılmayıb
Aynur Alimuradbəyli
XƏBƏR LENTİ
Çin alimləri ayda kartof əkib
Azərbaycandan Gürcüstana pulköçürmələr KƏSKİN ARTDI
Dəri çatları üçün yosun maskası
Yapon rəssamın həşəratları
Dərman qəbulu qaydasız olarsa...
Dodağına Gel Vurdurdu Üzü Çürüdü-FOTO
Yeni heyvan növü yaradıldı-FOTO
Burakı bu FOTOsuna görə ona bənzətdilər
Memarlıq festivalı
"iPhone 6" rekord qırdı
Kütləvi zəhərlənmə qeydə alınan imtahan yenidən nə vaxt keçiriləcək? - AÇIQLAMA
Qadin.Net-in xarici xanımları (VII hissə)
Günün ulduz falı
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri icbari hərbi xidmətə keçir
Bəs sizin seçiminiz hansıdır?-Test
Fransanın "OpinionWay" Tədqiqatlar İnstitutu: Respondentlərin 79,9 faizi İlham Əliyevin namizədliyini dəstəkləyir
Kristina Aqilera Yeni İmicdə-FOTO
Öz qiymətimi bilmirəm, heç vaxt da bilməmişəm...
17 yaşlı qızın ağciyərindən çıxan həkimləri şoka saldı
Azərbaycanda sosial reklamların telekanallarda yayımında dəyişiklik olacaq?
Gələn ilin dövlət büdcəsi nəyə xərclənəcək?
Küçələrə niyə tüpürürük?
Engin Altan Düzyatan tarixi serialda
2014-cü ilin ziyafət geyimləri
Qida demə, zəhər de!
Məşhur cütlük yenidən barışdı
Xüsusi təyinatlılarımızın böyük bir bölməsinin məhv edilməsi barədə ermənilərin yaydığı xəbər xülyadır - RƏSMİ
Azərbaycan əhalisinin sayı AÇIQLANDI
Məsamələri necə təmiz saxlayaq?
Hamilələr üçün evdə hazırlaya biləcəyiniz içkilər
Koronavirusla bağlı son STATİSTİKA
Yerin altından zinət əşyaları ilə dolu iri küplər tapıldı
Son on ilin ən yaxşı qorxu filmlərinin adları açıqlanıb
İvanka Trampın şəxsi köməkçisində koronavirus aşkarlandı
Dekorativ güzgülər
Azərbaycanda daha 38 nəfər koronavirusdan sağaldı - RƏSMİ
Qrip
12 il sonra sahibini tapdı
Bayram namazı necə qılınacaq?
Üzeyir Hacıbəylinin Şuşadakı evi - VİDEO
"3-3,5 milyon insan icbari tibbi sığorta ödəmələrindən azad olunacaq"
Azərbaycanda bu xəstəliyin daha çox yayıldığı rayonlar
İranda koronavirusa yoluxanların sayı rekord həddə çatdı
Məzəli şəkillər-2
"Kurtlar Vadisi" serialının yayım tarixi açıqlandı
Birləşmiş Millətlərə əsərlər
Dünyanın ən rəngli yerləri (2)
Gülən insanın yaddaşı yaxşıdır
Azərbaycanın ilk peşəkar velosiped komandası mövsümə Yeni Zelandiyada start verir
Qumdan hazırlanmış heykəllər
- ŞƏRHLƏR