Tbilisi Gürcüstanın paytaxtı, mədəniyyət mərkəzi, həm yerli, həm də Qərb mətbəxinin ləziz təamları ilə dillərdə məşhurdur.
Gəzinti və səyahətlər zamanı istər yerli, istərsə də xarici turistlərin iştəha ilə yedikləri “haçapuri”, eləcə də “düşbərə” (xinqali) gürcü mətbəxinə böyük maraq yaradır, təbii şirələr və “Barjomi”, “Nabeqlavi” mineral suları onların ürəyincə olur. Dünyaca məşhur olan bu suları içib ürəyin, için rahat olunca bu qədim tarixi və mədəniyyət ocağı olan Tbilisini elə gəzdikcə gəzmək istəyirsən.
Bu hissədə sizə gürcü mətbəxindən yazmaq niyyətindəyəm. Hər bir xalqın özünə məxsus mədəniyyəti və süfrə təamları var. Gürcü mətbəxinin də ən məhşurları ilə sizi bu xəbərim vasitəsi ilə tanış edəcəyəm.
Gürcü mətbəxi iki hissəyə bölünür - Qərb və Şərq. Qərbi Gürcüstan şərqə nisbətən kiçik əraziyə malikdir, lakin olduqca zəngin təbiətə və tarixi abidələrə sahibdir. Şərq hissəsinə mərkəzi də daxil edilər. Şərqi Gürcüstan mətbəxi qərbi Gürcüstan mətbəxindən fərqlənir. Qərbi Gürcüstan mətbəxinin inkişafına Türk mətbəxi təsir göstərsə də, şərqi Gürcüstan mətbəxinə İran mətbəxi öz rolunu tutur.
Gürcü mətbəxi məhz bu fərqliliyini 21-ci əsrdə də qoruyub saxladı.
Bunu ət və çörəkdən müxtəlif cür istifadə etmələri ilə sübut etmək olar. Məsələn: Gürcüstanın şərq hissəsində çörək buğda unundan bişirilir. Qərb hissədə isə çörək qarğıdalı unundan bişirilir. Şərq hissədə ət olaraq mal əti və qoyun ətindən istifadə olunduğu halda, qərb hissəsində əsasən toyuq əti, hindi əti yeyilir. Qaz və ördək ətini isə Gürcüstanın heç bir regionunda istifadə etmirlər.
Gürcü mətbəxi acılı və istiotlu olması ilə də seçilir. İndi isə gürcü mətbəxinin bəzi nümunələri ilə tanış olun.
Tbilisiyə gələn istənilən turist bir ədəd olsun "Xaçapuri" yemədən getməz. Pendir çeşitləri ilə zəngin olan gürcü mətbəxi,
ən dadlı pendirli qida kimi xaçapurini göstərirlər.Onu müxtəlif formalarda bişirirlər.
Ən geniş yayılmış forması dörd künc, və dairəvidir.
Gürcü xəngəli (Xinqali):
İstənilən azərbaycanlı gürcü mətbəxi deyərkən ilk olaraq gürcü xəngəlini xatırlayır.
Onu həm suda qaynadaraq bişirirlər, həm də yağda qızardaraq.
Pxali.
Bu salatdır. Hansı ki, ispanaqdan (çuğundurla sevənlər ispanağı çuğundurla əvəz edilər) hazırlanır.
Tərkibinə daxildir:
Kələmin bütün növləri,qoz,ispanaq (ancaq yarpaq sahəsi), şüyüd, cəfəri,sarmısaq,üzüm sirkəsi,göy soğan,istiot,duz.
Mçadi:
Tarixən gürcü (qərb) xanımları qarğıdalı unu ilə suyu qarışdıraraq xəmir yoğuraraq bişirərdilər. Hansı ki, ikinci çörək adlanırdı.
İldən ilə mçadi də dəyişikliklərə uğrayaraq hazırkı formasını tapıb. Onu qeyd edim ki, mçadinin tərkibinə əlavə olaraq yağ, sud, və ya kəsmik qatırlar. Kim istəsə hətta xəmirin ortasına hər hansı bir pendir növündən əlavə edib yağda qızardır. Əlbəttə ki, xarici görünüşünü də hər kəs öz zövqünə görə hazırlayır.
Lobio (Lobya):
Bu hər kəsin bildiyi lobyadan hazırlanır. İki çür növü var.Biri qatı halda, digəri sulu xörək halında hazırlanır.
Qatı olan lobionun hazırlanmasına soğan, əvvəlcədən bişirilmiş, suyu süzülmüş lobya, pamidor, göyərti(çəfəri, şüyüt) daxildir. Hamısı bir qabda qovrulur üzərinə göyərti səpilərək süfrəyə verilir.
Duru halda olan lobio isə hər birimizin bildiyi lobya sousudur. Yağda soğan qovruraraq üzərinə lobya və bir qədər su əlavə edərək tam bişməsini gözləyirlər. Nəticədə lobio hazır olur.
Çürçxela:
Müharibə illərində əsgərlərin qidasını təşkil edən bu şirniyyat növü eyni zamanda enerji və immun mənbəyi hesab olunur.
Nazuki Kada:
Bu şirniyyat növüdür. Hansı ki, istənilən gürcü süfrəsində görmək mümkündür. Bizim hər birimizin tanıdığı kətə Nazuki kadadır.
Pelamuşi:
Bu daha çox pudinqi xatırladır. Lakin Gürcu toylarında daha çox rast gəlinir. Adətən qonaqlıq süfrəsi üçün hazırlananda qırmızı üzüm şirəsi əlavə edilir (qırmızı rəng üçün.) Ağ üzüm şirəsini isə yalnız və yalnız toy masası üçün hazırlayarkən əlavə edilir. Pelamuşinin bəyaz olması gəlinin məsumluğunun simvolu hesab edilir.
Bir çox yeməklər isə bizim mətbəxlə bənzərlik təşkil edir. Məsələn Şaşlık (Kabab), Dolma (kələm dolması), Xarço (Piti) və.s. Hər şeydən əlavə onu da qeyd edim ki, istənilən gürcünün bayram süfrəsini qızardılmış toyuqsuz təsəvvür etmək mümkün deyildir.
Gürcü mətbəxi o qədər zəngindir ki, bacardıqca seçərək sizə təqdim etdim.
Ardı var...
XƏBƏR LENTİ
Hər gün etdiyimiz səhvlər
Bəhram Bağırzadənin xəstəxanadan yola salınma görüntüləri - FOTO
Zelenskinin oğlu koronavirusa yoluxdu
70 min toyuq məhv ediləcək - yeni H5 virusu yayılıb
Bahalı dərmanların ucuz əvəzləyiciləri - SİYAHI
Bülent Ersoy Demet Akalın haqqında bunları dedi-FOTO
Münasibətlərdə dürüstlüyün əhəmiyyəti
Bayramda hər kəs ət bişirəcək: Qiymət yarıbayarı ucuzlaşdı
Trend rəsmlərə başqa tərəfdən baxmaq
Ulduzların gəlinlik saç düzümləri
Qadınlarda depressiyanı azaldan 3 idman hərəkəti
Azərbaycanda bu banklar da bağlandı
Gigiyenanın insan həyatında rolu
Bu gün Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan Dili Günüdür
Çində robot polislər xidmətə başladı
"Terminator" yaşıllaşdı
Bu günün hava proqnozu
TƏBİB sədri həyəcan təbili çalır: “Bu halda bizi acı nəticələr gözləyə bilər” - VİDEO
Ağ ciyər qıtlığı var
"Sovetski"dəki kiçik sahəli evlərlə bağlı qərarda yenilik
Selena Gomezin "Tattoo"su fanatlarını TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Övladları iki il analarının çürüyən meyidi ilə yaşadılar
Ermənistan silahlı qüvvələrinin Ağdamı atəşə tutması nəticəsində bir nəfər mülki şəxs yaralanıb - RƏSMİ
Bayram süfrəsi arxasında sərxoş olmamaq üçün 5 MƏSLƏHƏT
Əliyev büdcəni təsdiq etdi
Toyuqlu,göbələkli börək (foto resept)
Aclıq hissini yox edin
Alla Puqaçovadan nəvəsinə 60 milyonluq toy hədiyyəsi
İlham Əliyev: Kim güclüdür, o da haqlıdır
Həcc ziyarətinə getmək istəyənlərin nəzərinə
Pilates edərkən sümüklərinizi gücləndirin
Azərbaycanda "ASAN qatar" sistemi yaradılacaq
Günün qoroskopu: təşəbbüs göstərməkdən çəkinməyin
MDB ölkələrinin vətəndaşları üçün Rusiyada qalma müddəti məhdudlaşdırıla bilər
Gün var, əsrə bərabər: Ötənləri yada salaq
Gənc xanımlar üçün çanta modelləri
Kənd, yoxsa zavod südü alaq?
Günün qoroskopu: bu gün nədənsə imtina etməli olacaq
Murat Dalkılıça Hande Erçeldən dəstək
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-10 yanvar
Ayların mənası
Şəhid ailələrinə Bakıda və daha 2 rayonda mənzil veriləcək-SİYAHI
Azərbaycanlı pəhləvan hər kəsi heyrətləndirdi-FOTO
Azərbaycanda yeni televiziya yaradıldı
Günün ulduz falı
Qaynadılmış armud (foto resept)
Dördbucaq dırnaqlar üçün 15 möhtəşəm manikür modeli
Azərbaycanlı deputat ana oldu
“Haber Global” -da İlham Əliyevin doğum gününə həsr olunmuş reportaj -VİDEO
Bu ölkədə ən kiçik məktəb 12 kvadratmetrdir
- ŞƏRHLƏR