Qadın anlayışı Şərq aləmində "bir od" olmuşdur ki, ona əl vurmaq barıta əl vurmaq kimi xətalı hesab edilmişdir.
Məqalələrin birində deyilir ki, guya sovet hakimiyyəti qurulana kimi cəmiyyətdə və ailədə qadınların rolu adi bir qul,bir kölə rolundan qabağa getmirdi.Qızın doğulması ailə ücün bədbəxtlik hesab olunurdu,cünki "qız yükü - duz yükü" idi, "qız özgə çırağl yandırırdı", "qız qazanc itirir,qazanc gətirimirdi" "saçı uzun,ağlı gödək" idi.Buna görə də Qızbəs,Bəsdi,Oğlangərək, Qıztamam kimi adlar qoymaq çox qız doğulan ailələrdə adət şəklini almışdı.Ailə başçısı, ər həyat yoldaşını öz adı ilə çağırmağa utanır ,yalnız başqalarının yanında deyil,həmçinin dar ailə çərçivəsində də belə onu "ayə, ay adam" deyə səsləyir, "uşaqların anası","külfət" ,"ev adamı" və s. adlandırırdılar. Qadına mənliyi belə unutdurulur,ata evində ixtiyarı atada,ər evində ərinə çatırdı.Onun "mən" kəlməsi ilə doğulduğu gündən əlaqəsi kəsilirdi, onun əvəzində düşünür, onun əvəzində qərar verirdilər. Rəyi soruşulmadan ərə verilir,onun üçün "ər bir,Allah da birdir", "ər başının sahibi" idi. Hər bir şeyin, malın sahibi olduğu kimi, qadının da sahibi əri idi. Ona "filankəsin qızı" , "filankəsin arvadı" deyilirdi.
Amma mənim fikrimcə, bütün bunlar hər hansı hakimiyyət qurulana kimi deyil, ondan sonra da var idi, qismən də olsa qalmışdır.Qadın zəif olduğu üçün özünü qoruya, dolandıra bilməzdi ,yaşadana, müdafiəçiyə ehtiyacı var idi.Bu anlayışa gorə qadın həmişə bir idarə edənə möhtacdır.Onu ata evində ata,ər evındə ər idarə etməlidir.Hələ dahi şairimiz Füzuli qız-qadın tərbiyəsini Leylinin anasının dili ilə canlandirmişdir.
Gözdən gərək olasan nəhan sən
Ta demək ola sənə ki,cansan
Oğlan əcəb olmaz, olsa aşiq!
Aşiqlik işi qiza nə layiq?
Qadının elmə,maarifə olan həvəsini öldürmək üçün ona yazmaq,oxumaq yasaq edilirdi.Əlbəttə, yaxşı ki, bu çürük fəlsəfə öz mahiyyətini itirdi.Bütün bu geridə qalmış fikirlərin hamısının arxasında İslam dininin olduğunu deyirdilər və bizi dinimizə qarşı çıxmağa təhrik edirdilər.Amma əksinə, müqəddəs kitabımız olan Qurani-Kərimdə də qadın azadlığından və qadınla kişinin eyni hüquqa malik olmalarından danışılır.Hələ C.Məmmədquluzadə "Şərq qadını" məcmuəsində qadının ictimai həyatda özünə ləyaqətli mövqe tuta biləcəyinə inanmış,ona tərbiyə verməyi ,onu işıqlı dünyaya çıxarmağı tələb etmişdir.Azərbaycan ziyalılarindan birisi Rəşidbəy Əfəndiyev yazırdı ki,qadını qul kim tərbiyə etmək və elmdən bixəbər saxlamaq gələcək nəsli fəakətə sürükləyir, hər bir millətin xoşbəxtliyi və səadəti qadınlarının savadlanmasından asılıdır.
Rus yazarı Çernışevski demişdir: "Qadın təbiətən nə qədər sadiq, güclü zəkalı olmuşdur.Lakin cəmiyyət bu zəkadan istifadə etmir,onu rədd edir,onu boğur,halbuki, bu zəka rədd edilməsəydi, əzilməsəydi, fəaliyyət göstərərdi.Bəşər tarixi onda qat-qat artıq sürətlə inkişaf edərdi.Yaxşı ki, cəmiyyətimizdə belə məntiqli,geniş düşüncəli insanlar olub və mərhələ-mərhələ qadına qarşı baxışlar, düşüncələr dəyişib.Azərbaycan qadını sübut etdi ki, heç də qadın zəif,aciz bir məxluq deyil.Müdrik babalardan qalan bir deyim gerçək oldu: "Aslanın erkəyi ,dişisi olmaz". Kəndlərdə ana ağbirçək sayılmışdır, onun məsləhətini dinləmiş, o içəri girəndə ayağa qalxmışlar, ana "qan qaytaran" olmuşdur.İndiki zamanda qadınlar nəinki öz sözlərini evdə,ailədə, hətta tribunalardan da deyə bilir. Bu, böyük qələbə,dirçəliş deyilmi? Şükürlər olsun ki, qadınlarımız ana olmaları ilə yanaşı, yazıçıdırlar,şairdirlər,həkimdirlər,jurnalistdirlər,ən nəhayət, xalqı təmsil edən millət vəkilidirlər. Hətta məktəbdə müəllimlərin çoxu da qadınlardır! Vaxtı ilə zəif hesab olunan qadın indi məhkəmə salonlarında hakimlik edir və qanunlar qəbul edir. Güclü nəslin nümayəndəsi olan bəzi kişilər həyatın keşməkeşli yollarında zəiflik və acizlik göstərib, cinayətkarlığa əl atır.Bax, onda qadın ona hökm oxuyur.Yaxşı ki, bizlərin taleyinə belə azad,qadın-kişi hüquqlarının bərabər olduğu bir zamanda yaşamaq qismət olub.Ailəni dolandırmaq üçün kişi əgər zəhmət çəkirsə, səhər gedib, axşam gəlirsə, sizlər də (işləməyən evdar xanımlar) onun övladının qayğısını çəkirsiniz və evə gələndən sonra onun istirahətinə şərait yaradırsınız. Ona görə də özünüzü onlardan asılı və "hazıryeyən" hesab etməyin!
XƏBƏR LENTİ
Düşmən hərbi kolonu darmadağın edildi - VİDEO
Bakının həyat üçün təhlükəli avtobusları
Şeyma Acunu sildi
iPhone ümidləri doğrultmadı
İŞİD-ə qan udduran qadın
Azərbaycanda yeni şəxsiyyət vəsiqələri veriləcək
Hər gün yediyimiz bu qidalar xərçəngi yaradır - ŞOK ARAŞDIRMA/VİDEO
Daha bir ölkə sərhədlərini turistlərin üzünə açdı
Gecə üzə qulluq
Ömrü uzadan 4 üsul
Prezident İlham Əliyev və xanımı ümumdünya forumunun açılışında
“Uzunömürlülüklə məşğul olan elmi-tədqiqat mərkəzi yaradılmalıdır”
Normal çəkidə qalmaq üçün
Rəngləri uyğunlaşdırmaqda çətinlik çəkirsiniz?
Üz və dodaqların göyərməsi… - Koronavirusun yeni simptomları açıqlanıb
Stress səviyyəsini düşürən 4-7-8 nəfəs texnikası
Diş çürüməsinin qarşısını necə almalı?
Tarkan ikinci dəfə ata olmaq istəyir
Türkiyə silkələndi
Hamilə qadınların nəzərinə: epidural anesteziya daha təhlükəsiz olub
"Eurovision 2019" bu gün başlayır
Avropada müsəlmanlarla bağlı şok qərar
"Mimoza" kokteyli
Madonna "Eurovision"a görə 1 milyon alacaq
Zəif tərəflərini burax, güclü tərəflərinə bax!
Baharın müjdəçisi Novruz
Pendirli simitli omlet (foto-resept)
"Canlı-canlı tabuta girmək qorxulu imiş"
Fəza təfəkküründən məntiqi sual(2)
Yaponiyada 2018-ci il doğum göstəricisi aşağıdır
Mila Yovoviç hamiləliyinin son günlərini yaşamaqdadır-FOTO
Azərbaycan əhalisinin SAYI açıqlandı
“Karib dənizinin quldurları” filminin 6-cı hissəsi çəkilir?-FOTO
Gəlin buketi seçərkən nələrə diqqət etməli?
“Kurtlar vadisi” serialının aktyoru qəzaya düşdü-FOTO
Gecə aclığının qarşısını alan qidalar
Bir daha yorğun görünməyəcəksiniz
Azərbaycanda zəlzələ olub
Maradonanın meneceri: “Artıq yaşamaq istəmirdi”
Seda Sayan ideal bəyən quruluşunun SİRRİNİ Açdı
Marsa uçmağa hazırlaşan azərbaycanlı ilə müsahibə
Hazal Kayanın HAMİLƏLİK xəbərləri yayıldı
Dünyanın ən nazik noutbuku təqdim edildi
Dünya mətbəxi - Hindistan
Azərbaycanda vahid yanıq mərkəzi yaradıldı
15 ay işlədi – 58 milyon qazandı
Stiven Hokingdən depressiya ilə mübarizə nitqi
Obamadan şok etiraf
HAVA necə olacaq?-22 Oktyabr
90-cı illərin saç və makiyaj trendləri geri gəlir
- ŞƏRHLƏR