Qadın anlayışı Şərq aləmində "bir od" olmuşdur ki, ona əl vurmaq barıta əl vurmaq kimi xətalı hesab edilmişdir.
Məqalələrin birində deyilir ki, guya sovet hakimiyyəti qurulana kimi cəmiyyətdə və ailədə qadınların rolu adi bir qul,bir kölə rolundan qabağa getmirdi.Qızın doğulması ailə ücün bədbəxtlik hesab olunurdu,cünki "qız yükü - duz yükü" idi, "qız özgə çırağl yandırırdı", "qız qazanc itirir,qazanc gətirimirdi" "saçı uzun,ağlı gödək" idi.Buna görə də Qızbəs,Bəsdi,Oğlangərək, Qıztamam kimi adlar qoymaq çox qız doğulan ailələrdə adət şəklini almışdı.Ailə başçısı, ər həyat yoldaşını öz adı ilə çağırmağa utanır ,yalnız başqalarının yanında deyil,həmçinin dar ailə çərçivəsində də belə onu "ayə, ay adam" deyə səsləyir, "uşaqların anası","külfət" ,"ev adamı" və s. adlandırırdılar. Qadına mənliyi belə unutdurulur,ata evində ixtiyarı atada,ər evində ərinə çatırdı.Onun "mən" kəlməsi ilə doğulduğu gündən əlaqəsi kəsilirdi, onun əvəzində düşünür, onun əvəzində qərar verirdilər. Rəyi soruşulmadan ərə verilir,onun üçün "ər bir,Allah da birdir", "ər başının sahibi" idi. Hər bir şeyin, malın sahibi olduğu kimi, qadının da sahibi əri idi. Ona "filankəsin qızı" , "filankəsin arvadı" deyilirdi.
Amma mənim fikrimcə, bütün bunlar hər hansı hakimiyyət qurulana kimi deyil, ondan sonra da var idi, qismən də olsa qalmışdır.Qadın zəif olduğu üçün özünü qoruya, dolandıra bilməzdi ,yaşadana, müdafiəçiyə ehtiyacı var idi.Bu anlayışa gorə qadın həmişə bir idarə edənə möhtacdır.Onu ata evində ata,ər evındə ər idarə etməlidir.Hələ dahi şairimiz Füzuli qız-qadın tərbiyəsini Leylinin anasının dili ilə canlandirmişdir.
Gözdən gərək olasan nəhan sən
Ta demək ola sənə ki,cansan
Oğlan əcəb olmaz, olsa aşiq!
Aşiqlik işi qiza nə layiq?
Qadının elmə,maarifə olan həvəsini öldürmək üçün ona yazmaq,oxumaq yasaq edilirdi.Əlbəttə, yaxşı ki, bu çürük fəlsəfə öz mahiyyətini itirdi.Bütün bu geridə qalmış fikirlərin hamısının arxasında İslam dininin olduğunu deyirdilər və bizi dinimizə qarşı çıxmağa təhrik edirdilər.Amma əksinə, müqəddəs kitabımız olan Qurani-Kərimdə də qadın azadlığından və qadınla kişinin eyni hüquqa malik olmalarından danışılır.Hələ C.Məmmədquluzadə "Şərq qadını" məcmuəsində qadının ictimai həyatda özünə ləyaqətli mövqe tuta biləcəyinə inanmış,ona tərbiyə verməyi ,onu işıqlı dünyaya çıxarmağı tələb etmişdir.Azərbaycan ziyalılarindan birisi Rəşidbəy Əfəndiyev yazırdı ki,qadını qul kim tərbiyə etmək və elmdən bixəbər saxlamaq gələcək nəsli fəakətə sürükləyir, hər bir millətin xoşbəxtliyi və səadəti qadınlarının savadlanmasından asılıdır.
Rus yazarı Çernışevski demişdir: "Qadın təbiətən nə qədər sadiq, güclü zəkalı olmuşdur.Lakin cəmiyyət bu zəkadan istifadə etmir,onu rədd edir,onu boğur,halbuki, bu zəka rədd edilməsəydi, əzilməsəydi, fəaliyyət göstərərdi.Bəşər tarixi onda qat-qat artıq sürətlə inkişaf edərdi.Yaxşı ki, cəmiyyətimizdə belə məntiqli,geniş düşüncəli insanlar olub və mərhələ-mərhələ qadına qarşı baxışlar, düşüncələr dəyişib.Azərbaycan qadını sübut etdi ki, heç də qadın zəif,aciz bir məxluq deyil.Müdrik babalardan qalan bir deyim gerçək oldu: "Aslanın erkəyi ,dişisi olmaz". Kəndlərdə ana ağbirçək sayılmışdır, onun məsləhətini dinləmiş, o içəri girəndə ayağa qalxmışlar, ana "qan qaytaran" olmuşdur.İndiki zamanda qadınlar nəinki öz sözlərini evdə,ailədə, hətta tribunalardan da deyə bilir. Bu, böyük qələbə,dirçəliş deyilmi? Şükürlər olsun ki, qadınlarımız ana olmaları ilə yanaşı, yazıçıdırlar,şairdirlər,həkimdirlər,jurnalistdirlər,ən nəhayət, xalqı təmsil edən millət vəkilidirlər. Hətta məktəbdə müəllimlərin çoxu da qadınlardır! Vaxtı ilə zəif hesab olunan qadın indi məhkəmə salonlarında hakimlik edir və qanunlar qəbul edir. Güclü nəslin nümayəndəsi olan bəzi kişilər həyatın keşməkeşli yollarında zəiflik və acizlik göstərib, cinayətkarlığa əl atır.Bax, onda qadın ona hökm oxuyur.Yaxşı ki, bizlərin taleyinə belə azad,qadın-kişi hüquqlarının bərabər olduğu bir zamanda yaşamaq qismət olub.Ailəni dolandırmaq üçün kişi əgər zəhmət çəkirsə, səhər gedib, axşam gəlirsə, sizlər də (işləməyən evdar xanımlar) onun övladının qayğısını çəkirsiniz və evə gələndən sonra onun istirahətinə şərait yaradırsınız. Ona görə də özünüzü onlardan asılı və "hazıryeyən" hesab etməyin!
XƏBƏR LENTİ
Bu şəxslərin metroda işləməsi qadağandır - RƏSMİ
Azərbaycan onlar üçün viza rejimini sadələşdirdi
Mehriban Əliyeva: “Ulu Tanrı daim ölkələrimizi və xalqlarımızı qorusun”
"Arka Sokaklar"dan daha bir AYRILIQ-FOTO
İlhamə Quliyeva vəfat edib
Bu məşhur cütlük də ayrıldı-FOTO
Dünyanın ən gözəl yerləri
Orta məktəblər və bağçalarda qidalanmaya ciddi nəzarət ediləcək
Albinosların qeyri-adi gözəlliyi
Azərbaycanda uşaqlara qoyulan ən populyar adların siyahısı açıqlandı
"Sosial sığorta haqqında" qanunda dəyişikliklər edildi
Azərbaycanda idman kompleksləri nə vaxt açılacaq? - RƏSMİ
BMT əməkdaşları azad edildi
Günün ulduz falı
Murat Bozun anası xəstəxanaya yerləşdirildi-SƏBƏB
Təhsildəki 1 həftəlik tətil belə kompensasiya olunacaq
Yaz fəslinin fəsadlarından necə qorunmalı?
İnsanlar niyə “evdə qal”mırlar? - VİDEO
İranda zəlzələ evləri dağıtdı
Bu məzunlara xüsusi attestat veriləcək
Uşaq otağı mebelləri
24 karatlıq tualet kağızı (FOTO)
Hansı yeməkdən sonra hansı idmanı etməli?
110 illik ağacı KİTABXANA etdi-FOTO
Tailandda masaj rekordu
Bu gün futbolun ad günüdür
Həyatın dilemması (həyat hekayəsi)
Məktəblilərin Yaz tətili başlayır
Gəlin əlcəkləri
Azərbaycanda bağça, məktəb və universitetlər bağlandı - KORONAVİRUSA GÖRƏ
Ən qənaətcil superkompüter odur
Azərbaycanda sosial ipoteka subay insanlara da şamil olunacaq
Sevil Əliyeva Heydər Əliyevin rəqsini paylaşdı - VİDEO
Azərbaycanda xüsusi karantin rejimi gücləndirildi - RƏSMİ
18 yaşlı Kifayət peşəsi ilə TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO/VİDEO
Uzun donlar
Bakıda və bir neçə rayonda qaz olmayacaq
Qaraciyəri təmizləyən möcüzə
Azərbaycanla Türkiyə arasında yeni təbii qaz kəməri qurulur - VİDEO
Son bir gündə dünyada rekord sayda koronavirusa yoluxma təsdiqlənib
Nalbandyan türk nazirlə görüşməmək üçün gizləndi
Dizayner Aybənizin əl işləri (I hissə)
Sevilən iş və sərfəli iş - MÜZAKİRƏ
Monika Belluçidən yeni FOTOsessiya
The Best Of Rashid Behbudov (2002)
Yeni ildə "Küpəgirənin hiyləsi" göstəriləcək
Övlad sahibi olmaq istəyənlər
Daha sağlam yaşamaq üçün su için!
İyirmi yaşlı qadın altı körpəni dünyaya gətirdi
190 manatın verilməsində MÜHÜM YENİLİK: gələn ay... - RƏSMİ
- ŞƏRHLƏR