Qadın anlayışı Şərq aləmində "bir od" olmuşdur ki, ona əl vurmaq barıta əl vurmaq kimi xətalı hesab edilmişdir.
Məqalələrin birində deyilir ki, guya sovet hakimiyyəti qurulana kimi cəmiyyətdə və ailədə qadınların rolu adi bir qul,bir kölə rolundan qabağa getmirdi.Qızın doğulması ailə ücün bədbəxtlik hesab olunurdu,cünki "qız yükü - duz yükü" idi, "qız özgə çırağl yandırırdı", "qız qazanc itirir,qazanc gətirimirdi" "saçı uzun,ağlı gödək" idi.Buna görə də Qızbəs,Bəsdi,Oğlangərək, Qıztamam kimi adlar qoymaq çox qız doğulan ailələrdə adət şəklini almışdı.Ailə başçısı, ər həyat yoldaşını öz adı ilə çağırmağa utanır ,yalnız başqalarının yanında deyil,həmçinin dar ailə çərçivəsində də belə onu "ayə, ay adam" deyə səsləyir, "uşaqların anası","külfət" ,"ev adamı" və s. adlandırırdılar. Qadına mənliyi belə unutdurulur,ata evində ixtiyarı atada,ər evində ərinə çatırdı.Onun "mən" kəlməsi ilə doğulduğu gündən əlaqəsi kəsilirdi, onun əvəzində düşünür, onun əvəzində qərar verirdilər. Rəyi soruşulmadan ərə verilir,onun üçün "ər bir,Allah da birdir", "ər başının sahibi" idi. Hər bir şeyin, malın sahibi olduğu kimi, qadının da sahibi əri idi. Ona "filankəsin qızı" , "filankəsin arvadı" deyilirdi.
Amma mənim fikrimcə, bütün bunlar hər hansı hakimiyyət qurulana kimi deyil, ondan sonra da var idi, qismən də olsa qalmışdır.Qadın zəif olduğu üçün özünü qoruya, dolandıra bilməzdi ,yaşadana, müdafiəçiyə ehtiyacı var idi.Bu anlayışa gorə qadın həmişə bir idarə edənə möhtacdır.Onu ata evində ata,ər evındə ər idarə etməlidir.Hələ dahi şairimiz Füzuli qız-qadın tərbiyəsini Leylinin anasının dili ilə canlandirmişdir.
Gözdən gərək olasan nəhan sən
Ta demək ola sənə ki,cansan
Oğlan əcəb olmaz, olsa aşiq!
Aşiqlik işi qiza nə layiq?
Qadının elmə,maarifə olan həvəsini öldürmək üçün ona yazmaq,oxumaq yasaq edilirdi.Əlbəttə, yaxşı ki, bu çürük fəlsəfə öz mahiyyətini itirdi.Bütün bu geridə qalmış fikirlərin hamısının arxasında İslam dininin olduğunu deyirdilər və bizi dinimizə qarşı çıxmağa təhrik edirdilər.Amma əksinə, müqəddəs kitabımız olan Qurani-Kərimdə də qadın azadlığından və qadınla kişinin eyni hüquqa malik olmalarından danışılır.Hələ C.Məmmədquluzadə "Şərq qadını" məcmuəsində qadının ictimai həyatda özünə ləyaqətli mövqe tuta biləcəyinə inanmış,ona tərbiyə verməyi ,onu işıqlı dünyaya çıxarmağı tələb etmişdir.Azərbaycan ziyalılarindan birisi Rəşidbəy Əfəndiyev yazırdı ki,qadını qul kim tərbiyə etmək və elmdən bixəbər saxlamaq gələcək nəsli fəakətə sürükləyir, hər bir millətin xoşbəxtliyi və səadəti qadınlarının savadlanmasından asılıdır.
Rus yazarı Çernışevski demişdir: "Qadın təbiətən nə qədər sadiq, güclü zəkalı olmuşdur.Lakin cəmiyyət bu zəkadan istifadə etmir,onu rədd edir,onu boğur,halbuki, bu zəka rədd edilməsəydi, əzilməsəydi, fəaliyyət göstərərdi.Bəşər tarixi onda qat-qat artıq sürətlə inkişaf edərdi.Yaxşı ki, cəmiyyətimizdə belə məntiqli,geniş düşüncəli insanlar olub və mərhələ-mərhələ qadına qarşı baxışlar, düşüncələr dəyişib.Azərbaycan qadını sübut etdi ki, heç də qadın zəif,aciz bir məxluq deyil.Müdrik babalardan qalan bir deyim gerçək oldu: "Aslanın erkəyi ,dişisi olmaz". Kəndlərdə ana ağbirçək sayılmışdır, onun məsləhətini dinləmiş, o içəri girəndə ayağa qalxmışlar, ana "qan qaytaran" olmuşdur.İndiki zamanda qadınlar nəinki öz sözlərini evdə,ailədə, hətta tribunalardan da deyə bilir. Bu, böyük qələbə,dirçəliş deyilmi? Şükürlər olsun ki, qadınlarımız ana olmaları ilə yanaşı, yazıçıdırlar,şairdirlər,həkimdirlər,jurnalistdirlər,ən nəhayət, xalqı təmsil edən millət vəkilidirlər. Hətta məktəbdə müəllimlərin çoxu da qadınlardır! Vaxtı ilə zəif hesab olunan qadın indi məhkəmə salonlarında hakimlik edir və qanunlar qəbul edir. Güclü nəslin nümayəndəsi olan bəzi kişilər həyatın keşməkeşli yollarında zəiflik və acizlik göstərib, cinayətkarlığa əl atır.Bax, onda qadın ona hökm oxuyur.Yaxşı ki, bizlərin taleyinə belə azad,qadın-kişi hüquqlarının bərabər olduğu bir zamanda yaşamaq qismət olub.Ailəni dolandırmaq üçün kişi əgər zəhmət çəkirsə, səhər gedib, axşam gəlirsə, sizlər də (işləməyən evdar xanımlar) onun övladının qayğısını çəkirsiniz və evə gələndən sonra onun istirahətinə şərait yaradırsınız. Ona görə də özünüzü onlardan asılı və "hazıryeyən" hesab etməyin!
XƏBƏR LENTİ
Yer kürəsinə Atlas kometi yaxınlaşır - AMEA
Koronavirus 51 illik cütlüyü 6 dəqiqə fərqlə öldürdü
Ləzzətli toyuq (foto resept)
Sellülitdən aspirinlə xilas olun
Ekran yorğunluğunun qarşısını almaq üçün 3 üsul
Hande və Murat EVLƏNİR-FOTO
Bu gün güclü külək əsəcək
Ölüm dedikləri bir vüsal imiş
Peşələr
Yer kürəsinin tarixi fotosu
Veneraya ekskursiya...-NASA-dan yeni layihə
Saçlara qulluq
Pensiyalar nə qədər artırıldı? - RƏSMİ
Ad günü
Ağacı fikirləşərək
Ölümün bir addımlığında: Beyin travması
Məşhur müğənni intihar etdi-SƏBƏB
Livan mətbuatı 20 Yanvar faciəsindən yazdı
Ləng reaksiya - tez ölüm
Sinan Akçıl BOŞANDI
Erməni tarixçilərinin etirafları
Gözəl həyata sahib olmaq üçün nə etməli?
Bu günün hava proqnozu - 05.11.2013
Yüksək bal toplasa da, universitetə qəbul ola bilməyənlərin sayı açıqlandı - RƏSMİ
Daha baxımlı və dolğun kirpiklərə sahib olmaq üçün...
Deniz Çakır hicablı qadınlara sataşdı
Toy adətlərimiz
Kiçik döşlərə əlvida
Hava müjdəsi
Qadin.Netin sevimli simaları (2)
Ayrıldıqdan sonra 45 kilo arıqladı
General Zakir Həsənov: "Şəhidlərin qisası birə on qat alınıb"
Skype-la pul göndərmək mümkündür
Yağ yandırmağa kömək edən çaylar
Həcc ziyarətini 1000 kamera izləyəcək
Təbii üsullarla ayaq qoxusuna son verin!
Azərbaycan boksçusu dünya birinciliyinin bürünc medalı ilə kifayətləndi
Son 50 ildə görünməmiş həddə qar yağıb
Eurovision-2016-nın bütün finalçıları bəllidir
Dünyada ucuzlaşır, Azərbaycanda isə bahalaşır
"Barselona" Messinin satış qiymətini açıqladı - Fantastik məbləğ
Dodaq boyası çəkərkən yol verilən səhvlər
Britaniyanın səhiyyə naziri canlı yayımda göz yaşlarını saxlaya bilmədi - VİDEO
Nazirlikdən dünya şöhrətli fransalı məşhurların erməni separatizminə dəstəyinə SƏRT REAKSİYA
Azərbaycanda karantin rejiminin sərtləşdirilməsi ilə bağlı XƏBƏRDARLIQ
Koronavirus insan sağlamlığını necə dəyişir? - Sonsuzluq və...
Nanə çayının faydaları
Məktəbi bitirməyənlərə fürsət
Müdrik fikirlər
Qısaboğazlı çəkmələr
- ŞƏRHLƏR