Qadın anlayışı Şərq aləmində "bir od" olmuşdur ki, ona əl vurmaq barıta əl vurmaq kimi xətalı hesab edilmişdir.
Məqalələrin birində deyilir ki, guya sovet hakimiyyəti qurulana kimi cəmiyyətdə və ailədə qadınların rolu adi bir qul,bir kölə rolundan qabağa getmirdi.Qızın doğulması ailə ücün bədbəxtlik hesab olunurdu,cünki "qız yükü - duz yükü" idi, "qız özgə çırağl yandırırdı", "qız qazanc itirir,qazanc gətirimirdi" "saçı uzun,ağlı gödək" idi.Buna görə də Qızbəs,Bəsdi,Oğlangərək, Qıztamam kimi adlar qoymaq çox qız doğulan ailələrdə adət şəklini almışdı.Ailə başçısı, ər həyat yoldaşını öz adı ilə çağırmağa utanır ,yalnız başqalarının yanında deyil,həmçinin dar ailə çərçivəsində də belə onu "ayə, ay adam" deyə səsləyir, "uşaqların anası","külfət" ,"ev adamı" və s. adlandırırdılar. Qadına mənliyi belə unutdurulur,ata evində ixtiyarı atada,ər evində ərinə çatırdı.Onun "mən" kəlməsi ilə doğulduğu gündən əlaqəsi kəsilirdi, onun əvəzində düşünür, onun əvəzində qərar verirdilər. Rəyi soruşulmadan ərə verilir,onun üçün "ər bir,Allah da birdir", "ər başının sahibi" idi. Hər bir şeyin, malın sahibi olduğu kimi, qadının da sahibi əri idi. Ona "filankəsin qızı" , "filankəsin arvadı" deyilirdi.
Amma mənim fikrimcə, bütün bunlar hər hansı hakimiyyət qurulana kimi deyil, ondan sonra da var idi, qismən də olsa qalmışdır.Qadın zəif olduğu üçün özünü qoruya, dolandıra bilməzdi ,yaşadana, müdafiəçiyə ehtiyacı var idi.Bu anlayışa gorə qadın həmişə bir idarə edənə möhtacdır.Onu ata evində ata,ər evındə ər idarə etməlidir.Hələ dahi şairimiz Füzuli qız-qadın tərbiyəsini Leylinin anasının dili ilə canlandirmişdir.
Gözdən gərək olasan nəhan sən
Ta demək ola sənə ki,cansan
Oğlan əcəb olmaz, olsa aşiq!
Aşiqlik işi qiza nə layiq?
Qadının elmə,maarifə olan həvəsini öldürmək üçün ona yazmaq,oxumaq yasaq edilirdi.Əlbəttə, yaxşı ki, bu çürük fəlsəfə öz mahiyyətini itirdi.Bütün bu geridə qalmış fikirlərin hamısının arxasında İslam dininin olduğunu deyirdilər və bizi dinimizə qarşı çıxmağa təhrik edirdilər.Amma əksinə, müqəddəs kitabımız olan Qurani-Kərimdə də qadın azadlığından və qadınla kişinin eyni hüquqa malik olmalarından danışılır.Hələ C.Məmmədquluzadə "Şərq qadını" məcmuəsində qadının ictimai həyatda özünə ləyaqətli mövqe tuta biləcəyinə inanmış,ona tərbiyə verməyi ,onu işıqlı dünyaya çıxarmağı tələb etmişdir.Azərbaycan ziyalılarindan birisi Rəşidbəy Əfəndiyev yazırdı ki,qadını qul kim tərbiyə etmək və elmdən bixəbər saxlamaq gələcək nəsli fəakətə sürükləyir, hər bir millətin xoşbəxtliyi və səadəti qadınlarının savadlanmasından asılıdır.
Rus yazarı Çernışevski demişdir: "Qadın təbiətən nə qədər sadiq, güclü zəkalı olmuşdur.Lakin cəmiyyət bu zəkadan istifadə etmir,onu rədd edir,onu boğur,halbuki, bu zəka rədd edilməsəydi, əzilməsəydi, fəaliyyət göstərərdi.Bəşər tarixi onda qat-qat artıq sürətlə inkişaf edərdi.Yaxşı ki, cəmiyyətimizdə belə məntiqli,geniş düşüncəli insanlar olub və mərhələ-mərhələ qadına qarşı baxışlar, düşüncələr dəyişib.Azərbaycan qadını sübut etdi ki, heç də qadın zəif,aciz bir məxluq deyil.Müdrik babalardan qalan bir deyim gerçək oldu: "Aslanın erkəyi ,dişisi olmaz". Kəndlərdə ana ağbirçək sayılmışdır, onun məsləhətini dinləmiş, o içəri girəndə ayağa qalxmışlar, ana "qan qaytaran" olmuşdur.İndiki zamanda qadınlar nəinki öz sözlərini evdə,ailədə, hətta tribunalardan da deyə bilir. Bu, böyük qələbə,dirçəliş deyilmi? Şükürlər olsun ki, qadınlarımız ana olmaları ilə yanaşı, yazıçıdırlar,şairdirlər,həkimdirlər,jurnalistdirlər,ən nəhayət, xalqı təmsil edən millət vəkilidirlər. Hətta məktəbdə müəllimlərin çoxu da qadınlardır! Vaxtı ilə zəif hesab olunan qadın indi məhkəmə salonlarında hakimlik edir və qanunlar qəbul edir. Güclü nəslin nümayəndəsi olan bəzi kişilər həyatın keşməkeşli yollarında zəiflik və acizlik göstərib, cinayətkarlığa əl atır.Bax, onda qadın ona hökm oxuyur.Yaxşı ki, bizlərin taleyinə belə azad,qadın-kişi hüquqlarının bərabər olduğu bir zamanda yaşamaq qismət olub.Ailəni dolandırmaq üçün kişi əgər zəhmət çəkirsə, səhər gedib, axşam gəlirsə, sizlər də (işləməyən evdar xanımlar) onun övladının qayğısını çəkirsiniz və evə gələndən sonra onun istirahətinə şərait yaradırsınız. Ona görə də özünüzü onlardan asılı və "hazıryeyən" hesab etməyin!
XƏBƏR LENTİ
Həyatınızı başqalarına görə yaşamayın
Yaşayış evindən öz-özünə çıxan yanğının səbəbi bəlli oldu - FOTO
Şahbaz Quliyev erməni əsirliyində yaşadıqlarını danışdı - VİDEO
Əzələ yığını olan "müsəlman div"
Düşmənin çox sayda canlı qüvvə və texnikası məhv edildi - SİYAHI
Skype-da gözlənilən yenilik gerçəkləşdi
"Arzu, salamat qal" yazan neftçinin meyidi tapıldı
Fransada ara qarışdı
HAVA necə olacaq?-22 Avqust
“Samsung” parçalana bilər
"Terrorun dini yoxdur"
Portağallı piroq (video-resept)
Həkim qədər təsirli 27 meyvə və tərəvəz (1)
Səyahəti sevənlər üçün maraqlı filmlər
Sürpriz kök salatı (foto-resept)
Qədim İspan şəhərində gəzinti
Qənaətcil qadınlara məsləhətlər
Qəhvənin düzgün içilmə qaydası
Hamilə xanımların diqqətinə...
Qadın.Netlilərin tərcümeyi-halı (3)
Dişlər haqqında 5 maraqlı fakt
Məşhur aktrisanın FOTOsu sosial şəbəkəni qarışdırdı
Pelin və Anıl cinayətə şahid oldular-FOTO
Tortları bəzəmək üçün güllər düzəldilməsi (foto dərs)
1 həftəyə 5 kiloqram arıqladan qarpız pəhrizi
ABŞ-la Rusiya Qarabağla bağlı razılığa gəldi
Azərbaycanın müxtəlif yerlərində seysmoloji aktivlik aşkar edilib
Havanın təmizlənməsi üçün süni ağaclar yaradıldı
Rezidenturaya qəbul olanların siyahısı açıqlanıb
Xəttə görə xasiyyət necə müəyyən edilir?
Cemli piroq (foto resept)
Avropa Oyunları: Karatedə 3-cü qızıl medalımız!
Son 1000 ildə ilk dəfə: vikinq toyunda evləndilər-FOTO
Azərbaycanda daha iki nəfər koronavirusdan öldü: 262 yeni yoluxma - RƏSMİ
Cennifer Lopez sirri açdı-FOTO
Ebru Şahin məşhur basketbolçu ilə sevgilidir-FOTO
Yeni dövrün coğrafiyası (XV-XIX)-2
HAVA necə olacaq?- 10 APREL
"Bəli, mən arvadağızam"
Dəniz Seki 15 kq arıqladı-FOTO
Ananasın faydaları
Yapon alimlərindən COVID-19-un müalicəsində YENİ KƏŞF
"Doğrudanmı Avropada məndən yaşlı insan yoxdur?"
Ramazan ayı ilə əlaqəli mədə xəstələrinə tövsiyələr
Ayaqları uzun göstərən geyim hiylələri
Bürclər nə vaxt hirslənir?
Nyu-Yorkda koronavirusun mənbəyi aşkarlandı
Afrikada bir gün
Ziyafət məclisinin şahzadəsi ol
Sınan əşyalardan və bitkilərdən ev
- ŞƏRHLƏR