Qadın anlayışı Şərq aləmində "bir od" olmuşdur ki, ona əl vurmaq barıta əl vurmaq kimi xətalı hesab edilmişdir.
Məqalələrin birində deyilir ki, guya sovet hakimiyyəti qurulana kimi cəmiyyətdə və ailədə qadınların rolu adi bir qul,bir kölə rolundan qabağa getmirdi.Qızın doğulması ailə ücün bədbəxtlik hesab olunurdu,cünki "qız yükü - duz yükü" idi, "qız özgə çırağl yandırırdı", "qız qazanc itirir,qazanc gətirimirdi" "saçı uzun,ağlı gödək" idi.Buna görə də Qızbəs,Bəsdi,Oğlangərək, Qıztamam kimi adlar qoymaq çox qız doğulan ailələrdə adət şəklini almışdı.Ailə başçısı, ər həyat yoldaşını öz adı ilə çağırmağa utanır ,yalnız başqalarının yanında deyil,həmçinin dar ailə çərçivəsində də belə onu "ayə, ay adam" deyə səsləyir, "uşaqların anası","külfət" ,"ev adamı" və s. adlandırırdılar. Qadına mənliyi belə unutdurulur,ata evində ixtiyarı atada,ər evində ərinə çatırdı.Onun "mən" kəlməsi ilə doğulduğu gündən əlaqəsi kəsilirdi, onun əvəzində düşünür, onun əvəzində qərar verirdilər. Rəyi soruşulmadan ərə verilir,onun üçün "ər bir,Allah da birdir", "ər başının sahibi" idi. Hər bir şeyin, malın sahibi olduğu kimi, qadının da sahibi əri idi. Ona "filankəsin qızı" , "filankəsin arvadı" deyilirdi.
Amma mənim fikrimcə, bütün bunlar hər hansı hakimiyyət qurulana kimi deyil, ondan sonra da var idi, qismən də olsa qalmışdır.Qadın zəif olduğu üçün özünü qoruya, dolandıra bilməzdi ,yaşadana, müdafiəçiyə ehtiyacı var idi.Bu anlayışa gorə qadın həmişə bir idarə edənə möhtacdır.Onu ata evində ata,ər evındə ər idarə etməlidir.Hələ dahi şairimiz Füzuli qız-qadın tərbiyəsini Leylinin anasının dili ilə canlandirmişdir.
Gözdən gərək olasan nəhan sən
Ta demək ola sənə ki,cansan
Oğlan əcəb olmaz, olsa aşiq!
Aşiqlik işi qiza nə layiq?
Qadının elmə,maarifə olan həvəsini öldürmək üçün ona yazmaq,oxumaq yasaq edilirdi.Əlbəttə, yaxşı ki, bu çürük fəlsəfə öz mahiyyətini itirdi.Bütün bu geridə qalmış fikirlərin hamısının arxasında İslam dininin olduğunu deyirdilər və bizi dinimizə qarşı çıxmağa təhrik edirdilər.Amma əksinə, müqəddəs kitabımız olan Qurani-Kərimdə də qadın azadlığından və qadınla kişinin eyni hüquqa malik olmalarından danışılır.Hələ C.Məmmədquluzadə "Şərq qadını" məcmuəsində qadının ictimai həyatda özünə ləyaqətli mövqe tuta biləcəyinə inanmış,ona tərbiyə verməyi ,onu işıqlı dünyaya çıxarmağı tələb etmişdir.Azərbaycan ziyalılarindan birisi Rəşidbəy Əfəndiyev yazırdı ki,qadını qul kim tərbiyə etmək və elmdən bixəbər saxlamaq gələcək nəsli fəakətə sürükləyir, hər bir millətin xoşbəxtliyi və səadəti qadınlarının savadlanmasından asılıdır.
Rus yazarı Çernışevski demişdir: "Qadın təbiətən nə qədər sadiq, güclü zəkalı olmuşdur.Lakin cəmiyyət bu zəkadan istifadə etmir,onu rədd edir,onu boğur,halbuki, bu zəka rədd edilməsəydi, əzilməsəydi, fəaliyyət göstərərdi.Bəşər tarixi onda qat-qat artıq sürətlə inkişaf edərdi.Yaxşı ki, cəmiyyətimizdə belə məntiqli,geniş düşüncəli insanlar olub və mərhələ-mərhələ qadına qarşı baxışlar, düşüncələr dəyişib.Azərbaycan qadını sübut etdi ki, heç də qadın zəif,aciz bir məxluq deyil.Müdrik babalardan qalan bir deyim gerçək oldu: "Aslanın erkəyi ,dişisi olmaz". Kəndlərdə ana ağbirçək sayılmışdır, onun məsləhətini dinləmiş, o içəri girəndə ayağa qalxmışlar, ana "qan qaytaran" olmuşdur.İndiki zamanda qadınlar nəinki öz sözlərini evdə,ailədə, hətta tribunalardan da deyə bilir. Bu, böyük qələbə,dirçəliş deyilmi? Şükürlər olsun ki, qadınlarımız ana olmaları ilə yanaşı, yazıçıdırlar,şairdirlər,həkimdirlər,jurnalistdirlər,ən nəhayət, xalqı təmsil edən millət vəkilidirlər. Hətta məktəbdə müəllimlərin çoxu da qadınlardır! Vaxtı ilə zəif hesab olunan qadın indi məhkəmə salonlarında hakimlik edir və qanunlar qəbul edir. Güclü nəslin nümayəndəsi olan bəzi kişilər həyatın keşməkeşli yollarında zəiflik və acizlik göstərib, cinayətkarlığa əl atır.Bax, onda qadın ona hökm oxuyur.Yaxşı ki, bizlərin taleyinə belə azad,qadın-kişi hüquqlarının bərabər olduğu bir zamanda yaşamaq qismət olub.Ailəni dolandırmaq üçün kişi əgər zəhmət çəkirsə, səhər gedib, axşam gəlirsə, sizlər də (işləməyən evdar xanımlar) onun övladının qayğısını çəkirsiniz və evə gələndən sonra onun istirahətinə şərait yaradırsınız. Ona görə də özünüzü onlardan asılı və "hazıryeyən" hesab etməyin!
XƏBƏR LENTİ
Kosmosa 1 milyard dollar göndərildi
Gəlinliklər və saç düzümləri
HAVA necə olacaq?-5 Avqust
Bakıya duman gələcək
ABŞ səfirinin iqamətgahında iftar mərasimi təşkil edilib
Qubadlı-Laçın istiqamətində düşmən mövqelərindən qaçdı
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-23 Aprel
Bu şəxslər COVİD-19 peyvəndi vurdurmamalıdır, əks halda... - MÜTƏXƏSSİS DANIŞIR
Davamlı aclıq hiss etməyin 3 səbəbi
İyul ayında HAVA necə olacaq?
Qeyri-adi ev əşyaları
Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə bir gündə 650 min ağac əkiləcək
İkinci Qarabağ müharibəsinin xüsusi təyinatlı şəhidi
Koronavirusdan qorunmaq üçün bunları edin
İncəsənət xadimləri mükafatlandırıldılar- SİYAHI.
İnsan orqanizmində plastik kütlə aşkarlanıb
ABŞ və Aİ Cənub Qaz Dəhlizini dəstəkləyiblər
Azərbaycan üçün böyük qorxu
Azərbaycan “Les Echos"da
İƏT ictimaiyyəti müstəqil Fələstin dövlətinin yaradılmasına dəstək verməyə çağırdı
Hava haqqında
Titan ürək ilk dəfə insan üzərində sınaqdan keçirilib
Qırış yaradan vərdişlər
Pensiyalar artırılacaq – RƏSMİ
Tanımadığı şəxsin gediş haqqını verdi, Milyoner oldu
Hamiləlik dövründə rahat yatmaq üçün...
Böyrəklərin funksiyalarını yaxşılaşdırmaq üçün təbii yollar
Hande Doğandemir xəyanətdən danışdı-FOTO
Kişiləri məftun edən qoxular
IV Xəzər Forumu 2014-cü ilin yayında keçiriləcək
TOY 11 gün, 11 gecə davam etdi-FOTO
Düşmən hərbçilərimizi iriçaplı pulemyotlardan və snayperlə atəşə tutdu
Azərbaycanda ilaxır çərşənbəsi qeyd edilir
Toxumağı öyrənək. Dərs - 1
Döşlərinizi Tibet üsulu ilə böyüdün!-3
Azərbaycanlı qızın bu görüntüsü dünyada İZLƏNMƏ REKORDU QIRDI - VİDEO
Azərbaycanla İtaliya arasında hərbi əməkdaşlıq Planı imzalanıb
Erməni vandallığının izlərini silirik: Cəbrayıla işıq gəlir - VİDEO
Məktəbli forması nə üçün lazımdır?
Gimnastika və onun sağlamlaşdırıcı əhəmiyyəti
Brus Linin qızı etiraz etdi-FOTO
Ailədə uşaqların tərbiyəsi
Münasibətləri bu dəfə tam fərqli davam edir - FOTO
ABŞ-da ikinci 11 sentyabrın qarşısı alınıb
Üzündəki sızanaqlardan qeyri-adi üsulla xilas oldu
Zərif ayaqlar üçün idman hərəkətləri
Evlilik xəbəri yalan çıxdı-FOTO
“Qarabağın məşhur müəllimləri” - Qara bəy Əliverdilər
Təzyiq salan dərmanların qorxulu sirri açıldı
Hava haqqında - 21.12.2013
- ŞƏRHLƏR