Soruşsalar ki, eşq şairin kimdir? Deyərdim, nazim hikmət.
– bəs nəvazişli şairin kimdir? Gözlərim dolu deyərdim, pablo neruda…
-pablo neruda – əsl adı rikardo eliezer neftali reyes basoalto olan çilili, ədəbiyyat üzrə nobel mükafatı laureatı yazıçı və şairdir. Şeir yazmağa on yaşında başlamışdı. Atası daha ciddi işlə məşğul olmasını istədiyindən neftali rikardo sirrinin açılmaması üçün şeirlərini pablo neruda təС…əllüsü ilə çap etdirmişdi. Sayı qırС…ı keçən şeir kitabları latın amerikasının başqa bir görkəmli sənətkarı qabriel qarsiya markesin dediyi kimi, С…С… əsrdə “pablo nerudanı bütün dillərin ən böyük şairinə” çevirmişdi. Onun kommunist əqidəsinə bağlılığı qərbdə və amerikada bir çoС…larının ürəyincə olmasa da, neruda məhz poeziyasının gücü ilə siyasi simpatiyalarının yaratdığı əhvali-ruhiyyəni dağıda bilmişdi.
– həyat yoldaşi matilda urrutianin xatirələrindən seçdiklərim…
“- böyük məhəbbət qala kimidi, bütün çətinliklər onun divarlarına dəyib çilik – çilik olur.”
-pablo nerudanın bəxş etdiyi məhəbbət qalasına sığınan matilda urrutia qələmə aldığı “pablo nerudayla yaşanan ömür” adlı bioqrafik kitabında bu cümləni gözləri yaşlı qeyd etmişdi. Dərd əlindən, yaşadıqlarından bitab düşmüş matilda onun məhəbbətini qucaqlamış və keşməkeşli həyat yolu yaşamışdı. Dəfələrlə sürgündə illər yaşamasına, gözünün qarşısında ölümlər, savaşlar, qətllər görməsinə, pabloya görə ittiham olunmasına, tutulmasına, səfil və pəjmürdə həyat yaşamasına baxmayaraq o, heç vaxt pabloya olan məhəbbətindən keçmədi.. O, onun nəvazişini sevirdi..
“…- biz bütün bu illəri bir – birimiz üçün yaşamışdıq, amma indi onun həmin o birgə yaşantılarımızı təzədən oyadan xatirələrində təkcə əbədi məhəbbətin etirafı yox, həm də əbədi ayrılığın havası var idi.
O, ağrıyırdı. Yatmışdı. Yuxu – xilasdı və mən çox istəyirəm ki, o , heç olmasa bir müddət bu zorakılıqları unutsun. O , deyərdi: “qara tabut necə də yöndəmsiz görünür! Niyə axı, tabut şən, işıqlı, lazım gəlsə lap qapağı gül – çiçəkli olmasın!”
Hər addımda hərbçilərlə dolu maşınlar dayanıb və onların avtomatları kütləyə tuşlanıb. Bizi qorxutmaq istəyirlər, amma alınmır. Insanlar get – gedə daha da artır və onlar qışqırırlar: “pablo neruda, biz səni unutmayacağiq!”
Ilahi, dünyanın sülhsevər bir insanının, şairin dəfnində nə qədər hərbçi olarmış?!
Ağrıdan ürəyim cadar – cadardır. Gözyaşlarım dayanmır. Mən tənha deyiləm! Pablo bu xalqı mənə miras qoyub. Mən də başımı qaldırıram. Dərdim böyükdü, amma tək deyiləm. Dünyada kimin bu qədər dostu var?
-o, həmişə kommunist, əsl kommunist olub. Çünki, insanların əzabından əzab çəkirdi. Nə qədər ki, nəfəsi gəlirdi, qələmini, bütün həyatını xalqına qurban eləmişdi. Nazim hikmət və pablo pikasso kimi ustalarla dostluq bağları var idi.
Moskvaya getmişdik. Nazimlə görüşümüz var idi. Pablo demişdi ki, nömrədə məni hədiyyə gözləyir. Qapını açanda dəcəl uşaqlar kimi gülən nazimlə pablonu görürəm. Nazim pablonu mənə sarı gətirib deyir: “senyora, bu da sizin hədiyyəniz”.
Yadımdadı, başımı onun sinəsinə qoydum, gözlərimi yumub dedim: ”səndən nəvaziş qoxusu gəlir”. “lap şeir kimi səslənir, – pablo cavab verdi, – bax ha, birdən şair – zad olarsan”.
Pablo varlı şəxs hesab olunurdu, amma əslində, nə qazanırdısa o saatca xərcləyirdi. Bizim həmişə əntiq, kitab mağazalarına az – maz borcumuz olardı..o, nobel mükafatının əsas hissəsini kitablara, bir də çox qiymətli dəniz qulaqlarına xərcləmişdi.
Pablonu “çili xəstəliyi” aldı, apardı.
Onu dəfn etdikdən sonra meyidini çıxarmalı və başqa yerə köçürməli olduq. Onda belə polislər bizi tək qoymadılar. Odlu silahları mənə və paltosunun altında gizli qərənfil gətirən oxuculara tuşlamışdılar..
Pablo ilə mübahisə etmək mümkün deyildi. Bizim bütün mübahisələrimiz dəli qəhqəhələrə çevrilirdi. Nə baş verir versin, məndən sevgisini və gözlərini əsirgəmirdi.
Çox kitab oxuyurdu. Hansısa detektiv romanı oxuyanda onun məzmununu mənə də danışırdı. Bu zaman məni elə şirnikləndirirdi ki, səbrsizliklə onun sonluğunu gözləyərdim. Bax, elə bu yerdə pablo deyərdi: “axırını özün oxuyarsan.”
-pablo bir xəstəxana palatasında öldü. Vətən dərdi onun ürəyini partlatdı.. Və pablonun böyründə ondan da çox ölən mən varam…”
-matilda bütün ömrünü pabloya və sevgisinə həsr elədi. Bu qadın öz gücü, sədaqəti, mübarizliyi ilə dövrünün örnək alınası insanlarındandır. Pablonun məzarına gücü çatmadığı halda kərpicləri qoyan, o deyildimi? Xatirələrinin nəşri üçün ölkələr dolaşan, gömrüklərlə, dövlətləarlə mübarizə aparan, o deyildimi? Pablo üçün gülməyi unutmamağa çalışan, yoxluğunu belə ona aid olduğu üçün sevən, o deyildimi?…matilda qocaman ürəyə sahib olan, övladsiz əsl ana, sevgisi isə körpə balasi idi..
-pablonun matilda haqqinda fikirlərindən bir hissə…
“…-matilda barədə deyə biləcəklərimin hamısını “məhəbbət haqqında yüz sonet” kitabımda yazmışam. Ola bilər ki, şeirlər matildanın mənim üçün kim olduğunu ifadə edə bilib. Bizi torpaq və həyat birləşdirdi. Bu, çoxları üçün maraqlı olmasa da, biz xoşbəxtik. Vaxtımızın çox hissəsini çilinin xəlvət sahillərində birgə keçiririk. Bəzən vəhşi, tənha okeanımızdan ayrılıb, səsli-küylü şəhərə, hər ikimizin darıxdığı, başqalarının dərd-sərli həyatlarının əyani şahidinə çevrildiyimiz dəli şəhərə – santyaqoya getməli oluruq… mən yazdıqlarımın hamısını ona həsr edirəm. Elə çox yazmasam da, o, razı qalır…”
Səadət dadaşova
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
"Zövq" tortu (foto resept)
Türkəçarə, yoxsa başa bəla?
Gül rənglərinin mənaları
Romatizmal xəstəliklər
Məktəb ayaqyolusundan kamera çıxdı – VİDEO
Ailə tərbiyəsi necə olmalıdır?
Azərbaycanda daha 12 nəfər koronavirusdan öldü: 1227 yeni yoluxma
Düşmənin məhv edilən döyüş texnikaları - SİYAHI
Yeməklərinizi rəngləndirin
Serdar Ortaç boşanır?
Facebook-da yeni qadağadan xəbəriniz var?
Bakıda bu marşrut kart sisteminə keçdi
Chrome yeniləndi
Unutduğumuz 10 həqiqət
"Eurovision"un püşkatması keçirildi - Azərbaycan neçəncidir?
Kişilər üçün ondan yaxşısı?
Saç boyasını dəridən təmizləməyin üç asan yolu
Bakı sakinlərinə küçəyə çıxmamaqla bağlı XƏBƏRDARLIQ
Sizin həyat tərziniz (Test)
Qalib idmançılarımıza daha 50 min
Cənnətin ən yüksək zirvəsi
“Dərs vaxtı”nın sabaha olan cədvəli açıqlandı - FOTO
Conni Depp Sofi adlı modellə sevgilidir
"Müəllimlər yanvar ayının maaşlarını artımla alacaqlar"
"Ermənistanda bəzi radioaktiv ehtiyatlar ola bilər"
Brent neftinin qiyməti 50 dollara yaxınlaşır
2017-ci ildə ən çox qazanan musiqicilər - Forbes siyahısı
Ebru Şallıdan 10 mükəmməl maska təklifi
Siqaret çəkən və çəkməyən anaların uşaqları arasındakı fərq
İNANILMAZ: NASA Allahın iqamətgahını tapdı - FOTO
Paşinyan Qarabağdan əlini üzdü
Məktəbimiz həmin gecə 13 şəhid verdi - Azərin
Leyla Yunusun apellyasiya şikayəti təmin edilmədi
Özcan Dəniz keçmiş xanımı ilə BARIŞDI-FOTO
Məşhur yazıçının məzarı 150 il sonra aşkar edildi
Dünyanın ən gözəl saçlı şirinin FOTOları
Manatın məzənnəsi
Bu gün Azərbaycanda daha 338 nəfər koronavirusa yoluxdu, 4 nəfər vəfat etdi
Zamanı az olan analara idman hərəkətləri
Fransa səfirliyi qarşısında aksiya keçirilir - VİDEO
Hazal Kayanın toy DƏVƏTNAMƏLƏRİ-FOTO
Həkim bir xəstəyə nə qədər vaxt ayırmalıdır?
Parisin nudist restoranı bağlandı-SƏBƏB
Günün qoroskopu: ləyaqətsiz insanlara inanmayın
"Facebook" istifadəçilərinə şad xəbər
Bakı dumana bürünəcək
Üzüklər
Qıvırcıq saçlar üçün baxım tövsiyələri
Qara rəngli donlar (2)
Bakıdan İrəvana sərt cavab
- ŞƏRHLƏR