Qədimilik, tarixi keçmiş, zəngin mədəniyyət deyərkən ağıla ilk gələn rayonlar içində Kəlbəcər də xüsusi yer tutur. Çox heyflər olsun ki, erməni quldurlarının əlinə keçdikdən sonra Kəlbəcər viran olundu. Tarixi abidələr qarışıq hər şey talan oldu. Vəng kəndi ərazisində Alban məbədi, Çərəkdar kəndində Alban kilsəsi (Həsən Camal kilsəsi), Qanlıkənd ərazisində Lök qalası, Qaraçanlı kəndinə Uluxan qalası, Tərtər çayının Bulanıq çayı ilə qovşağında yerləşən Alban kilsəsi, Qalaboynu kəndində Qalaboynu qalası, Comərd kəndində Comərd qalası, Camışlı kəndində Keşikçi qalası, Kəlbəcər şəhərində məscid, Başlıbel kəndində məscid, Otaqlı kəndində məscid, Soyuqbulaq kəndində Tərtər çayı üzərindəki Tağlıdaş körpüsü, Kəlbəcər Tarix-diyarşünaslıq muzeyi, Aşıq Şəmşir adına mədəniyyət evi, Söyüdlü yaylağında Seyid Əsədullanın ziyarətgahı.Bunlar hamısı bir xalqın tarixini sübuta yetirən nümunələr idi. Nankor əli bu abidəlirin məhvini çoxdan gözləyirdi sanki...
1993-cü il aprel ayının 2-də erməni silahlı birləşmələri Azərbaycan xalqına növbəti ağır zərbəni vurdu. Bu hücum zamanı Kəlbəcər rayonu sanki vəhşiliyin qurbanı oldu. Qana susamış düşmən 511 nəfər rayon sakini, 55 hərbiçini öldürmüş, 321 nəfəri girov götürmüşdür. Rayonun 13 min yaşayış evi, 500 ictimai bina, 96 orta məktəb, 76 səhiyyə müəssisəsi, 62 körpü, 37852 hektar meşə sahəsi, 4 tarixi abidə, 172 mədəniyyət ocağı, 100 minlərlə baş mal-qara, qoyun-quzu və s. düşmən işğalında qalmış, talan edilmiş və erməni xislətinə uyğun şəkildə dağıdılmışdır.
Azərbaycanın ərazicə ən böyük rayonu olan Kəlbəcər ölkənin bir nömrəli strateji nöqtəsi sayılırdı. Qarabağın qala qapısı adlanan Kəlbəcərin işğalı ilə Ermənistan və Dağlıq Qarabağdakı separatçı rejim 3500 metr hündürlükdə olan Murov yüksəkliyini ələ keçirdi. Həmçinin Dağlıq Qarabağla Ermənistan arasında ən yaxın quru yolu açılmış oldu. Məhz bu üstünlükləri əldə etdikdən sonra çox keçmədi ki, Ermənistan qısa zamanda Azərbaycanın daha beş rayonunu işğal edə bildi.
Artıq 20 ildir Kəlbəcərin füsunkar gözəlliyə sahib olduğu dağları, onun yamacındakı buz bulaqları, düzlərində bitən al-əlvan, min bir dərdin dərmanı çiçəkləri doğma insan nəfəsinə möhtac qalıb. Yaran dərindir, Vətən! Bu yarana məlhəm olacaq igid oğulların harayına yetişəcək, səni yad nəfəsindən, qədirbilməz caynağından xilas edəcək bir gün. Gözlə igidlərinin yolunu...
Kədərdə bulunur, dərdli Kəlbəcər,
Dərbədər düşmüsən, ay Vətən oğlu.
Tanrıdan, taledən, yoxsa Fələkdən,-
De, kimdən küsmüsən, ay Vətən oğlu?
Laçınlar oylağı laçınsız qalıb,
Qarsıyıb güneyi, daşı da yanıb.
O cənnət diyarlar yağıya qalıb,
De, necə dözürsən, ay Vətən oğlu?
Tərlanın yuvası quzğun, sardadır,
Zirvədə dolaşan qara qarğadır,
İsmətin, namusun, arın tapdanır,
Hardadır qeyrətin, ay Vətən oğlu?
Köç edib ellərin, torpaq əmanət,
Məzarlar əmanət, ruhlar dardadır.
Sücaət, Bəhmənin söylə hardadı,
Yaslıdır dağların, ay Vətən oğlu.
Qalıbmı nişanə, qalıbmı əsər,
O dilbər guşədən kim verər xəbər,
Sazı da susmayır, ötür sərasər.
Dillərdə bayatı, ürəkdə kədər,
Döz indi bu hala, gəl, Vətən oğlu.
XƏBƏR LENTİ
Sahurda nə yeməli, nə yeyilməməli?
Mənim əl işlərim
Möhtəşəm yay ayaqqabları
Adelin arıqlığı diqqət çəkdi-FOTO
Kosmosda tərəvəz yetişdiriləcək
Ukraynanın yeni prezidenti səhnədə rəqs etdi - VİDEO
Keyt Middletonun geyimi səs-küy yartdı-FOTO
Məkkədə yeni faciə
Makiyaj etməkdən yorulanlar üçün
Dəridəki çatların bitkilərlə yox edilməsi
Yeni Smatfonlar
“Oskar”da dəyişiklik olacaq
Acun keçmiş xanımı ilə toya getdi-FOTO
Ətli qara kahı (foto resept)
Nataşa Korolevaya keçmiş ərindən danışdı
Golden Rose-un 2012 göz kölgələri
Kadırov prezident postunda qalacaq?
Qəbiristanlıqda şok olay: tabut boş çıxdı
İlk dəfə: Atatürkün məzarının fotoları yayıldı
Məşhur aktyor Cey Lonu lağa qoydu-FOTO
Modern gəlinlər üçün qara gəlinlik dəbi
Özünüzdə yaşlanma əlamətlərini hiss edirsiniz?
Göz daşı nədir?
Bu günün hava proqnozu
Cəbhədə son vəziyyət
Boşanmanın uşaqlar üzərində təsirləri
Aleksandr Samedov: "Azərbaycan mənim vətənim deyil"
Hakan Şükürə qızıl ayaq
Koronavirusa yoluxan azərbaycanlıda Sibir xorası da aşkarlandı
Amir Xan etiraf etdi-FOTO
Mayın 31-dək bunlar qadağandır - Rəsmi
Sezen Aksunun makiyajsız FOTOsu yayıldı
Luvr muzeyinin həyətindəki gözəllik məhv oldu-FOTO
Düşməndən etiraf: Azərbaycan Ordusu daha 51 erməni hərbçisini məhv etdi
Hülya Avşar İMİCİNİ DƏYİŞDi
Kök polislər işdən çıxarılır
Azərbaycanda sərnişinlərin daşınması qaydaları dəyişib
Pensiya artımı kimlərə aiddir?
Ledi Qaqa fermaya köçür-SƏBƏB
"Bir zamanlar Çukurova"nın aktrisası hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
Maddələr mübadiləsini sürətləndirən ədviyyatlar
Azərbaycanda bu il evlənənlər - 94 yaşında ailə qurdu
Bananlı tort (foto resept)
“Bakı Metropoliteni”nin 29 əməkdaşı koronavirusa yoluxdu, biri öldü - RƏSMİ
Saçları seyrəkləşdirən səbəblər
Mangolu desert (foto-resept)
Səyahətə çıxanların nəzərinə
İrem Derici 54 minlik əməliyyatından danışdı-FOTO
Mənzil satışı ilə bağlı yeni mexanizmlər
Qızıl ayaqqabı: ərəblər bunu da etdilər
- ŞƏRHLƏR