Hər yaz mövsümündə alçanın qiyməti yerli istehlakçını şoka salan hadisəyə çevrilir. Martda 720 manat təşkil edən alça aprelin ilk günündə artıq 320 manata (port bazar) satılır. May ayında isə alıcını hansı qiymətin gözlədiyi bəlli deyil. Sadəcə onu deyə bilərik ki, dəyərinə görə, az qala qızılın unsiyası ilə yarışan bu məhsul yay aylarında 0,50 manatdan baha olmayacaq.
Maraqlıdır ki, heç bir məhsul, hətta qızıl, neft belə dəyər qazanıb, sonradan dəfələrlə ucuzlaşmır. Bazarlarda söhbət etdiyimiz satıcılar alçanın baha olmasına səbəb kimi mövsümü göstərirlər. Lakin o da bəllidir ki, ölkədə son illər minlərlə istixana yaradılıb və alça heç də çətin yetişdirilən meyvə deyil. Hətta yabanıdır. Belə ki, Azərbaycanın meşələri alça ilə boldur. Becərilən yerli sortlar içərisində ən geniş yayılanlar: yaz mələsi, xanbeyi, şabranı, ağalça, talibi və başqalarıdır.
Məhsuldarlıq artıb
Dövlət Statistika Komitəsinin rəqəmlərinə inansaq, 2015-ci ildə respublika üzrə 2968 ha ərazidə alça bağları salınıb. İldən-ilə alça bağlarının sayı artıb. Məsələn, 2014-cü ildə bu rəqəm 2848 ha təşkil edib. Bu bağlardan 2015-ci ildə 24394 ton alça istehsal edilib. Alça istehsalının həcmi də müvafiq olaraq artıb. Alça bağlarının məhsuldarlığı isə 93,0 sent/ha olub. Alma bağlarının məhsuldarlığından 3 bənd çox. Göründüyü kimi alçanın məhsuldarlığı kifayət qədər yüksəkdir. Sual doğurur bu meyvə niyə bahadır?
İstixana saxlamaq bahalıdır
Mövsümdən əvvəl bazara çıxarılan alçalar adətən ya istixanada yetişdirilir, ya da ölkəyə idxal yolu ilə gətirilir. Əvvəlcə istixanalardan başlayaq. İstixanada alçanın yetişdirilməsi doğurdanmı bahalı prosedurdur? Bir müddət əvvəl Göyçayda kənd təsərrüfatı istehsalçısı istixanada Göyçə Sultan növündən 9 ədəd alça ağaçı yetişdirdiyini açıqlamışdı. Bunun elə də çətin prosedur olmadığını, hətta istixana alçasının daha dadlı olduğunu irəli sürmüşdü. Onda belə çıxır ki, alçanın qiymətinə istehsal xərcləri təsir edir.
Nəzərə çatdıraq ki, istixana qurmaq elə də asan prosedur deyil. Polikarbonatdan olan müasir istixananın hər kvadrat metri 100-150 dollar təşkil edir. Kustar üsullarla qurulan istixanaların hər sotu isə yerli sahibkara təxminən 1500 manata başa gəlir. Başqa tərəfdən mavi qazın, suyun, eləcə də elektrik enerjisinin tarifləri qalxıb. Bu da məhsulun yetişdirilməsi xərclərinə təsir edir.
əklifin az olması qiymətləri artırır
Kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Vahid Məhərrəmov deyir ki, istixanada məhsul yetişdirmək baha başa gəlir. Bundan əlavə məhsuldarlıq elə də yüksək olmur. Avropa ölkələri ilə müqayisədə bu rəqəm qat-qat aşağıdır: "İstixana şəraitində alça yetişdirən sahibkarların sayı çox azdır. Ölkədə satılan alça çox zaman idxal məhsulu olur. Xüsusilə İrandan gətirilir. Təklif az olduğu üçün idxalçılar qiyməti istədikləri kimi təyin edirlər".
Alçanın hazırkı qiymətinin optimal olmadığını vurğulayan mütəxəssis bildirir ki, bununla belə kiloqramı 720 manata alça alanlar var.
Ölkəyə meyvə idxalı azalıb
Dövlət Gömrük Komitəsinin məlumatlarına görə, ölkəyə meyvə-tərəvəz idxalı azalıb. Məsələn, ötən ilin yanvar ayında ölkəyə 78,506.79 ton meyvə tərəvəz idxal edilmişdisə, bu ilin müvafiq dövründə həmin rəqəm 62,229.36 ton olub. Azalma 21 faiz təşkil edir. Bu da o deməkdir ki, daxildə istehsal artıb və bazarın tələbi yerli təklif hesabına ödənir. Deməli, meyvə bazarı ucuzlaşmalıdır, nəinki bahalaşmalı.
L.Əliyeva
Milli.Az

XƏBƏR LENTİ
Can verən rubl bu ölkəni dilənçiyə çevirir
Tanınmış isveçrəli jurnalist Andre Vidmerin qələmə aldığı "Unudulmuş münaqişə" kitabı oxucuya Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı əsl həqiqətləri çatdırır
Şagirdlərin tətil günləri başladı
Evsiz ailələrə çox vacib xəbər
Daha bir boksçumuz Rio-ya vəsiqə qazandı
Bədənimizdəki elektrik yükündən necə xilas olaq?
"TANAP regionda sülhə yardım edəcək"
Tələbə adını qazananlar seçim edirlər
Azərbaycana yeni gətirilən peyvəndin istifadəsinə başlanıldı
Avropa çempionatı bu ölkədə keçiriləcək
ABŞ-ın xüsusi xidmət orqanları “uçan adam”ı axtarır
Ağıllı robot Azərbaycan milli geyimini geyinəcək
Rusiya öz Wikipedia-sını açır: Böyük Rus Ensiklopediyası
Altı aktyor serialı tərk etdi-SİYAHI
"Tezbazar" salatı (foto resept)
Sosial şebekeler tenha qadınların psixikasını pozur
İngilis dili - XXXIII dərs
Yoluxanların sayı bu gün artdı
Qlobal təhlükə barədə xəbərdarlıq edildi
Türkiyə donur
Dəbdən düşmüş trendlər
VANQAnın 2019 proqnozu
130 dollarlıq smartfon göstərildi
"Ermənistanla sərhədləri açmağa hazırıq"
Lətifələr
Bu xəstəliyə diqqət!
Azərbaycan peyki Livan telekanallarının yayımına başladı
DİN-dən məlumat bazasına kiber-hüçum barədə AÇIQLAMA
İnternetə qoşulanlar 33 milyarda çatacaq
Hamının sevimlisi
Xoş aura yaradan bitkilər
Ayaqqabı və çantalar
Hələlik sadə əməliyyatlardır
Kayli Cenner şirkətinin 51%-ni REKORD Məbləğə Satır
“Hercai”nin məşhur aktrisası 93 kq arıqladı – FOTO
Gözəllik üçün nələr lazımdır?
40 min illik Boz qurd başı tapıldı
Meryem Üzerlinin son halı təəccübləndirdi-FOTO
Sel Astaraya ziyan vurub
Yaralı əsgərimiz: "Canımdan keçməyə hazıram"
Əriştənin hazırlanması hamını təəccübləndirdi – FOTO
"Çukur"da daha bir ayrılıq-FOTO
Məşhur aktrisa şərhiylə DİQQƏT ÇƏKDİ-FOTO
Qırışları aradan qaldıran maska
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? - 21 fevral
2016-cı il son 136 ilin ən isti ili olacaq
İslam İnkişaf Bankı Azərbaycana pul qoyacaq
Günün ulduz falı
Kölgələri tap
Bakının uşaq bağçalarında yenilik
