Dəyərli xanımlarımız,sizlərlə Fitli qazan haqqında bildiklərimi bölüşmək istəyirəm.Doğrusu bu qazanla tanışlığım ailə həyatı qurub İstanbula gəlişimdən sonra oldu.Əvvəlcə bir qədər çəkinsəm də,sonra marağımdan bu qazanla yemək bişirmənin zövqünü çıxardım.Hazırda fitli qazandan ilk qorxu hissim yoxa çıxıb və yeməkləri tez və ləzzətli bişirməyə nail oluram.
Bunları sizlərlə də paylaşım...
Fitli (tezbişirən) qazan yeməkləri sürətli bişirmək üçün buxar gücündən yararlanma prinsipi ilə çalışan qazandır.
Təzyiqlə suyun qaynama dərəcəsi arasındakı əlaqədən hərəkətlə ortaya çıxmışdır. Fitli qazan yeməkləri yüksək istilikdə və tamamilə bağlı halda bişirdiyinə görə, yeməklərin bişmə müddətini ən aşağıya endirən, qaynadığının başa düşülməsi üçün buxar dəliyi əlavə edilmiş qazandır. Fitli qazanlarda partlama təhlükəsinə qarşı, təzyiqə, bu səbəbdən bişmə dərəcəsinə görə nizamlana bilən bir buxar dəliyi vardır və təzyiq qalxınca fit hava qaçıraraq qazanın partlamasına mane olar. Fitli qazan adını da bu səbəbdən almışdır.
İcadı və inkişafı
1679-cu ildə İrlandiyalı fizik Robert Boylanın da assistenti olan Fransız fiziki Denis Papin ağır bir dəmir qazan istifadə edərək bir təcrübə etdi. Üzərinə bir qapaq qoydu və yüksək istilikdə qaynatdı.
Yemək bişirilən qazanın qapağını möhkəm -möhkəm bağlamış, buxarın təzyiqiylə qapağın atılmasını önləmək üçün də üstünə bir ağırlıq oturtmuşdu. Ancaq, qapağın üstünə qoyulan ağırlıq, qazan partlama nöqtəsinə gəldiyində atılıb buxarı havaya buraxacaq qədər olmuşdu. Nəticə olaraq yeməklər normal qazanlara görə çox daha sürətli bişdi. Bu görüş Papinin qazanı olaraq adlandırıldı.
Əvvəllər çuqundan edilən fitli qazanları sonraları torpaq, mis, alüminium, emaye və şüşədən olanlar izlədi.
Yeməklər normal bir qazanda isidildiyində suyun qaynama nöqtəsi olan 100 dərəcəyə gəlindiyində, su bu dərəcədə qaynar və bütün su qaynayana qədər bu istilik sabit qalar və yemək də bu istilikdə bişər. Fitli qazanda isə buxar xaricə çıxa bilmədiyindən qazanın içindəki təzyiq getdikcə artar, bu səbəbdən su 100 dərəcədə qaynamaz, qazandakı istilik 125 °C (257 °F) dərəcəyə qədər çıxar.
Beləcə bişirilməsi istənən qidaların istiliyi suyun qaynama dərəcəsindən çox daha yüksəyə çıxmasına baxmayaraq yüksək istilik yeməyə sürətlə nüfuz etdiyindən, vitamin və minerallar təxribata uğramadan daha tez bişirilməsi təmin edilər. Bu qazanla ət qaynaması ən çox yarım saatda, quru tərəvəzlər iyirmi dəqiqədə bişə bilərlər.
Üstünlükləri
* Suyla bişən yeməklərin vitamin və qidaları yox olar buna görə buxarla bişən yeməklər suyla daha az təmas içində olacaqları üçün qoxuları(aroma) itməyəcəyindən daha ləzzətli olar.
* Fitli qazanda bişən yeməklər oksigenlə təmas etməz.
* Çox qısa müddətdə bişmə əldə olunur...
Diqqət yetiriləcək xüsuslar
* Təzyiqli qazana qoyulacaq vəsait və suyun miqdarı qazanın yarısını keçməməlidir.
* Qazana az da olsa mütləq su qoyulmalıdır. Susuz bişirmə qazanın çatlamasına səbəb ola bilər.
* Bişirmə müddəti təzyiq düyməsi bağlanıldıqdan sonra tutulmalıdır.
* Yemək bişdikdən sonra təzyiqi salmadan qazanın qapağını açmağa çalışılmamalıdır. Bu müddəti qısaltmaq üçün qazan su dolu bir qaba oturdulur ya da axan kran suyunun altına tutulur.
Bu qazan haqqında fikirlərinizi bölüşməyi unutmayın
XƏBƏR LENTİ
Gözəl ayaqqabı modelləri
Ulduzları utandıran anlar
Göz altı torbaları necə yox edək?
Qeyrətli oğlanların namussuz arvadı olmur...
Sabahın HAVAsı
Oğlu Barış Manço ilə bağlı inanılmaz SİRLƏRİ AÇDI
5 yaşlı uşaqda 16 yaşlı qız bədəni var - nadir xəstəlik - FOTO
Bu cür cəsur dost ola bilərsinizmi?
Jurnalist Zəngilandakı evlərini taparkən göz yaşlarına hakim ola bilmədi - VİDEO
“Ağıllı mauslar” tərcüməçilik edəcək
Jerar Depardye dini məzhəbini dəyişdi
Kartoflu dəri maskası
Azərbaycanda dərs ili vaxtından əvvəl başlaya bilər - RƏSMİ
Zövqlü geyimlər
İngilislər televizor üstündə dalaşdı
10 Alış-veriş xarakteri var, sizinki hansıdır?
Məşhurlar dünən və bu gün
Dünyada 1 600 000-dən çox insan koronavirusa yoluxub
Azərbaycanlı stilistin yeni işi hər kəsi kövrəltdi
Gölköy kəndində koronavirusdan belə qorunurlar-FOTO
Paşinyanın son cəhdləri də iflasa uğrayır
Ermənilərdən daha bir ağlasığmaz təxribat - Nazirlikdən XƏBƏRDARLIQ
Allahın qulu Teymur
Azərbaycanda iki gün iş olmayacaq!
Azərbaycan və Türkiyə turizm sahəsində birgə işlər görəcək
Ümummilli lider Heydər Əliyevin vəfatının 10-cu ildönümü ilə əlaqədar Türkiyədə tədbirlər keçirilib
“Bu, əsla mümkün olmayacaq” - ÜST-ün baş katibindən QORXUNC PROQNOZ
Şokoladlı, fındıqlı peçenye (foto-resept)
İngilis dili-Ee
Vərəmdən qurtulanların sayı nə qədərdir?
Reanimasiyada olan xəstələrin sayı azaldı
Dünyanın ən böyük sirlərindən biri çözüldü?
Azərbaycanlı futbolçu "Anji"də
Marşrutların fəaliyyəti tamamilə dayandırıla bilər
Yay bitir, Bakının dərdi oyanır
“Rasim Əliyevin ölümündə günahkar olanlar tezliklə tapılıb cəzalandırılmalıdır”
Fincandakı çay və qəhvə ləkələrini necə təmizləməli?
Anasına 1 milyon xərcləyəcək-SƏBƏB
Ayrıldıqdan sonra 45 kilo arıqladı
Azərbaycan öz məhsullarını ABŞ-a ixrac edir
"Qeysəriyyə kəsiyi ilə doğuşda uşağın və ananın sosial uyğunlaşması daha zəif olur"
Professordan gözlənilməz təklif: “Toyların keçirilməsinə icazə verilməlidir”
Avokadolu omlet (foto-resept)
Azərbaycanda yas mərasimləri ilə bağlı qadağa
İTV-nin əməkdaşları koronavirusa yoluxdu
Sabahın HAVAsı
"Hüseynağadan bir dənəydi..."
Yaponların növbəti möcüzəsi
Blok edilən saytlar axtarılır
Uşağı tanımadan uşaq tərbiyəsi olmaz!
- ŞƏRHLƏR