Yer kürəsinin insan həyatı üçün yaradıldığının başqa bir göstəricisi də yer üzündəki azot dövranıdır. Azot bütün canlıların toxumalarında mövcud olan ən əsas elementlərdən biridir. Atmosferin 78%-ni təşkil etdiyi halda havadakı azot insanlar və heyvanlar tərəfindən birbaşa qəbul edilmir. Azot ehtiyacının təmin edilməsində ən mühüm vəzifəni bakteriyalarhəyata keçirir.
Azot dövranı havadakı azot qazı (N2) ilə başlayır. Bəzi bitkilərdə yaşayan bakteriyalar havadakı azotu ammonyaka (NH3) çevirirlər. Başqa növdən olan bakteriyalar isə ammonyakı nitrata (NO3) çevirirlər (havadakı azotun ammonyaka çevrilməsində ildırımlar da mühüm rol oynayır). Sonrakı mərhələdə nitrat yaşıl bitkilər kimi qidasını özü hazırlayan canlılar tərəfindən udulur. Öz qidalarını özləri hazırlaya bilməyən insan və heyvanlar ancaq bu bitkiləri yeyərək azot ehtiyaclarını təmin edirlər.
İnsanlar və heyvanlardakı azotun yenidən təbiətə qayıtması isə bu canlıların tullantıları və ölülərinin bakteriyalar tərəfindən parçalanması nəticəsində həyata keçir. Bakteriyalar bu işi görərkən sadəcə təmizlik etmir, eyni zamanda azotun əsas mənbəyi olan ammonyakı da yenidən üzə çıxarırlar. Ammonyakın bir qismi başqa bakteriyalar tərəfindən karbona çevrilərək yenidən havaya qarışır, digər qismi isə başqa növ bakteriyalar tərəfindən nitrata çevrilir. Bunlardan bitkilər faydalanır və dövran beləcə davam edir.
Diqqət etdikdə bu dövranda sadəcə bakteriyaların olmamasında belə həyatın sonunu gətirəcəyini başa düşmək olur. Çünki bakteriyalar olmadan bitkilər karbon ehtiyaclarını təmin edə bilməyəcək və məhv olacaqlar. Bitkilərin olmadığı bir mühitdə isə, əlbəttə, həyatdan bəhs etmək olmaz. Bütün bunlar həyatın çox incə tarazlıqlar əsasında yaradıldığını göstərir.
XƏBƏR LENTİ
Film qəhrəmanları metroda
Millət vəkili “uşaq pulu”nun bərpasını tələb etdi
Susuzluq kilo aldırar və vaxtsız yaşlandırar
NASA-da ilk və yeganə azərbaycanlı alim
Ali Sunal:"Atamın səsini dublyaj etməməyiniz qəlbimə toxundu"
FİFA klubumuzu sərt cəzalandıra bilər
Azərbaycanlı güləşçilər FİLA-nın reytinqində mövqelərini qoruyublar
Boy uzanmasına kömək edən qidalar
"Aydınlanma səyahəti" kitabından seçmələr (2)
"Hansısa münaqişə həll olunmadıqda başqa münaqişə doğurur"
Google keçmişə qayıdır
Azərbaycan Türkiyədən raket kompleksləri alır
“Barselona”nın baş məşqçisi qovuldu – RƏSMİ
200-dən çox iynə udmuş azərbaycanlı -ŞOK FOTO
Şuşanın elektrik enerjisi ilə təminatı ilə bağlı VACİB AÇIQLAMA - VİDEO
Yeni il gecəsi üçün ayaqqabı və çanta seçimi
Çimərlikdə istirahət ÖLÜMÜ TEZLƏŞDİRİR - Alim RƏYİ
“Bakı Metropoliteni” hərəkət qrafikini dəyişir
Çimərliklərin hansı halda açılacağı bilindi
HAVA necə olacaq? 29 MAY
Karantin postlarının yaradılacağı ərazilər açıqlandı
Cəbhədə uşaq yaralandı
Allergiya və onun fəsadları
28 yaşlı bu qız 4 dəfə xərçəngə tutulub-FOTO
Parlaq dodaqlara sahib olmaq istəyirsiniz?
Ədviyyatlar haqqında bilmədiklərimiz (2)
Azərbaycan atletlərindən möhtəşəm qələbə!
Məşhur ailə villanı sata bilmir - FOTO
Zakir Həsənovdan erməniləri qorxuya salan bəyanat
"Viber"də yeni funksiya
Körpələri öpmək niyə zərərlidir?
II və III ixtisas qruplarına qəbul imtahanının nəticələri elan edilib
İŞİD-in məhvi başladı
Uşaqların sosial-psixoloji inkişafı-27
Bu ölkənin əhalisi 150 min azalıb
Moruqlu kokteyl (foto-resept)
Pendirli quymaq (foto resept)
Uşaq otağı mebelləri
Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə aztəminatlı ailələrə qurban payları çatdırılır
Uşağına bu adı verənə 10 min dollar mükafat
Dördüncü “Eurovision 2019” namizədimiz LƏMAN oldu– Video
Filiz Akının başına 11 tikiş vuruldu-FOTO
2015 bürclərə nə vəd edir?
Fransız rəssamın dadlı dizaynları
Roma barədə şok xəbər
Emojilər yenilənir - VİDEO
ABŞ “Alibaba”nın fəaliyyətini qadağan edir
Azərbaycan-Türkiyə hərbi dialoqu başlayır
Mobil telefonların gizli funksiyaları
Məşhur müğənninin hicablı FOTOsu tənqid edildi
- ŞƏRHLƏR