Bir dəstə belə düşüncədədir ki, tövbə və istiğfar arasında fərq yoxdur. İkisi də eyni şeydir. Belə ki, tövbə istiğfarın təkididir. Lakin digər dəstə bu ikisi arasında fərq qoymuşdur. Ona görə ki, istiğfar tövbədən öndə gəlir. Qeyd edək ki, istiğfar Allahdan bağışlanma diləməkdir. Deməli, tövbədən öndə olmasının mənası odur ki, insan özünü günahlardan təmizləməli, sonra isə özünü ilahi vəsflərə bəzəməlidir. Həqiqətdə istiğfar günah yolunda ayaq saxlamaqdır. Özünü yumaqdır. Tövbə isə Allaha sarı qayıdışdır.
İstiğfar yuyunmaq, tövbə isə kamal kəsb etməkdir. Məsələn, bir nəfərin paltarı batsa, əvvəl paltarını əynindən çıxarır, özünü yuyur və əyninə təmiz paltar geyinir.
Tövbə və istiğfar arasında fərqlər:
1. Günahları tərk etməkdə əzmkarlıq tövbənin şərtlərindən və əsaslarındandır. Amma istiğfarın şərtlərindən deyil. Deməli, istiğfar daha ümumidir. Digər tərəfdən istiğfar ləfzə bağlıdır. Tövbə üçün isə xüsusi ləfzə ehtiyac yoxdur. Burada isə tövbə istiğfardan daha ümumidir. O yerdə ki, tövbə və peşmançılıq istiğfarla birlikdə olur və günahları tərk etməkdə əzmkarlıq göstərilir, həm istiğfardır, həm də tövbədir.
2. İstiğfar bir növ duadır. Necə ki, İmam Sadiq buyurmuşdur: İstiğfar duaların daha çox cəm edənidir. (Daha ehtivalısıdır). Halbuki tövbə dua deyimindən sayılmır.
3. Tövbə yalnız tövbəkardan sadir olur. Amma istiğfarda başqası üçün də bağışlanma diləmək olar. Məsələn, hz. Yəqub övladları üçün bağışlanma dilədi. Habelə mələklər möminlər üçün, pryğəmbərlər öz ardıcılları üçün bağışlanma diləyir.
4. İstiğfar bəyənilən bir işdir. Amma tövbə vacibdir.
-----------------
Tövbənin növləri varmı?
Bəli, günahlar müxtəlif olduğu üçün hər günahın öz tövbəsi var. Əgər bəndə həmin günaha görə tövbə etməsə, təmizlənmir və Qiyamətədək haqq boynundan götürülmür.
Günahları növünə görə üç hissəyə ayıra bilərik:
1. Vacib ibadətlərin, lazım olan itaətlərin tərk edilməsi: Məsələn, namaz qılmamaq.
2. Allahın qoyduğu qadağaları saymamaq. Amma burada fərd daha çox özünə zülm edir. Məsələn, spirtli içki içmək, zinakarlıq etmək, qumar oynamaq və s.
3. Bir sıra günahlarda isə Allahın əmrindən çıxmaqla yanaşı, başqalarının haqqını tapdalamaq da vardır. Məsələn, qətl, oğurluq, yetimin malını yemək, rüşvət və s
Birinci dəstədəki günahların tövbəsi edilməyəni yerinə yetirməkdir. Məs: qəzaya verilən namaz və orucları yerinə yetirmək.
İkinci dəstə günahların tövbəsi istiğfar və peşmançılıqdır. Günahın tərk olunmasında ciddi əzmkarlıq göstərməkdir. Yəni bir daha həmin günaha qayıtmasın.
Üçüncü dəstə günahların tövbəsi isə camaatın haqqını qaytarmaq və özünü özgənin haqlarından pak etməkdir.
Allah bizi həqiqi tövbəkarlardan etsin!
Farid Abdullah
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Koronavirusun təcili müalicəsi vacibdir - Sübut edildi
ABŞ-da 112 illik temperatur rekordu vuruldu
Feysbuk-da səsli köməkçi
Evlilikdən sonra sevgi azalır?
Dazlaşma problemi olanlar, çarə tapıldı
Qanvermə aksiyası başa çatdı
Qabil Hüseynli: "Ərdoğan öz əkdiklərini biçməkdədir"
2,5 milyon uşaq Ebolaya yoluxa bilər
Onların sayı 70,4 milyona çatacaq
Kişi kollektivində davranış
ABŞ-da Zika virusu daşıyıcıları artıb
"Barsa"nın əfsanəvi kapitanından bədbin açıqlama
Azərbaycan efirində rekord
Bu lampalar əslində xərçəng daşıyıcısıdır
Ağızla eşidə biləcəyik
2013 Qızıl Qlobus mükafatında ulduzların geyimləri
Fermadakı köhnə maşınlar əsl xəzinə imiş
Məsləhət istəyirəm
Şirin xəmirdən hazırlanan tortlar
Ərdoğandan Vaşinqtona xəbərdarlıq
Beren Saatdan gözlənilməz gizli eşq etirafı - Mən idim...
“BTS”-in onlayn konserti olacaq
Məşhur aparıcı komaya düşdü-SƏBƏB/FOTO
Qadının əməli hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ
Günün ulduz falı - 04.09.2013
Gözəllik ondur,doqquzu dondur
Laçın rayonunun işğalından 26 il ötür
Yeni eynək trendi; cat eye
Məktəbəhazırlıq qruplarına son qeydiyyat tarixi açıqlandı
Bu gün niyyət axşamıdır - Ramazan təqvimi - FOTO
DİN vətəndaşlara müraciət etdi
Yeni ilə indidən hazırlaşın
Yuxu yozmaları gərçəkdirmi?
İşləmək istəyirsiniz?
Uşaqlarda D Vitamini
Piroq
“TRT”yə açıqlaması ilə məşhurlaşan şəxs Qarabağ qazisi imiş: Ürəyində düşmən gülləsi ilə yaşayır - VİDEO
Növbəti erməni yalanı ifşa edildi
Whatsapp-dan unikal yenilik
Ermənistandan Azərbaycana avtomobil yolu çəkilir
Türk dizayner Ferrari 458 İtalia-nı dəyişdirir
Əmək pensiyasının minimum məbləği artırıldı
Çox pul gətirən yeni işlər
Hazal Kaya Alinin ikinci evliliyi imiş-FOTO
127 kq arıqladı, ölümdən qurtuldu - FOTO
Qadın.netin "xarici" xanımları (IV hissə)
Qonaq otağı dekorasiyası
Günün ulduz falı
Meksika naxışları tortlarda
Təhsil İdarəsindən rus bölməsi üzrə məktəbəhazırlıq qruplarına qəbulla bağlı AÇIQLAMA
- ŞƏRHLƏR