Bu ilin açılışını ” Əli və Nino ” kitabı ilə etmişdim və bu günsə Lev Tolstoyun Dirilmə əsərini oxuyub bitirərək bu ilki mütaliəmə bağlanış etdim deyəsən.. Kitabı bitiridim, amma düzünü deyim ki, tam olaraq nə deyəcəyimi, nə yazacağımı yığıb-yığışdıra bilmirəm.
Dirilmə.. Maraqlıdı ölmüş, məhv olmuş nələrinsə dirilməsi mümkündürmü? Yazar bu əsərdə məhz əsas mövzu olaraq mənən ölmək üzrə olan bir insanın yenidən dirilməsimi deyim, dirçəlməsimi deyim, yoxsa doğulmasımı deyim, bir sözlə yenilənməsini göstərib. Əsərin əsas qəhrəmanı, “dirilən” obrazı Rusiya aristokratiyasinin gənc, varlı insanlarından biri olan Nexlyudov obrazıdır. Nexlyudovun vicdanını oyadıb, ona özü də bilmədən təsir edən obraz isə vaxtilə Nexlyudovun gənckən sevdiyi, ancaq bu sevgini daxilindəki şeytani hissə qurban verərək yarıyolda qoyduğu Maslova (Katyuşa) obrazıdır.
Maslova Nexlyudovun onu istifadə edərək tərk etməsindən sonra həyatında bir çox yollardan keçərək əxlaqsız yollara düşür və bir gün bu yolda müştərilərindən birinin zəhərlənib öldürülməsinə görə ittiham olunub məhkəməyə çıxarılır, məhkəmədə komissiya üzvlərindən olan Nexlyudov onu görərək həmin andan vicdanı sızıldamağa başlayır, bu vicdanın səsi onu Maslovanın düşdüyü bu durumda özünü təqsirkar bilməsinə və onu bu vəziyyətdə nə olursa olsun xilas etməyə borclu olduğu düşüncəsinə gətirir. Bu yolda Nexlyudov bezmədən, usanmadan irəliləyir və irəlilədikcə Maslovaya qarşı edilən haqsızlığın fonunda bir çox insanlara edilən hasızlıqları görüb öz təbəqəsindən olan insanlara nifrət etməyə, onlardan uzaqlaşıb sadə insanlara, kəndlilərə kömək etməyə çalışır.. Əsərdə yazar Nexlyudovun dilindən həmin dövr Rusiya aristokratiyasının daxilindəki iyrənclikləri, məmurların həbsxanalarda etdikləri özbaşnalıqları, kəndlərdə ağaların kəndliləri soyub soğana çevirməsini, dindarların ikiyüzlülüyünü açıq aşkar şəkildə ifşa edir və həmin səhnələri oxuduqca hazırda bizim ölkədə baş verənlərlə necə səsləşdiyini görməməkçün hər halda kor olmaq lazim.. Əsərin əvvəli çox axıcı, maraqlı idi, amma yarıdan sonra nədənsə əsərdə axıcılıq azaldı mənimçün. Səbəbsə mənə elə gəlir ki, yazar bəzi yerlərdə yersiz təsvirlər, obrazlardan cox istifadə etmişdir. Mənə görə əsərdəki əsas məğzi bu qədər də uzunçuluq etmədən, bu qədər obrazları doldurmadan da edə bilərdi. Əsərdə diiqqətimi çəkən əsas məqamlardan biri isə yazarın dinə, inanclara olan münasibəti idi və əsərdəki bir qocanın dilindən verilmiş sözlər həqiqətən mənə zövq verdi, konkret olaraq beynimə güllə kimi çaxdı sözün yaxşı mənasında. Həmin səhnəni qısaca sizlərlə də bölüşmək istədim. ”Qoca : Heç bir dinə qulluq etmirəm. Çünki özümdən başqa heç kəsə, heç kəsə inanmıram -deyə qəti səslə cavab verdi. Nexlyudov: İnsan öz-özünə inana bilər. Adam səhv edə bilər. Heç vaxt – deyə qoca qətiyyətlə verdi. Dünyada niyə bəs cürbücür dinlər var?- deyə Nexlyudov soruşdu. – Ona görə özgələrinə inanıb,özlərinə inanmırlar…. ” Bu səhnənin davamıyla qoca bir çox dəyərli fikirlər deyir,sadəcə hamısını yazıb mən dəTolstoy kimi uzunçuluq edib bezdirmək istəmədim. Sadəcə onu deyə bilərəm ki, 477 səhifəlik əsərdə bir səhifə tutmuş bu qocanın sözləri mənimçün daha yadda qalan, düşündürücü və təsirli oldu.. Məhz həmin dialoqu oxuyanda düşündüm ki, ən azından bura kimi gəlib bu fikirləri oxumağa görə bu kitabı oxumağa dəyər… Əsərin sonluğu isə təxminlərimdən birinə bir balaca uyğun gəlsə də, amma fərqli sonluq oldu, hətta mənə elə gəlir ki, əsərdə üstü açılmayan bir çox məqamar qaldı. Düşünürəm ki, bəlkə əsəri bilərək yazıçı bu cür yarımçıq qalmış kimi təsir bagişlayan şəkildə bitirdi.. Sonda isə deyirəm ki, məhz həmin qocanın dediyi kimi hər kəsin yalnız özünün ağası ola bilməsi diləyi ilə hamınıza xoş mütaliələr..
Tərlan Rüstəmova
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
Şon Konneri 6 mərtəbəli villasını rekord məbləğə satır
Sevgini tapmaq üçün 6 addım + 2 Bonus
Mehmet Ali 235 gün sonra evə buraxıldı
Biometrik bazar böyüyür
Aleyna Tilkinin bacısı aktrisalığa başladı-FOTO
Mikrobların düşməni
Bakıda yaşayış binasına ilan daraşıb -FOTO
Ramazanda qidalanma xətaları
Nazir orta məktəblərdəki kompüterlərin internetə qoşulmamasından danışdı.
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?-19 yanvar
Anna və Lusiyə bu dəfə də qanun "YOX" dedi-FOTO
Geyim seçərkən etdiyimiz səhvlər
Uşaqlarda yerini islatma
Ermənilər cəbhə xəttində gərginlik yaratmağa davam edirlər
İran Azərbaycanın ədalətli mövqeyini dəstəkləyir
Məşhur Azərbaycan kəndi təlaş içərisində: nə vurmaq olur, nə də qaçmaq
Duyğu Çağatar Ulusoyun evinə köçdü-FOTO
AFFA tərəddüd etdi, Moldovanın yolu açıldı
Eurovision-2019-un sloqanı məlum oldu
23 avqust-Fizuli və Cəbrayıl Rayonlarının işğalı günüdür!
Sentyabrın 30-dək qüvvədə olan qadağalar - Siyahı
Pekində 42 illik rekord yeniləndi
ABŞ Rusiyaya maliyyə yardımını dayandırıb
Evdə hazırlanan konservlər “ölüm” gətirməsin
0-2 yaş arası uşaq psixologiyası
Beyons Cəlaləddin Rumi haqda film çəkəcək
Memarlığın mükəmməliyi
Ali məktəblərin vakant yerlərinə tələbə qəbulunun nəticələri bu gün açıqlanır
Azərbaycanda ipoteka kreditlərinin 20 faizdən çoxu güzəştli əsasda verilib
İyun ayının qalibləri!
Kıvanç Tatlıtuğa ağır itki
Türkiyədə İŞİD hesabatı: Azərbayacan ilk beşlikdə
Wi-Fi-dan 100 dəfə sürətli Li-Fi
Bill Geyts yenə təəccübləndirdi-FOTO
Tərəvəzli qəhvə ilə arıqlama
HAVA necə olacaq?-16 dekabr
Hazal Kayanın toy DƏVƏTNAMƏLƏRİ-FOTO
Mehriban Əliyevadan yeni “Instagram” paylaşımı
BNA sürücü və sərnişinlərə müraciət etdi
Ərdoğandan ermənilərə sillə
Oğlan uşaqlarının saçlarını uzatmayın-SƏBƏB
İlham Əliyev: “Biz döyüş meydanında nə ediriksə, özümüz edirik”
Yayın dəbi
“Aşura”da qanvermə necə təşkil olunacaq? - AÇIQLAMA
Beyrutda fövqəladə vəziyyət rejiminin müddəti uzadıldı
Dəmir tellərdən hazırlanmış heykəllər
Psixozun gecə "həyatı"
Qida infeksiyasından qoruyan ədviyyat
100 min uşaqdan biri kisədə doğulur-FOTO
Sərhəd Qoşunlarının peşə bayramıdır
- ŞƏRHLƏR