Bu dəfəki xəbərimdə hər birimizin sevərək istifadə etdiyi, hətta hər gün azı bir ədəd də olsa yediyimiz dadlı banandan bəhs edəcəyəm. Bananı çox zaman bir meyvə olaraq düşünüb istifadə edirik. Halbuki, banan nəinki meyvə, hətta diset sayılır. Adətən arıqlamaq istəyən xanımlar gərgin idman hərəkətlərindən sonra bir ədəd banan yeyirlər. Bununla itirdikləri enerji mənbəyini bərpa etmək və eləcə də bananın tərkibindəki kalsiumdan faydalanmaq istəyirlər. Əslində isə banan şəkər tərkibli disertdir. İdman hərəkətlərindən dərhal sonra onu yeməkdənsə böyürtkən şirəsi və ya kök şirəsi içə bilərsiz. Bu həm itirilmiş enerjini bərpa edər, həm də sağlam şəkildə pəhrizinizi davam etdirməyinizə kömək olar. Bu misalı çəkməkdə məqsədim odur ki, banan haqda hələ bilinməyən çox məlumat var. Hansı ki, o məlumatı hər tərəfli araşdıraraq, vahid şəkildə bizlərə təqdim edən Azərbaycan yazıçı-publisisti, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru Nübar xanım Həkimovadır. Elə məhz onun əldə etdiyi nəticələr əsasında sizə bu günkü xəbəri təqdim edirəm. Burada siz bananın kimyəvi tərkibi və faydaları haqda öyrənə bilərsiz.
Banan ot bitkisi olub güclü şirəli kök sisteminə malikdir. Bananı cənnət çörəyi, tərəvəz xörəyi, yol çörəyi, bağ çörəyi və s. adlandırırlar. Çiçək saplağı tüklərlə əhatə olunub, çiçək yanlığı isə tünd qırmızı rəngdədir. Meyvələri uzun olub, yetişən dövrdə uzunsov, üç üzlü olur, özəyi unludur. Toxumu (əgər varsa) çox yastılanmış şəkildə olur. Banan meyvəsinin tərkibində 75-76%-ə qədər su, 15-25%-ə qədər şəkər, 7% nişasta, 1,3% zülal, 0,3-0,6% efir yağı, sellüloza, alma turşusu, ferment, pektin maddələri, kalium duzları, C, B2, PP, E və provitamin A tapılmışdır. Qabıq hissəsində çoxlu tanin və karotin maddələri vardır. Bananın tərkibində olan sulu karbonlu maddələr buğdanın tərkibində olanlardan tez həll olurlar. Meyvənin xoş iyi onun tərkibində olan efir yağının miqdarından asılı olur.
Banandan ən çox təzə halında desert yeməklərində istifadə olunur. Yetişməmişindən isə ədviyyat məqsədləri üçün tərəvəz xorəklərinin tərkibinə əlavə edilir. Ətli hissəsindən un, pudra, cem, həliməşik şirə, marmelad, sirop və s. hazırlanır. Meyvələrindən dərman kimi işlətmə və mədə xəstəliklərində istifadə olunur. Yetişməmiş meyvə və çiçək hissələrindən hazırlanan mürəbbədən şəkər xəstəliklərində istifadə edilir. Meyvələrindən hazırlanan müxtəlif şirələrdən, gərgin əməklə məşğul olan adamlarda əmələ gələn ateroskleroz, hipertoniya, dizenteriya, nazik bağırsaq, mədə iltihabın, böyrək və s. xəstəliklərdə istifadə olunur. Şəkər xəstəliklərində mədədə turşuluq prosesi artdığına görə həmin xəstələrə banan meyvəsindən qəbul etməyə icazə vermirlər. Tərkibində qiymətli fizioloji-aktiv maddələrin: serotin, nerpi-nefrin, dopamin, katexolamin və s. olması ilə əlaqədar olaraq bundan bağırsaq və mədədə əmələ gələn yaraların müalicəsində müvəffəqiyyətlə istifadə edilir. Bunun şirəsi ilə daxili qanaxmaların dayandırılmasında, dizenteriya, onikibarmaq bağırsağın iltihabının əleyhinə, vəba xəstəliklərində istifadə edirlər. Bundan başqa bananın şirəsindən həyəcanlanma, ürək keçmələrində də istifadə olunur. Bitkinin kök hissəsindən alınan küldən qurdsalıcı vasitə kimi istifadə edilir.
Banan kalium elementinin mənbəyidir. İnsan orqanizminin daxili hüceyrələrində toplanan K elementi ürəyin, qaraciyərin, beynin və ən çox isə əzələlərin normal fəaliyyət göstərməsinə xidmət edir. Şəkər xəstəliyinə düçar olan insanların banan yemələri məsləhət görülmür. Banan mədə yaralarını müalicə edir. İnsanların 50%-i mədə yarasından əziyyət çəkirlər. Mədə yarasının müalicəsində banandan hazırlanan sıyıqlardan, cövhər və şərbətlərdən geniş istifadə edilir. Belə ki, banan preparatları mədənin selikli qişasına müsbət təsir edib, onun tez bir zamanda bərpa olunmasına səbəb olur. Mədə yaralarını adi meyvələri yeməklə də müalicə etmək olar. Banan insanın əhval-ruhiyyəsini yaxşılaşdırır. Banan meyvəsinin tərkibində tonuslaşdırıcı təsirə malik efedrin maddəsi olduğundan onu qəbul edən zaman qan təzyiqi aşağı olan insanlarda arterial qan təzyiqi normaya düşür, bunun nəticəsində mərkəzi sinir sisteminin müsbətə doğru fəaliyyəti yüksəlir, sonda şəkərin miqdarı qaydaya düşür, ağciyər bronxlarının əzələlərinə təsir güclənir. Banan qəbul edən insanda tonus artır, iş qabiliyyəti yüksəlir, yorğunluq aradan qalxır.
XƏBƏR LENTİ
Demet Özdemir AÇIQLAMA verdi-FOTO
HAVA necə olacaq? 11 İyun
Rusiyadan Xəzər dənizi ilə bağlı yeni qərar
64 yaşlı aktyor gənc sevgilisi ilə tətildə
Selfi xanımların burnunu BÖYÜDÜR -FOTO
Azərbaycanda bu şəxslərin maaşları beş dəfə artırıldı - QƏRAR
Əliyev-Sarkisyan görüşünün vaxtı bilindi
Taksilərlə bağlı bu dəyişikliklər ediləcək
Çay sevənlər üçün YENİLİK
Qadın.Netlilərin "16 yaşında özünə məktub"ları (2)
Məşhur aktrisaya 1,5 milyonluq təklif-FOTO
İvanka Tramp 38 yaşını belə qeyd etdi - FOTO
Müəllim olmaq istəyən 1793 nəfərə şad xəbər
Bir sözlə 7 min dollar qazanan ulduzlar
Yol polisindən sürücülərə tövsiyə: işıqları yandırın
Emin faciə qurbanlarına 5 milyonluq yardımedib
Uşaqlar üçün hazırlanmış yeməklər
Qadın.Net-lilərin ilk şərhləri (1-ci hissə)
İnsanların həyatı ilə belə oynayırlar
Bənövşəyi rəngin kombin edilməsi
Davudoğlunun son addımı
Moskvadan Azərbaycan və Ermənistana Qarabağ çağırışı
Elsa Hoskdan 5 gözəllik sirri
Azərbaycanda bu xəstəlikdən əziyyət çəkən uşaqların sayı gizli saxlanılır
Azərbaycanda dövlət orqanlarında vakant dövlət qulluğu vəzifələrinin tutulması üçün müsabiqə elan edilib
Kişilərin burnu qadınlarınkına nisbətən daha böyük olur
Arıqlamaq üçün məsləhətlər(2)
Yoldaşının telefonuna baxan qadına CƏZA
İşinizə yarayacaq ideyalar
Sevək və sevilək
250-dən çox insanın ölümünə səbəb olan selfi
Yaş fərqinə rəğmən xoşbəxt cütlüklər
Məşhur aktyordan gözlənilməz etiraf
Bəzi kollec məzunları ali məktəblərə imtahansız qəbul oluna bilər
Mila Eştonun verdiyi hədiyyədən danışdı-FOTO
Öz ulduzu ətrafında dövr edən “Pi Dünyası” kəşf edilib
Məşhur aktrisa BAKIYA gəlir
Meşədə yaşayan amerikalı ziyalılar
Martın 1-dən Bakıda yeni ünvan sisteminin tətbiqinə başlanılır
Emin Ağalarov 3 milyonluq brend yaratdı
Jirinovski "Qarabağ planı"nı açıqladı
Tortları bəzəmək üçün qızılgül düzəldilməsinin 3 üsulu (foto dərs)
Buğa bürcü qadınına nə hədiyyə etməli?
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir? -22 MAY
Sağlamlıq testi
17 əsrlik sirrin üstü açıldı
Nəhənglərin savaşı başlayır?
"Albalılı naz" tortu (foto resept)
Müxtəlif dizaynlı saatlar
Nazirlik 18 milyard sərvəti olan şeyxi cərimələyə bilər
- ŞƏRHLƏR