Qadin.Net Milli.Az -a istinadən yazını təqdim edir.
Müasir dövrdə peşələr arasında gender bərabərsizliyi daha da dərinləşməkdədir. Məsələn, bank sektorunda çalışan qadınların sayı kişilərlə nisbətdə xeyli azdır. Təhsil sahəsində isə vəziyyət bir qədər fərqlidir. Son illər ərzində pedaqoji sahəyə meyllənən kişilərin sayı xeyli azalıb. Bəs görəsən bunun əsas səbəbi nədir? Problemi necə həll etmək olar?
Azad Müəllimlər Birliyinin sədri Məlahət Mürşüdlü deyir ki, son illər ərzində təhsil sahəsində kişi müəllimlərin sayı xeyli azalıb: "Bununla bağlı müxtəlif işlər görülür. Görülən işlər artıq yavaş-yavaş öz nəticəsini verməkdədir. Müəllimlərin işə qəbulu obyektivlik və şəffaflıq əsasında aparılır. Məzunlar artıq yavaş-yavaş pedaqoji sahəyə cəlb olunur. Əvvəlki illərə nisbətən son 3-4 il ərzində bu sahədə aktivlik müşahidə olunur. Amma ümumilikdə məktəbdə kişi müəllimlərin sayı xeyli azdır. Elə məktəblər var ki, 150 nəfərlik kollektivdə cəmi 3 nəfər kişi müəllim çalışır. Təəssüf ki, belə məktəblərin sayı çoxdur. Orta məktəblərdə dərs deyən müəllimlərin böyük əksəriyyəti qadınlardır. Bunun səbəbləri isə müxtəlifdir. Əsas məsələ əmək haqlarının az olmasıdır. Müəllimlərin aldığı əmək haqqı ilə ailə dolandırmaq çox çətin məsələdir. Kişi müəllimlərin əksəriyyəti fərqli sahələrdə çalışırlar. Belə nümunələrin sayı həddən artıq çoxdur. Kişi müəllimlər taksi sürücüsü, fəhlə və xidmət sektorlarına meyllənirlər. Bu isə öz növbəsində təlim-tərbiyə məsələsinə ciddi şəkildə təsir göstərir. Kişilərin nüfuzu və təsir gücü qadınlara nisbətən daha çoxdur. Heç kim bunu inkar edə bilməz. Kişi müəllimlərin sayının az olması təlim-tərbiyə məsələsində uşaqların psixologiyasına da ciddi təsir göstərir. Uşaqların və gənclərin şəxsiyyət kimi formalaşmasında kişi müəllimlərin rolu danılmazdır. Sevindirici haldır ki, bu tendensiya artıq dəyişməyə doğru gedir. Məzunlarımızın qazandıqları nəticədən asılı olaraq təhsil sahəsinə meyllənməsinin şahidi oluruq".
Sosioloq Lalə Mehralı söylədi ki, müəllim olmaq istəyən məzunların sayı azdır: "Biz məktəbdə oxuyarkən 4 fəndən dərs deyən müəllimimiz kişi idi. Həmçinin hərbi hazırlıq və idman müəllimləri də kişilər olurdu. İni isə məktəblərdə kişi müəllimlər yox dərəcəsindədir. Hətta dəfələrlə idman dərslərinin də qadın müəllimlər tərəfindən tədris edildiyinin şahidi olmuşuq. Qadın müəllimlərin dərsləri tədris etməsi oğlan uşaqlarının psixologiyasına ciddi təsir edir. İndi atalar uşaqlarına daha az vaxt ayırır. Dolayısı ilə oğlan uşaqları məktəblərdə müəllimlərin yanında daha çox olur. Ona görə də gün ərzində ən azı iki fənn kişi müəllimlər tərəfindən tədris edilməlidir. Qadın müəllimlərin çoxluğu oğlan uşaqlarının xarakterinə təsirsiz ötüşmür. İndi oğlan uşaqlarının çoxu qızlar kimi davranır. Oğlanlarda kişi xarakteri formalaşmır. Bu onların danışıq tərzindən tutmuş, jestlərinə qədər özünü göstərir. Çünki uşaqların xarakteri məktəblərdə formalaşır. Aydın məsələdir ki, uşaqların tərbiyəsində müəllimlərin təsiri valideynlərdən daha çox olur. Çünki uşaq valideyndən çox müəllimi görür. Ona görə də pedaqoji sahədə kişi müəllimlərinin sayının artırılması vacibdir. Kişi müəllimlərin sayının az olma səbəbi kimi əməkhaqqının aşağı olması göstərilir. Amma indi müəllimlərin əksəriyyəti öz gəlirini əsasən repetitorluqdan qazanır. Məsələ burasındadır ki, gənclərin müəllim olmağa meyli aşağıdır. İndi oğlan uşaqları adətən informasiya-texnologiya sahəsinə meyllənirlər. Müəllim olmaq istəyən şagirdlərin sayı çox azdır. Halbuki əvvəllər uşaqlardan böyüyəndə nə olmaq istədiyini soruşanda, əksəriyyətinin cavabı müəllim olurdu. Əməkhaqqı səbəblərdən sadəcə biridir. Problemin həlli kimi imtiyazlar yaradıla bilər. Kişi müəllimlər daha çox dərs saatı ilə təmin olunsa və imtiyazları olsa, müəllim işləməyə maraq artar".
Psixoloq Həsən Hüseynov qeyd edir ki, məktəb uşağın istər intellektual, istərsə də psixoloji inkişafına təsir edən əsas faktorlardan biridir: "Uşaqlarda təxminən 3 yaşlarında "mən" formalaşmağa başlayır və uşaq öz cinsiyyətinin fərqinə varmağa başlayır. Cinsiyyətinin xüsusiyyətlərini isə ətrafı müşahidə edərək öyrənir. Kişi müəllimlərin əksikliyi istər-istəməz müəyyən fəsadlara səbəb olur. Nəzərə almaq lazımdır ki, şagirdlər günün böyük bir hissəsini məktəbdə keçirirlər. Kişi müəllimlərin azlıq təşkil etməsi bu mənada xoşagəlməz bir haldır. Məktəb özü də bir cəmiyyətdir. Elə ailələr var ki, ata ilə ana yarılıb. Belə uşaqlar xeyli əziyyət çəkir. Çünki onların rol modeli olmur. Kişi müəllimlərin çatışmazlığı onların psxiologiyasına ciddi təsir göstərir. Həyatdakı ən vacib şeylərdən biri də hər bir mövzuda balansı qoruya bilmək və qorumaqdır. Bu mənada "kişi, yoxsa qadın müəllimlərin çoxluq təşkil etməsi yaxşı olar?" kimi bir qarşılaşdırma doğru olmazdı, mümkün qədər eyni və ya yaxın sayı təmin etmək lazımdır".
XƏBƏR LENTİ
- ŞƏRHLƏR