Dünya şöhrətli azərbaycanlı alim, qeyri-səlis çoxluqlar nəzəriyyəsinin və qeyri-səlis məntiqin banisi, Kaliforniya Universitetinin professoru Lütfi Zadə sentyabrın 6-da 96 yaşında vəfat edib.
Qadin.Net Milli.Az -a istinadən azərbaycanlı alimin dünya elminə verdiyi töhfələr barədə məlumatları təqdim edir:
Lütfi Zadəyə dünyada şöhrət qazandıran və istehsalatda geniş tətbiq edilən, eyni zamanda, dünya elmində inqilab hesab olunan qeyri-səlis məntiq (Fuzzy Logic) nəzəriyyəsi olub.Bu nəzəriyyə riyaziyyatın əsası olan ikili çoxluq anlayışına yeni ifadə verib: qeyri-səlis çoxluq. Elmdə qeyri-səlis ölçünün daxil edilməsi təbiətdə və cəmiyyətdə gedən proseslərin qeyri-müəyyənliyini daha adekvat nəzərə almağa imkan yaradıb. Hazırda Yaponiyanın "Mitsubishi", "Toshiba", "Sony", "Canon", "Sanyo", "Nissan", "Honda" və digər nüfuzlu şirkətləri qeyri-səlis məntiq texnologiyasından foto və videokameralar, paltaryuyan maşınlar, vakuum kimyəvi təmizləyiciləri istehsalında, avtomobillərin, qatarların, sənaye proseslərinin idarə olunmasında geniş istifadə edirlər.
Alim, həmçinin "Təəssüratlar nəzəriyyəsi", "Sistemlər nəzəriyyəsi", "Sözlə işləyən kompyuter nəzəriyyəsi", "Optimal süzgəclər nəzəriyyəsi" kimi dünya elminin inkişafında, onun yeni əsaslar üzərində qurulmasında mühüm rol oynamış elmi kəşflərin müəllifi idi. Onun haqqında "Müasir elmin korifeyi", "Dünya dahilərsiz yaşaya bilmir" adlı kitablar yazılmış, "Uzaq və yaxın Lütfi Zadə" sənədli filmi çəkilmiş, Lütfi Zadə irsi və Süni İntellekt Assosiasiyası, Lütfi Zadə adına Beynəlxalq Müasir Elmlər Akademiyası yaradılıb.
L.Zadənin məşhur vəziyyətlər fəzası, dinamik sistemlərin idarə olunma və müşahidə olunma nəzəriyyələri müasir idarəetmə elminin əsasını təşkil edir. ABŞ-ın Milli Kosmik Tədqiqatlar Mərkəzi (NASA) bu nəzəriyyələr əsasında idarəetmə sistemlərini tədqiq edir, layihələndirir və tətbiq edir.
O, 1989-cu ildə qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin sənayedəki uğurlarına görə Yaponiyanın elm adamlarına verdiyi ən yüksək mükafat - "Honda" mükafatı ilə təltif olunub.
Lütfi Zadə Berkli Universitetinin ömürlük professoru seçilmiş yeganə şəxs idi.
O, NASA-nın və NATO-nun aparıcı mütəxəssisi idi. Həmçinin yaşadığı Berkli şəhərində öz adına olan "İnstitute Zadeh-ZİFT" İnformasiya Texnologiyaları İnstitutuna rəhbərlik edirdi. Məlumat üçün bildirək ki, Lütfi Zadə alman alimi Maks Plankdan sonra dünyada ikinci alimdir ki, sağlığında həm özünün, həm də nəzəriyyəsinin adını daşıyan elmi mərkəz mövcud idi.
XƏBƏR LENTİ
Selena ilk dəfə Castinə qayıtmasından danışdı
Helikopter havaya qalxdı
Azərbaycan yığmasında böyük itki
Meditasiyanın sübut olunmuş 4 faydası
Zooparkdan qaçan 6 yırtıcı Almaniyani ayağa qaldırdı
Karlos ilə Messi arasında ölümünə savaş
Hava şəraiti kəskin dəyişəcək
Azərbaycan nefti bahalaşmaqda davam edir
Ofisdə arıqlamağın yolu
İmkansız tələbələrə xoş xəbər
"Çukur" serialının çəkilişləri təxirə düşdü
Gül suyunun faydaları
60 minə zeytun yağı aldı, müzakirə olundu
“Nu poqodi”nin davamı çəkilir
Hansı kişilər kök qadınları sevirlər?
“Taxt oyunları”nda yeni əjdaha - FOTO
Uşaqlığımızı xatırlayaq
Yanan binada yeni ölüm versiyası
"Rusiya Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması üçün əlindən gələni edir"
Moskvada Qurban bayramında 100 min müsəlman namaz qıldı
Toxunma şərf modelləri
Azərbaycanda 4 seysmik stansiya fəaliyyətə başlayıb
Nəvələrlə münasibət necə olmalıdır?
Yeni kraldan şok qərar
“Adını Feriha Koydum”un məşhur aktrisasının toyu oldu-FOTO
Azərbaycan şəhidlərini andı - VİDEO
2017-ci ilin ən zövqsüz ulduzları - FOTO
"Yasak elma"nın yeni mövsüm çarxı- Video
Azərbaycanın Qaynanasının vəfatından 10 il ötür
Yüzlərlə kəllə sümüyü olan kilsədə araşdırmalar başladı - FOTO
Paytaxtda sakinlər ölüm yolu ilə çarpışırlar
Qoç bürcü qadınına nə hədiyyə etməli?
"Qarabağ"ın daha bir uğuru
Kənan Doğulu BOŞANMA barədə AÇIQLAMA verdi
Bakıda Novruz yarmarkaları keçiriləcək
Məşhur aktrisa koronavirusa qalib gəldi!
Makaronlu pomidor dolması (foto-resept)
Şahzadə Harri və Meqan Markl titullarından məhrum olacaqlar-SƏBƏB
Qarğıdalı unlu, kişmişli keks (foto resept)
Günün qoroskopu: Deyilənlər əsassızdır
Öz çantanızı özünüz düzəldin
Almalı tart (foto resept)
Qahirədən şok qərar: şəhərdə cüt-cüt gəzmək olmaz
Hər gün etdiyimiz səhvlər
Barmaq əmmə vərdişi
Zövqlü xanımlara ayaqqabılar
Nejat İşlər yeni serialda - VİDEO
ƏHALİNİN DİQQƏTİNƏ: işıq və qazla bağlı limit artırıldı
MHP: Erməni diasporu "soyqırım" idialarından siyasi podium kimi istifadə edir
Ermənistanın hərbi cinayətləri QHT-lər ayağa qaldırdı