Son illər elektron mediada, xüsusən də saytlarda yeni ənənə yaranıb. Bəzi materialların baxışına qoyulan yaş senzi, xəbərdarlıq xarakterli 18+, 22+, 16+ bildirişləri onların tərkibi barədə oxucuda ilkin təəssürat yaradır. Bu, bəzən oxucunu ondan qorumaq, bəzənsə sətiraltı da olsa, oxucu cəlb etmə kimi qəbul edilir.
Bu, qanunvericiliklə tənzimlənən məsələdir. Telekanallarda bu məsələni tənzimləyən xüsusi şöbələr var və hər hansı pozuntu baş verərsə, bu, Milli Teleradio Şurasının keçirdiyi monitorinqlər vasitəsilə tənzimlənir.
Yaş məhdudiyyəti - kütləvi mədəniyyətdə istehsal olunan verilişlərə, filmlərə və kompyuter oyunlarına reytinq sistemi ilə birgə qoyulan dövlət siyasətidir. Bir çox Amerika və Avropa ölkələrində televiziyada 23:00-03:00 saatları arasında göstəriləcək filmlərdən əvvəl yaş məhdudiyyəti cədvəli qoyulur.
Media dərsliklərində də qeyd edilib ki, çap və elektron kütləvi informasiya vasitələrində yayımçı verdiyi məlumatların hansı yaş auditoriyası üçün nəzərdə tutulduğunu xəbərdarlıq etməli, hədəf auditoriyasını müəyyən etməlidir. Televiziyalarda qoyulan xəbərdarlığın mahiyyəti hər hansı sayt, veriliş və ya filmin 14, 16 və ya 18 yaşdan yuxarı auditoriya üçün nəzərdə tutulduğunu göstərməkdir.
Bu xəbərdarlıq təkcə pornoqrafik materiallarla bağlı deyil. Eyni zamanda reklamlar, proqramlar, realiti şoularla bağlı da bənzər xəbərdarlıq müşayiət olunur. Bir haşiyə çıxaq ki, hətta dünyanın inkişaf etmiş ölkələrində istehsal olunan oyuncaqların üzərində də onun hansı yaş dövrü üçün nəzərdə tutulduğu qeyd edilir.
Hansısa saytda müharibə, ölüm, zorakılıq, qəddarlıqla bağlı səhnələr yerləşdirilirsə, 18 yaşdan kiçik uşaqların buna baxması uyğun sayılmır. Ona görə də dünyanın inkişaf etmiş xəbər saytlarında da bu tipli xəbərdarlıqlara rast gəlmək mümkündür. Saytlarda yerləşdirilən cinayət hadisəsi, şou-biznes, təbii fəlakətlər, bir sözlə, dünyada baş verən bütün hadisələr yer alır. Bu xarakterli məlumatların uşaqlar tərəfindən oxunması məsləhət deyil. Çünki onların öz yaşına uyğun olaraq bəzi məlumatları qavraması mümkün deyil. Bu, həm də valideynlər üçün xəbərdarlıq xarakteri daşıyır. Onlar uşaqlarını bu tipli saytlardan, xəbərlərdən uzaq tuturlar.
Milli Teleradio Şurasından əldə etdiyimiz məlumata görə, uşaqların əqli, mədəni inkişafına zərər vura bilən, kodsuz yayımlanan, erotika və qəddarlığı təbliğ edən səhnələrlə bağlı 2006-cı ildə MTRŞ tərəfindən xüsusi qaydalar qəbul edilib. Həmin qaydalara əsasən, göstərilmə vaxtı məhdudlaşdırılan səhnələr müəyyən edilib. Bu səhnələr səhər saat 7:00-dan axşam saat 23:00-dək yayımlana bilməz. Günorta saatlarında “18 ” bildirişini yerləşdirməyin mahiyyəti yoxdur. Çünki həmin saatda verilişlərdə qadağan edilmiş kadrlar verilməməlidir. Xüsusi qaydalarda o da nəzərdə tutulur ki, telekanal həmin kadrları versə belə, onunla bağlı xəbərdarlıqedici siqnallar olmalıdır.
Bu arada onu da xatırladaq ki, Rusiyanın ən çox oxunan xəbər saytlarında - lenta.ru və kp.ru saytlarında da 18+ xəbərdarlığı qeyd edilir. Saytın sol küncündə yer alan bu bildiriş xəbərlər arasında 18 yaşdan kiçiklərin psixologiyasına, əqli inkişafına ziyan vuran xəbər və səhnələrin ola biləcəyinə işarədir.
XƏBƏR LENTİ
BÜRCLƏR bizə nə vəd edir?- 5 Dekabr
Duyğuları açıq ifadə etmək qorxunu azaldır
"Simens"də böyük ixtisar başladı
Zibildən pul qazana biləcəyik
Kondisioner işlədən HƏR KƏS BİLMƏLİDİR - Sətəlcəm olmaq istəmirsinizsə...
Məşhurlar yürüşə çıxdılar: "Baş verənlərlə barışa bilmərik" - FOTO
Rəssam yazıçılar
İmkansız tələbələrin bu ehtiyacları ödənilə bilər
Məşhurları təqlid edən italiyalı Emanuele
Britni Spirsin çəkdiyi şəkil 10 minə satıldı - FOTO
Daşların "qızıl yaddaşı" - xrizokol
Siyənək salatı (foto resept)
Soyuqdəymə zamanı yol verilən səhvlər
Məşhur aktyor Cey Lonu lağa qoydu-FOTO
Döyüşçümüz 20-ci dəfə dünya çempionu oldu
Elmin hələ də aça bilmədiyi 15 sirr
Eşq şəhəri Paris eşqə savaş elan etdi
Məhkəmə təxirə salındı
Prezident yeraltı keçidin açılışında iştirak etdi (FOTO)
FİFA prezidenti istefa verdi
Avropa Olimpiya Komitəsinin prezidenti Bakıda
Laçın-Sünik sərhədində dalğalanan bayrağımızın görüntüsü yayıldı - FOTO
Fəxriyyə Xələfova "European Fashion Award 2016" mükafatına layiq görülüb - FOTO
Putinə ağır zərbə vuruldu
Facebook-un əsas sirri... - İstifadəçilər üçün vacib xəbər
Dodaq ətrafı qırışları necə yox etməli?
Mayli Sayrus ana olacaq
Sağlam dəri üçün maskalar
Ermənilərə qan udduran igidimizi siz də tanıyın - VİDEO
Niyə arıqlaya və ya kökələ bilmirik?-3
Toy üçün "həzin rəqs" musiqiləri
"Facebook"dan YENİLİK
Toyuqlu bulqur plovu (foto resept)
Hava haqqında
Azərbaycanlılar Ermənistanın BMT-dəki nümayəndəliyinin başını ağrıtdılar
Göbələk dolması (foto resept)
İstilik enerjisinin qiymətlərinə yenidən baxılacaq
Pomidor şorbası
20 Yanvar günü onun da qiymətini qaldırarlarmı?
Günəş tutuldu: bu hadisəni Bakıda da gördülər
Gülməli pişiklər
Prezident xanımı ilə ziyafətdə - FOTO
Ömer Muzun özünəməxsus rəsmləri
Cüdoçularımız "Qran-Pri"nin ilk günü iki medal qazanıb
Yoqurtlu küftə (foto resept)
Bayram günü HAVA necə olacaq?
Silvestr Stallone məhkəməlik oldu
Bakıda sürücülərə xoş sürpriz
Sofi Loren illər sonra sirrini açıqladı
Rahatlığın yollarını tapan insanlar