Yazılı qaynaqlarda adı X yüzildən başlayaraq "Alıncaq", "Alancıq" , "Əlincək" və "Əlincə" şəklində çəkilən qala Naxçıvan-Culfayolunun kənarında, Əlincəçayın sağ sahilində yalçın dağ üstündə yerləşir. Bu adın qədim türk dilindəki "alan" (yastı, düzənlik, meydan) sözündən yarandığı ehtimal edilir. Lakin qədim türk dilində dağın təpəsi anlamını verən "alın" və qənimət anlamı daşıyan "alınc" sözləri də olmuşdur. H. Qəzvinin məlumatına görə Naxçıvan yaxınlığında Alancıq, Surmari, Taqmar və Faqnan adlı möhkəm qalaların uçuqları yüksəlir. Elxanilər zamanı müəyyən dağıntılara uğramış Əlincə qalası sonrakı dövrdə yenidən bərpa edilmişdir.
Əlincəqalanın tikilmə tarixi haqqında müxtəlif fikirlər mövcuddur. Tarixi qaynaqlara əsaslanan bəzi tədqiqatçılar qalanı təqribən 2 min il bundan əvvələ aid edirlər. "Kitabi-Dədə Qorqud" dastanında Əlincəqala möhkəm istehkam kimi təsvir olunur. Orta əsr qaynaqlarında Əlincə adı qala, dağ, çay kimi nəzərdə tutulmuşdur. Əlincəqala haqqında tarixçilərdən Nəsəvi (XIII əsr), Şərafəddin Əli Yəzdi (XV əsr), türk səyyahı Övliya Çələbi (XVII əsr) və başqaları məlumat vermişlər. Tikinti sənətinin xüsusiyyətlərinə görə Əlincə qalası daha qədim dövrə aiddir. XII əsr erməni tarixçisi Stepanos Orbeliyan bu qalanın çox qədimlərdə tikildiyini qeyd edir.
Əlincə yüzillərlə Azərbaycanın və Yaxın Şərqin müxtəlif hakim sülalələrinə qulluq göstərsə də tarixdə daha çox Azərbaycan Atabəylərinin iqamət və xəzinə yeri kimi tanınmış, çağının ən güclü hərbi qüvvələrini məğlubyyətə uğradan böyük cahangirƏmir Teymuru belə möhkəmliyi ilə heyrətləndirmişdir. Əlincə qalası on ildən artıq sürən müqavimətdən sonra Teymurilərə1401 – ci ildə təslim olmuş və qalanın belə dözümünün səbəbini aydınlaşdırmaq üçün əmir Teymur şəxsən Əlincəyə qalxmışdır. Bəzi mənbələrdə isə qeyd edilir ki, Şah İsmayıl uşaq ikən bir müddət bu qalada gizlədilmişdir.
Əlincəqalanın müdafiə bürclərindən birinin qalıqları
Azərbaycan atabəyləri–Eldənizlərin hökmranlığı dövründə Əlincəqalanın əhəmiyyəti xüsusilə artmış, mühüm hərbi istehkam olan qala hökmdar ailəsinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün sığınacaq yerinə çevrilmişdi. Naxçıvan hakimi Zahidə xatunun iqamətgahı və Eldənizlərin xəzinəsi Əlincəqalada yerləşirdi. 1225-ci ildə Xarəzmşah Məhəmmədin oğlu Cəlaləddin Manqburnının Azərbaycana hücumu zamanı Eldəniz hökmdarı Özbək (1210 – 1225) Əlincəqalaya sığınmış və burada döyüşlərin birində öldürülmüşdür. Əlincəqala XIII – XIV əsrlərdə Hülakülərin, XIV əsrin II yarısında Cəlairilərin hakimiyyəti altında olmuşdur. Hakimlərindən Sultan Tahirin, kutvallarından (qala rəisi) Uztəmurun (1343), Xacə Cövhərin (1390), əmir Altunun (1390), Seyid Əlinin, Hacı Salehin və Əhməd Oğulşayinin (1401) adları bəllidir.
İspan diplomatı, Kastiliya kralı III Enrikonun 1403 – 1406 -cı illərdə Teymurilər dövlətindəki səfiri Rüi Qonsales Klavixo Əlincə qalanı belə təsvir etmişdir: "Əlincəqala yüksək və sıldırım bir dağ üzərində qərar tutaraq divar və bürclərlə əhatə olunmuşdur. Divarların daxilində, dağ yamaclarının aşağı tərəflərində üzümlüklər, bağlar, zəmilər, otlaqlar, bulaqlar və hovuzlar vardır. Qəsr və ya qala dağın zirvəsində yerləşir".
Arzu Hüseynova
XƏBƏR LENTİ
Pişik 40 dəqiqə paltaryuyan maşında yuyuldu, sağ qaldı
Samsung Chromebook 2 təqdim olundu
Bakıda belə yollar da varmış
Ermənistan Nazirlər Kabineti ölkədə hərbi vəziyyət və ümumi səfərbərlik elan etdi
Qapıdan at nalı asmaqla evin ruzisi artarmı?
Hadisenin bacısı hər kəsi TƏƏCCÜBLƏNDİRDİ-FOTO
İlham Əliyevdən uşaqlara dair VACİB SƏRƏNCAM
Günün ulduz falı
Ərdoğandan Avropaya terror mesajı
Bakıda ekspress xətt avtobuslarının fəaliyyəti dayandırılır - RƏSMİ
Abel Məhərrəmov narazı tələbələrlə görüşdü
Koronavirusu tamamilə neytrallaşdıran preparat tapıldı
Cəmi 8 həftəyə artıq kilolardan qurtulmaq istəyirsiniz?
Günün qoroskopu: vədlərinizi gerçəkləşdirin
2013-cü ilin gündəlik və mərasim geyimləri
Maraqlı görünüşə malik tortlar
12 illik təhsilə keçiddə əlavə 1 il hansı təhsil pilləsinə veriləcək?
Ruhi xəstə, yoxsa cinayətkar?
Bizim fəlsəfə dünyamız (2)
Dəhşətli vulkan görüntüləri
Peyvənd olunmayan uşaq suçiçəyi keçirsə...
Qəlbləri uzaqlaşdıran məsafə...
HAVA necə olacaq?-8 Noyabr
Sırğalarınız üçün qab düzəldin
"Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli yalnız Minsk Qrupu çərçivəsində mümkündür"
Makaron salatı (foto resept)
Ali məktəblərin statuslarının müəyyənləşdirilməsi zamanı tələbə qəbulu göstəriciləri də nəzərə alınacaq
Rəqqasə sürücü oldu MƏŞHUR OLDU - FOTO
Həftənin ilk gününün HAVASI
Çirklənməyən köynək hazırlandı
Saçlarımız xüsusi qulluq tələb edir
İrem Derici son FOTOsu ilə diqqət çəkdi
Millimiz bu ölkələrlə qarşılaşacaq
Aeroportda pasport əvəzinə selfi göstərmək qəbul olunacaq
"Tibbi sığorta haqqında qanun"da nələr dəyişməlidir?
Emma Stoun toyunu təxirə saldı-SƏBƏB
Dəbli yay donları
Sosial şəbəkədə istifadəçilərinə müraciət edildi
Sıla ana oldu-FOTO
Dövlət orqanlarında işləmək istəyənlər üçün sənəd qəbuluna başlanıldı
Qabırğalı-tərəvəzli yemək (foto resept)
Xoşbəxtlik hissi yaradan qidalar
Kağız halva (5)
Hamilələr üçün donlar
Təbiətin gözəlliyini əks etdirən şəkillər
Menstruasiya ağrıları
Burma paxlava (foto-resept)
"2 yaş" tortu (foto resept)
Milli Məclis dövlət büdcəsini müzakirə edəcək
Referendumla bağlı Türkiyəyə gedəcək Azərbaycan nümayəndə heyətinin TƏRKİBİ
- ŞƏRHLƏR