Bu yazımızda sevgiyə psixoloji, sosioloji, romantik və hətta maddi olaraq yanaşanlardan fərqli olaraq biz də kimyəvi baxımdan yanaşacağıq.
Bir çoxumuz hesab edirik ki, sevginin simvolu ürəkdir. Lakin ürəyin sevgi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Sevginin qaynağı beyindir. Amerikalı antropoloq Helen Fişerə görə: ehtiras nə qədər artsa, beyində həyəcan və həzz duyğularının yaranmasına səbəb olan hormonlar daha çox xəbərdar edilir və aktiv hala gəlir. Dofamin, noradrenalin və feniletilamin maddələrinin artıq sekresiyası nəticəsində əllərimiz daha çox tərləyir, tənəffüsümüz sürətlənir, təzyiqimiz və nəbzimiz yüksəlir! Aşiq olanların iştahdan kəsilməsi, yuxusuzluq çəkməsi məlum əlamətlərdir. Bütün bunların səbəbi də hamımız üçün çox böyük əhəmiyyət daşıyan hormonlardır.
Noradrenalin ovuc içində tərləmə, ürək döyüntüsündə sürətlənmə, göz bəbəklərində böyümə meydana gətirir. Bu hormon beynin diqqət və ətrafa cavab vermə ilə əlaqədar hissələrinə təsir edir. Aşiq olan insanın fikrini cəmləyə bilməməsi, daima dalğın olması və ətrafdan verilən suallara ləng cavab verməsi və ya verməməsinin əsas səbəbi həddindən artıq noradrenalin sekresiyasıdır. Adrenalin və noradrenalin birlikdə ürək döyüntülərini, qanda qlükoza miqdarını və skelet əzələlərinə gedən qan axınını artıraraq "qaç ya da döyüş" (flight or fight) cavabının təməlini meydana gətirirlər.
Beyində noradrenalin səviyyəsinin artmasıyla xoşbəxtlik artır, iştah isə azalır. Beləliklə, aşiq olduğumuzda iştahdan kəsilməyimizin və xoşbəxtliyimizin səbəbi budur.
Dofamin beyində sintez olunan, insanları daha danışqan və həyəcanlı edən bir kimyəvi maddədir. Bu maddə romantik reaksiya, hərəkət və xoşbəxtlik hisslərini yaradan beyin hissələrinə təsir edir. Nəticədə sevdiyimiz şəxsi gördüyümüzdə tənəffüsümüz artır, bədənimizə istilik gəlir və üzümüz qızarır.
Feniletilamin sekresiyasının artması üçün göz-gözə gəlmək və əl-ələ tutmaq kimi sadə davranışlar belə kifayətdir. Ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, əllərin tərləməsi və tənəffüsün çətinləşməsi kimi reaksiyalar beyində yüksək dozada feniletilamin sekresiyası nəticəsində meydana gəlir.
Eyni zamanda serotonin hormonunun yüksək səviyyədə olması da sevgiylə əlaqədar olan hormonal vəziyyətdir. Serotonin yuxunu, seksual enerjini, ümumiyyətlə insanın psixoloji vəziyyətini nizamlayır. Aşağı serotonin miqdarı əsəbi, narahat və depressiv vəziyyətlərə səbəb ola bilər.
Bəs aşiq olmağımızın səbəbi nədir? Niyə hər kəsə deyil, məhz "ona" aşiq oluruq? İnsanların bir-birinin diqqətini çəkməsini təmin edən əsas maddənin feromonlar olduğu məlumdur. Feromon, eyni növün üzvləri arasındakı sosial əlaqələri təmin edən kimyəvi maddədir. Yunan mənşəli bu söz "hormon daşıyan" mənasını verir. İnsan feromonları daha çox cinsi davranışlara nəzarət edir. Burnun içində olan və "vomeronazal orqan" adıyla tanınan bir reseptor sayəsində feromonlar qəbul edilərək beynə çatdırılır. Beləliklə beyində ilk reaksiyaların qığılcımı yaranır və hormonal fəaliyyətlər başlayır. Feromonlar əks cins tərəfindən fərq edilməyin ilk addımı olsa da, əlaqənin davamlı olmasını təmin etmir. Feromonların təsiri ilə erkək və dişilərə xas testosteron və estrogen hormonları sekresiya olunur. Bu molekullar sevginin ehtirasa çevrilməsini və növün davamını təmin edən cinsi çoxalma fəaliyyətinin tətiklənməsini təmin edir.
Sevginin davamlılığını təmin edən isə serotonin, vazopressin və oksitosin molekullarıdır. Oksitosin - sevdiyimiz bizə toxunduğunda, ya da biz ona toxunduğumuzda kimyəvi reaksiyaları başladan molekuldur. Hipofiz vəzi tərəfindən sekresiya olunur. Oksitosin olmasaydı, uşaqlarımıza, həyat yoldaşımıza və sevdiklərimizə qarşı hiss etdiyimiz duyğulara sahib ola bilməyəcəkdik.
Həyatın təkamülü
Bənzər xəbərlər...
XƏBƏR LENTİ
2019-da qarderobda çıxarmalı olduğunuz geyimlər
Rus dili - ИРё, Йй
Ed Şiran şok məbləğə 27 əmlakın sahibi oldu-FOTO
5 dollara aldığı fincan tarixi eksponat çıxdı - FOTO
Leopard naxışlı geyim və aksessuarlar
Dünyanın ən nüfuzlu pasportlarının SON REYTİNQİ – Azərbaycan neçəncidir?
Dəbli qolbaqların hazırlanması
Zövq oxşayan pərdələr
2020-ci il ev dekorasiyası nümunələri
"Arka Sokaklar" serialında böyük AYRILIQ-FOTO
Cənubi Koreya Kim Çen Inla bağlı kəşfiyyat məlumatlarını açıqladı
TƏBİB Azərbaycanda koronavirusla bağlı son vəziyyəti açıqladı - FOTO
Zövqlü çanta modelləri
Cüt səyahətin maraqlı tərəfi
Azərbaycanda abituriyentlərin ən çox seçdiyi ixtisaslar bəlli oldu
Dəbli ayaqqabı rəfləri
Məşhur aktyor yeni "Batman" olacaq-FOTO
Növbəti imtahanın keçiriləcəyi tarix və yerlər açıqlandı
Azərbaycanlı astroloqdan "Dünyanın sonu" AÇIQLAMASI
Şagirdlərin yerdəyişməsi üzrə sorğuların qəbulu dayandırılır
“Con Uik-4” filmində köhnə kadrlardan istifadə olunacaq
"Erkenci kuş"la bağlı gözlənilməz qərar
Limon hər dərdə dərmandır
Çimərlikdəkiləri heyran qoydular
Ən yaxşı 10 əl kremi
Yastığın altına sarımsaq qoyub yatsanız...
Bakıda mənzillərin qiyməti dəyişdi
İşsizlərə şad XƏBƏR
Gözəl saçlar üçün 23 hörük modeli
Qırmızı kadife tort (foto resept)
Günəşdə daha bir güclü PARTLAYIŞ
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyindən MÜRACİƏT
Pik saatlarda ekspress xətlər üzrə ehtiyat avtobuslar ayrılacaq
Bill Geyts bu dəfə COVID-19 testlərinə görə ABŞ-ı tənqid etdi
COVID-19 pandemiyası zamanı stres necə idarə edilməlidir?
Acun sevgilisi ilə istirahətdə - FOTO
10 yaş daha gənc görünmək üçün...
Antarktidada QEYRİ-ADİ Tapındı-FOTO
Göz qurumasına səbəb olan faktorlar
"Yeni il fişəngi" salatı (foto resept)
Demet Özdemirin paltarı 50 minə satıldı
Məşhurların daxil ola bilmədiyi ölkələr
Aylıq gözəllik baxımına 10 min xərcləyir
Qəbul imtahanına koronavirusla bağlı suallar salınacaq? - DİM sədri açıqladı
Ev üsulu limonad (foto resept)
Çinin qəribə adətləri; ruhla evlənmək
Ancelina Coli "Yekaterina" olacaq
Müsəlmanlar ayağa qalxdı
Müdafiə Nazirliyindən cəbhədəki son vəziyyətlə bağlı AÇIQLAMA - VİDEO
Feysbuk 300 mindən çox üzvü olan 120 aktiv qrupu ləğv etdi
- ŞƏRHLƏR